ისე წავიდა, კრინტი არ დაუძრავს, ისე გავიდა ოთახიდან, გამარჯვებულის ღიმილი დასთამაშებდა სახეზე მხოლოდ…

არ ვიცი, რამდენ ხანს ვეგდე იატაკზე, დრო თითქოს გაჩერდა… მერე ძლივს ავითრიე წელი, ერთიანად დანგრეული ვიყავი, ყველაფერი მტკიოდა. აბაზანაში შევედი და სხეული ცხელ წყალს მივუშვირე. გამწარებული ვიბანდი ტანს, სახეს, ფეხებს, ხელებს… დიდხანს, ძალიან დიდხანს, მინდოდა ყველა ის დამცირება, შეურაცხყოფა, სანდროს მიერ დატოვებული ბინძური კვალი წყლისთვის გამეტანებინა. მორჩა, იგი სამუდამოდ წაიშალა ჩემი მეხსიერებიდან, მის ადგილას სიცარიელემ დაისადგურა, დარჩა მხოლოდ თეთრი ფურცელი, ზედ კი _ უზარმაზარი შავი ლაქა.

ხვალ მთელი ტანი დამილურჯება, ნაცემს დავემსგავსები. კიდევ კარგი, რომ შაბათი მოდის, არ გავალ სახლიდან, არც ზარებს ვუპასუხებ, ორივე ტელეფონს გამოვრთავ. მერე? მერე რა ვქნა? კვირა მოდის, კვირას რა მეშველება? საღამოს მე მიწევს მორიგეობა კლინიკაში, როგორ მოვიქცე? არ გამოვცხადდე? ვთქვა, ავად ვარ-მეთქი? იქნებ არაფერი შევიმჩნიო და ჩვეულებრივად მივიდე სამსახურში? რა გავაკეთო? ვის შევჩივლო? რა უბედური ვარ… რა გაანელებს ამ ტკივილს… ბექა, ბექა, ბექა… როგორ დაგკარგე… სამუდამოდ… საბოლოოდ… ახია ჩემზე, _ ლამის ხმამაღლა მოვთქვამდი…

ვიდექი სარკესთან და საკუთარ გამოსახულებას გულსაკლავად შევყურებდი. ჩემს იდილიურ სახლში, ჩემს საყვარელ სარკეში, თავს ვერ ვცნობდი, საკუთარი ორეული უცხოდ მეჩვენებოდა. მოკრუნჩხული და მობუზული, განადგურებული სახე და სხეული ჩემს კარიკატურას უფრო მაგონებდა. რატომ შევიცვალე ასე?

ეს იმიტომ, რომ ცრემლმა თვალები დამიბინდა…

ეს იმიტომ, რომ ვტირი, _ დავასკვენი ბოლოს და ამით დავიმშვიდე თავი…

8 8 8

დილა ისე გათენდა, თვალი ვერ მოვხუჭე. თითქოს უზარმაზარი ლოდი მაწვა გულზე, რომელიც სუნთქვას მიჩერებდა, ტკივილს აღრმავებდა სულის სიღრმეში. თითქოს დანა ჩამარტყეს გულში, შიგ ჩამიტოვეს და ასე, დანაგაყრილი დავრჩი. სანამ ტელეფონებს გამოვრთავდი, დედას და მამას ველაპარაკე, გული მოვიოხე მათთან საუბრით, ვუთხარი, ყველაფერი კარგადაა, ჩემზე არ იდარდოთ-მეთქი. არ მინდოდა მათი განერვიულება. მერე კი…

მერე იყო წყვდიადი… გვირაბი… სიბნელე… ხელების ცეცებით მივდიოდი ამ გვირაბში, ძლივს ვიკვლევდი სიბნელეში გზას, სინათლე კი არსაიდან ჩანდა.

მე მიცვალებული ვიყავი, სულგამოცლილი გვამი, რომელმაც დაასრულა სიცოცხლე, სამარცხვინოდ დაამთავრა ცხოვრება, რომელიც გათელეს, ფეხქვეშ ამოიდეს, დაამცირეს, შეურაცხყვეს… მე მკვდარი ვიყავი, მკვდარი, რომელსაც მარადიული ზღაპრული მაგიაც კი ვერ გააცოცხლებდა.

8 8 8

ვერ გეტყვით, რა ხდებოდა იმ ერთი დღის განმავლობაში. გარე სამყაროს მთლიანად ვიყავი მოწყვეტილი. არც არავინ მოსულა და არც არავისთან წავსულვარ. ის ორი ღამე არ მძინებია, არ მიჭამია, ცრემლი არ შემშრობია თვალზე… ეს ჩემი შანაგანი მდგომარეობა იყო, ამას ვერსად გავექცეოდი. სანდროს საქციელი სასჯელი იყო ჩემთვის, თუმცა დაუმსახურებელი… მისი გადასახედიდან, შეიძლება დამსახურებულიც, მაგრამ… ვფიქრობ, რომ მაინც არ უნდა მომქცეოდა ასე.

კვირას, შუადღისას, ტელეფონები ჩავრთე. მობილურზე უამრავი ზარი იყო შემოსული. მათგან უმრავლესობა ბექას ეკუთვნოდა. ერთი ზარი ნათიასგან და ორიც _ გიზელასგან. დანარჩენი _ ბექასი… ოცდაცხრამეტი უპასუხო ზარი… ეს არც ისე ცოტაა, შეიძლება არც ისე ბევრი… ალბათ მოჰბეზრდა წარამარა დარეკვა… როგორია, როცა ქალი არაფრად გაგდებს, არც ერთ შენს ზარს პასუხს არ სცემს, გამორთული აქვს ტელეფონი. მე მესმოდა მისი. მესმოდა, მაგრამ… არ შემეძლო მასთან ლაპარაკი, ამის უფლება დაკარგული მქონდა.

კვირა უფრო მტანჯველი აღმოჩნდა. ვიცოდი, აუცილებლად უნდა მივსულიყავი კლინიკაში, მორიგეობას ვერ გავაცდენდი. მოვიფიქრე, ვითომ მოულოდნელად გავემგზავრე სოფელში, გასვენებაში, ამიტომ ვერ მოვასწარი ვერავის გაფრთხილება. ვთქვი, რომ ძალიან ახლობელი ადამიანი გარდამეცვალა, რომლის სიკვდილმა დამრთგუნველად იმოქმედა ჩემზე. დაუჯერებელი არაფერი იყო, სახეც და განწყობაც შესაბამისი მქონდა. ერთადერთი, ვინც არ დამიჯერა, გიზელა იყო, რომელიც სპეციალურად გამოიძახეს კლინიკაში ახალი პაციენტის მოსანახულებლად. როგორც კი დამინახა, მაშინვე მიხვდა, რომ ცუდად მქონდა საქმე, რომ რაღაც ვერ იყო ისე.

_ არ მომწონხარ და ნუ დამიწყებ ახლა იმის მტკიცებას, რომ ვიღაცის გარდაცვალების გამო ხარ ასე, _ ეგრევე მატაკა.

_ რა თქმა უნდა, მხოლოდ ეს არ არის მიზეზი, გიზელა, _ ამოვიოხრე, _ მე ყველაზე ღირებული დავკარგე გუშინწინ, ყველაზე ძვირფასზე ვთქვი უარი, მხოლოდ იმიტომ, რომ სხვა შანსი არ დამიტოვეს.

გაეცინა.

_ შენ იცი, რომ არაჩვეულებრივი ადამიანი ხარ? _ მკითხა.

_ არა მგონია. მე არაფრით გავნსხვავდები ჩვეულებრივი ადამიანებისგან.

_ განსხვავდები და აი, რატომ _ ჩვეულებრივ ადამიანს ყოველთვის აწუხებს იმის შეგრძნება, რომ არამარტო უყვარდეს ადამიანები, არამედ ადამიანებსაც უყვარდეს იგი. არაჩვეულებრივ ადამიანს კი მხოლოდ უყვარს, უყვარს და მორჩა. ის საპასუხო რეაქციას არ ითხოვს, არც ელოდება. მას ყველა უყვარს, ვინც მოსწონს, და ყველაფერი უყვარს, რაც მის სულთან არის ახლოს, თუმცა არასდროს გამიზნულად და თეატრალურად არ მოქმედებს. მასში ამ დროს ფხიზლობს ე.წ. კონტროლირებადი მიამიტობა, ეგ არის და ეგ. მკითხავ, ალბათ, რას ნიშნავს კონტროლირებადი მიამიტობა? ეს შამანების ფრაზაა. არაჩვეულებრივმა ადამიანმა იცის, რომ ვერასდროს მიიღებს იმას, რასაც გასცემს, მაგრამ მაინც გასცემს, იმიტომ, რომ სხვანაირად არ შეუძლია, იმიტომ, რომ არა აქვს ზიზღის გრძნობა, არც სიძულვილის, მისთვის უცხოა ეს ორი რამ. მას სიამოვნებს, როცა გასცემს, რადგან მოზღვავებულად აქვს სიყვარული, ჭარბად, ულევად, არ ენანება, ემეტება სხვისთვის, იმ ადამიანებისთვის, ვინც უღირს, ვინც უყვარს, ვინც ძვირფასია მისთვის. ამავდროულად, ის იყენებს კონტროლირებად მიამიტობას, რომ არ იფიქროს ამაზე, არ შეწუხდეს იმაზე ფიქრით, გაცემული უკან დაუბრუნდება თუ არა. გიყვარდეს ადამიანები ან უყვარდე მათ _ ეს კიდევ არ არის ყველაფერი, რისი მიღწევაც ადამიანს შეუძლია. როგორც ჩანს, ბექამ ვერ შეგაფასა და ამას განიცდი.

_ არა, ამაში არ არის საქმე. ბექამ სწორედ რომ იცის ჩემი ფასი. აქ სხვა, მეორე ადამიანზეა საუბარი, რომელმაც დამამცირა… შეურაცხმყო.

_ და ეს ის ადამიანია, რომელიც ბექამ შეცვალა?

_ ჰო.

_ მომისმინე, სოფიო, კარგად მომისმინე. ჩვეულებრივი ადამიანი ბრძოლის შემდეგ ან გამარჯვებული გამოდის, ან დამარცხებული და ამის შესაბამისად, ან დევნილია, ან მსხვერპლი. გააჩნია, ვის როგორ მოეჩვენება ან როგორ დაანახვებ. სწორედ ამის მიხედვით, ნებისმიერი ჩვენგანი ან გამარჯვებული რჩება, ან დამარცხებული, ან სულაც _ ტანჯული. ეს უკანასკნელი ყველაზე უარესი მდგომარეობაა, რომლიდანაც გამოსავალს ძნელად თუ იპოვი. ეცადე, ტანჯულის ნიღაბი არ მოირგო. არ არსებობს გამოუვალი სიტუაცია, მთავარია, სწორ გზას დაადგე, გარკვეული მიმართულება გქონდეს. ცხოვრება თავის მწვერვალს მაშინ აღწევს, როცა მთელი ძალები შენ წინაშე დასახული მიზნის განსახორციელებლადაა მიმართული. რა არის ცხოვრების მიზანი? ნადავლი, მონაპოვარი. ცხოვრების არსი? იგივე. ცხოვრება ცხოვრებით იკვებება. ეს მე არ მითქვამს, ეს ჩემზე ჭკვიანებმა თქვეს. ყველაფერი ცოცხალი დედამიწაზე იყოფა ორ ფენად _ ერთი, ვინც ჭამს და მეორე, ვისაც ჭამენ. ამ ცხოვრების კანონიც ასეთია _ შეჭამე, თუ არადა, სხვა შეგჭამს. ნუთუ ჩემგან გესწავლება ეს? არც ისეთი გულუბრყვილო ჩანხარ, არ გესმოდეს. მე შენ ჭკვიანი ქალი მგონიხარ. ცხოვრება _ ეს დანაყრების დაუოკებელი წყურვილია, ხოლო სამყარო არის არენა, სადაც ერთმანეთს ეჯახებიან დანაყრების მსურველნი, ისინი ერთიმეორეს კვალდაკვალ დასდევენ, უსაფრდებიან, ნადირობენ მსხვერპლზე, სანსლავენ ერთმანეთს. ეს არის არენა, სადაც იღვრება სისხლი, სადაც მეფობს სისასტიკე, ბნელი შემთხვევითობა და ქაოსი თავიდან ბოლომდე. უნდა იყო ეშმაკი, მოხერხებული, რომ ამ ყველაფერს დაუძვრე, თავი გადაირჩინო. ყველაზე მეტად კი მოძრავ საგნებს უნდა ერიდო. უძრავი უძრავია. ის უმოქმედოდ დგას და ვერაფერს დაგიშავებს, მაგრამ მოძრავი საგანი ყოველთვის საშიშია, მას განსაკუთრებულად უნდა უფრთხილდე. იმიტომ, რომ მოძრაობს და წინასწარ არასდროს იცი, რა მომენტში სად ჩაგისაფრდება და რას მოიმოქმედებს.

_ მეშინია, გიზელა, ხვალინდელი დღის მეშინია.

_ ყველას თავისი შიში აქვს, სოფიო, ყველა ადამიანის შიში განსხვავებულია. მთავარია, საკუთარი «მე» შეინარჩუნო, შიშის დაძლევა კი ყოველთვის შეიძლება.

_ ჰო, მაგრამ მე ისიც არ ვიცი უკვე, რას ნიშნავს საკუთარი «მე»…

_ ძალიან კარგად მესმის შენი. შინაგანი «მეც» განსხვავებულია ყველა ჩვენგანში. ყველას თავისი «მე» აქვს. ამას თავად უნდა მიხვდე. ჩემი «მე» ის არის, რაც ჩემი თავმოყვარეობის შელახვის უფლებას არ მაძლევს, რაც თავად მე მეწინააღმდეგება, თავს არ მახრევინებს, სხვის მონად არ მხდის, გესმის?

_ მესმის, _ ჩურჩულით წარმოვთქვი, თან ვგრძნობდი, რომ ამ ქალის ყოველი სიტყვა ჩემზე ჯადოსავით მოქმედებდა, უხილავი ენერგიით მავსებდა, უკეთესი ცხოვრების სტიმულით მმუხტავდა.

_ ჰოდა, ასწიე თავი და იარე წინ, დასახული მიზნისკენ, ნურანაირ დაბრკოლებას ყურადღებას ნუ მიაქცევ, ჩათვალე, რომ ეს წვრილმანი ბარიერია, რომელსაც ფეხის ერთი მოქნევით, როგორც კენჭს, ისე მოისვრი გზიდან. და მეორედ ასეთ ფორმაში არ დაგინახოს ჩემმა თვალებმა. შენ რა გგონია, შენზე ნაკლები პრობლემები მაქვს? იცი, რამდენი დამცირება შემხვედრია ცხოვრებაში? რამდენი შეურაცხყოფა გადამიტანია? მაგრამ არასდროს შევრიგებივარ სიტუაციას, ყოველთვის საბრძოლო განწყობით ვარ, ჟანა დარკივით შემართული დავდივარ, რომ თავი არავის დავაჩაგვრინო, ჩემი ბედნიერება მევე მოვიპოვო, მევე შევიტანო ყველაზე დიდი წვლილი საკუთარი მომავლის მოწყობაში. გაუფრთხილდი მხოლოდ იმას, რაც ყველაზე ღირებულია შენთვის, დანარჩენი დაიკიდე, ბოლომდე დაიკიდე და გულზე მოგეშვება.

_ დიდი მადლობა, გიზელა, შენ ჩემი გაჭირვების ტალკვესი ხარ, _ მადლიერებით აღსავსე მზერა მივაპყარი.

_ მადლობა შენ, რომ არსებობ, რომ გაგიცანი, რომ ასეთი ხარ. ბედნიერება ისაა, რომ ჯერ კიდევ არსებობენ შენნაირი ადამიანები ამქვეყნად. აქამდე მეგონა, რომ მე ვიყავი სათნოების უკანასკნელი მოჰიკანი. შენი სახით კი უკეთესი მომავლის იმედი ჩამესახა. და რაც მეტს მოვაქცევთ აქეთკენ, მით უკეთესი იქნება არამარტო ჩვენთვის, მთელი ქვეყნიერებისთვის. ეს იმიტომ, რომ ჩვენი შვილები ჩვენს მაგალითებზე იზრდებიან. ნუ იცრემლები, გთხოვ, ვერ ვიტან სუსტ ქალებს და არ მაფიქრებინო, რომ სუსტი ხარ. მე შენ ისეთივე ძლიერი მგონიხარ, როგორიც მე ვარ და ვისურვებდი, რაც შეიძლება მეტი ძლიერი ქალები ვიყოთ ამქვეყნად…. თუ ასე მოხდება, ჩვენ ვერავინ მოგვერევა. ხომ გაგიგონია, ქალმა თუ გაიწია, ცხრა უღელი ხარ-კამეჩი ვერ დააკავებსო… ასე რომ, ყურები არ ჩამოუშვა, არ გატყდე, ბოლომდე იბრძოლე შენი ბედნიერებისთვის.

_ ვეცდები.

გიზელა მომეხვია, მომეფერა და გავიდა. მისმა ნათქვამმა ჩემზე უდიდესი გავლენა მოახდინა. რატომაც არა! ვინ მიგდია სანდრო! რატომ უნდა გავათელინო ჩემი მომავალი, ჩემი ხვალინდელი დღე?! მერე რა, რომ რაღაც მომენტში დამჯაბნა, მაჯობა, ეს ხომ ყველაფერი არ არის? ამით ხომ არ მთავრდება ცხოვრება? ყველა ადამიანს წინ უამრავი სიურპრიზი ელის. მთავარია, ვინ როგორ მიიღებს ამას, ვინ როგორ გაუძლებს ბედისწერის დარტყმას. არა აქვს მნიშვნელობა, ბედნიერებით იქნება ეს დარტყმა გამოწვეული, თუ უბედურებით. მთავარია, გაუძლო, მომზადებული შეხვდე, მთავარია, არ გატყდე, არ დანებდე…

ამ ფიქრებში ვიყავი, რომ ბექამ დამირეკა. ცივმა ოფლმა დამასხა, მისი ნომერი რომ დაფიქსირდა მობილურზე.

_ სოფი, როგორ ხარ, სად დაიკარგე, რა გჭირს? _ დამაყარა შეკითხვები, _ ორი დღეა, გირეკავ, ხმა ვერ მოგაწვდინე… ხომ მშვიდობაა?

_ კი, მშვიდობაა, ბექა, უბრალოდ… ახლობელი გარდამეცვალა, სოფელში მოულოდნელად წავედი, ვერავის გაფრთხილება ვერ მოვასწარი, _ ვიმართლე თავი.

_ რაღაც ხმა არ მომწონს შენი, არ მატყუებ, რომ ყველაფერი კარგადაა?

_ არა, არ გატყუებ. უახლოესი მეგობარი დავკარგე და ამიტომაც მაქვს ასეთი ხმა, მეტი არაფერი.

_ სიმართლე მითხარი, იქნებ დედაჩემმა გაწყენინა? რამე ისეთი ხომ არ გითხრა, რამაც შენზე იმოქმედა?

_ არა, რას ამბობ, ისეთი სიყვარულით დავშორდი მას, თითქოს საუკუნეა, ვიცნობ, არაჩვეულებრივი ადამიანია. ეგ როგორ იფიქრე!

_ რა ვიცი… ახლა სად ხარ?

_ სამსახურში, დღეს მორიგეობა მიწევს.

_ იმედია, ხვალ ჩვენი პაემანი შედგება.

შევყოყმანდი.

_ ალო, გესმის? _ გაისმა ბექას ხმა.

_ მესმის, მესმის, მაგრამ… ვფიქრობ, პაემანი არ შედგება…



* * *

ის დღე ისე მიილია, ბექას არ დაურეკავს. მოუსვენრობამ შემიპყრო. არ ველოდი მისგან ასეთ უყურადღებობას. ნუთუ ასეთი თავმოყვარეა? იმდენად ცუდად ვიყავი, ნათიას დავურეკე და ვთხოვე, გაეცვალა ჩემთვის მორიგეობა. სამაგიეროდ, სამშაბათს მე შევცვლიდი. მიხვდა, რომ სერიოზული მიზეზი მქონდა და უარი არ უთქვამს. ნათია მოვიდა თუ არა, შინ წამოვედი, არაფრის ახსნა არ დამიწყია მისთვის, არც თვითონ უკითხავს, რა გჭირსო. მიხვდა, შეკითხვები უადგილო იქნებოდა.

დაღამდა… ბექასგან არაფერი ისმოდა. არც მოვიდა, არც დამირეკა… თვალი ვერ მოვხუჭე, მთელი ღამე ვბორგავდი ლოგინში. როგორც ჩანს, გამთენიისას ძილმა წამართვა თავი, კოშმარები მესიზმრა, თითქოს უფსკრულში ვიჩეხებოდი და ვიღაცის ძლიერმა ხელმა გადამარჩინა. დაფეთებული წამოვხტი, ერთიანად ოფლში ვიყავი გაწურული. აბაზანაში შევედი და გრილი წყალი გადავივლე. სიცოცხლე აღარ მინდოდა. ასეთ მდგომარეობაში ცხოვრებაში არ ვყოფილვარ. პირველად მივხვდი, რა გრძნობა ყოფილა სიძულვილი. მძულდა ყველა და ყველაფერი _ ჩემი თავი, სანდრო, ბექა, თანამშრომლები, მშობლები, სამსახური, სახლი… სიცოცხლე შემჯავრდა. არ დაგიმალავთ და ზეც კი ვიფიქრე ერთ მომენტში. არა, ამას არ ვიზამ. ვისთვის, რისთვის? ღირს კი, სანდროს გამო ყველაზე დიდი სისულელის ჩადენა? გიზელა მართალია, აქ ხომ არ მთავრდება ყველაფერი. გამოსავალი უნდა ვიპოვო.

დილის შვიდი საათი იყო, თავგზააბნეული ბოლთას ვცემდი ოთახში. როგორ მოვიქცე? რით დავიწყო? იქნებ სამსახურიდან წამოვიდე, რომ ყველაფერი დავივიწყო? არ აჩქარდე, სოფი, კარგად დაფიქრდი, _ თან ხმამაღლა ველაპარაკებოდი ჩემს თავს. ნუთუ კლინიკის მიტოვებაა საუკეთესო გამოსავალი? იქნებ სხვა გზაც არსებობს? იფიქრე, სულელო, იფიქრე. ასე ადვილად ნუ დაყრი ფარ-ხმალს. ხომ ამბობენ, იმედი არ კვდებაო. ჰმ, იმედი… რისი? ვისი? და საერთოდ, რა არის იმედი? კეთილი მომავლის რწმენა? თან რომ გჯერა და თან რომ არ გჯერა? ან უწერია ასრულება და ან არა? იქნებ სულაც უიმედობაა ყველაზე დიდი იმედი? იგი ან არსებობს, არ არ არსებობს, აქ შეცდომის დაშვება შეუძლებელია. რატომ გამწირა ღმერთმა ასე, რატომ დამსაჯა? რა დანაშაული მიმიძღვის ან ვის წინაშე?

ახია ჩემზე, ახი! რა სიყვარულობანა ამიტყდა, რა მინდოდა! ახლა მაინც ხომ მიხვდი, რომ სიყვარული მტაცებელი მხეცივითაა, რომელიც ბრჭყალებით გონებას გიპორჭყნის? სანამ სული არ დამისერა, იქამდე არ მოვისვენე. არ შეიძლება, შეცდე და ვერ მიხვდე, რომ შეცდი. იმის უნარი უნდა შეგწევდეს მხოლოდ, რომ აღიარო ეს. არა, უნდა მოვერიო თავს. როგორმე უნდა გამოვიდე ამ მდგომარეობიდან. ბოლოს და ბოლოს, დედამიწაზე ვცხოვრობ, მარსზე ხომ არა? ამ სამყაროს თავისი კანონები აქვს. ზოგი იმარჯვებს, ზოგიც მარცხდება. უნდა შევძლო შეგუება. ერთხელ მოვდივართ ამქვეყნად, მეტჯერ ხომ არა? სიცოცხლე, სიკვდილი, ადამიანები და სხვა დანარჩენი _ აი, ეს არის ჩვენი სამყარო, ეს არის ის, რაც ჩვენ გარშემო არსებობს. იგი უსაზღვრო და მიუწვდომელია. ვერასდროს შევძლებთ, ბოლომდე გავუგოთ მას. ვერასდროს ამოვხსნით მის საიდუმლოს. ამიტომაც იძულებული ვართ, მივიღოთ სამყარო ისეთი, როგორიც არის, თავისი საოცარი საიდუმლოებებით.

მე ახალ ცხოვრებას დავიწყებ. მე შევძლებ ამას და წინ ვერავინ გადამიდგება. ჯანდაბას, სიყვარული! მერე რა, რამდენი ადამიანი ცხოვრობს უსიყვარულოდ ან თუნდაც იმედგაცრუელებული? ზოგმა საერთოდ არ იცის, რა გრძნობაა ეს. მე კი იმით მაინც განვსხვავდები მათგან, რომ ვიცი, გამომიცდია… მაგრამ… ღირს კი ცხოვრება ასეთი ბობოქარი შეგრძნების გარეშე? სულაც არ არიან შესაშური ის ადამიანები, ვისაც გული გაქვავებია ან ამურის ისარი აუცდენია. ბედნიერი მხოლოდ ის არის, ვისაც მძაფრად შეუძლია ამ გრძნობის აღქმა, ისე მძაფრად, რომ მწვავე ტკივილიც სიამოვნებას ანიჭებს. თუმცა ისეთებიც ხომ არსებობენ, რომლისთვისაც სიყვარული თავბრუდამხვევი გრძნობაა და ისე ეწაფებიან, როგორც ეგზოტიკურ ნუგბარს, გამორჩეულ ტკბილეულს? ჩემი აზრით, ადამიანმა უნდა გაიაზროს ყველა ის განცდა, რაც სიყვარულს ახლავს _ ტკბილიც და მწარეც, გაავსოს ამით სული და მერე შეისრუტოს ამ ყველაფრისგან ან ყველაზე ღვთაებრივი ან ყველაზე მტანჯველი. ეს იმაზეა დამოკიდებული, თავად რომელი გაწყობს, რომელი უფრო ახლოა შენთვის, რომელი უფრო მისაღები. ნამდვილად არ მინდა, ბექასგანაც იგივე დამრჩეს, რაც სანდროსგან მერგო «მემკვიდრეობით». მეყო, რაც ვიტანჯე, რაც გადავიტანე. მეც ხომ მაქვს ბედნიერების უფლება? მაქვს იმის ამბიცია, ერთხელ მეც ვიყო ბედნიერი. სხვას ხომ არ ვპარავ? ჩემით ვცდილობ ამის მოპოვებას და ნუ შემიშლით ხელს, მაცალეთ, მაცალეთ… თუ შეიძლება…

8 8 8

შინ ვერ გავძელი და დილით ადრე წამოვედი სამსახურში. ჩემს დანახვაზე ნათიას გაოცება აღებეჭდა სახეზე.

_ გამოგაგდეს სახლიდან? _ თბილად მკითხა და ლოყაზე მაკოცა თანაგრძნობის ნიშნად.

_ უძილობა დამჩემდა, თანაც მარტო ვარ და მომბეზრდა, თქვენთან ყოფნა მირჩევნია, _ მის ღიმილს ღიმილი შევაგებე.

_ ხომ მშვიდობაა, სოფიო, მე შემიძლია რამით დაგეხმარო, გარდა მორიგეობის გაცვლისა? _ გამომცდელად შემომხედა.

_ არა, დიდი მადლობა, ნამგზავრი ვიყავი და ისე გადავიღალე, ღამისთევის თავი არ მქონდა, მეტი არაფერი, _ თვალი ავარიდე თანამშრომელს.

_ რა ვიცი, თუ დაგჭირდი, შენ გვერდით ვარ, იცოდე! _ მხარზე გადამდო ხელი და მომეხვია.

ამ სიტყვების გაგონებაზე გული ამიჩუყდა. ლამის იყო, ავტირდი, დროზე შევიკავე თავი. თავი უაზროდ დავუქნიე გოგოს, ჩქარი ნაბიჯებით გავერიდე და ჩემს ოთახში განვმარტოვდი, სანამ ყველანი მოგროვდებოდნენ და დილის თათბირი დაიწყებოდა.

გული გამალებით მიცემდა. დღეს ერთდროულად ორივე უნდა მენახა _ სანდროც და ბექაც. რომელს რა რეაქცია ექნებოდა ჩემს დანახვაზე, წარმოდგენა არ მქონდა, ან კი მე როგორ უნდა შემეხედა მათთვის. ნამდვილი წამების წუთები მელოდა, მაგრამ უნდა გადამელახა ეს მდგომარეობა. მოსალოდნელი შეხვედრებით დათრგუნვილი და დაძაბული კაბინეტიდან გამოსვლას ვერ ვბედავდი.

ათის ნახევარზე ნათიამ შემომძახა, მთავარი ექიმი გვიბარებსო. მეგონა, გული გამიჩერდა. რამდენიმე წუთი სარკის წინ დავყავი, რომ თავი ხელში ამეყვანა. მერე საკუთარ ორეულს შევუძახე, ყოჩაღად იყავი, არ დამაღალატო-მეთქი და მშვიდი სახით გავედი ოთახიდან. პირველი, ვისაც თვალი მოვკარი, სანდრო იყო, ნანკას რაღაცაზე გაცხარებული ეკამათებოდა. ჩემს დანახვაზე უცებ შეწყვიტა ლაპარაკი და გამომცდელი მზერა მესროლა. დილა მშვიდობისა-მეთქი, ჩავილაპარაკე და ჩავიარე, არ შევჩერებულვარ. საკუთარი გულის ბაგაბუგი მესმოდა, ვგრძნობდი, ფერი არ მედო სახეზე.

დანარჩენებს უკვე მიხეილის კაბინეტში მოეყარათ თავი… არასდროს დამავიწყდება ბექას შემოხედვა… საყვედურიც, გულგრილობაც, ორაზროვნებაც… ყველაფერი ერთად იკითხებოდა მის მზერაში, თუმცა მხოლოდ წამიერად. მერე მთელი ერთი საათის განმავლობაში, სანამ შემოვლას დავამთავრებდით, ყურადღება არ მოუქცევია ჩემთვის. ერთი სიტყვაც არ გამიგია არც თათბირიდან და არც პაციენტების მონახულებიდან. ასე მეგონა, ეს მე არ მეხებოდა, სხვა სამყაროში მოვხვდი, ყველასგან გარიყულად ვგრძნობდი თავს.

მთელი დღე საქმეში ვიყავი ჩაფლული, თუმცა მთელი ყურადღება კარისკენ მქონდა მიპყრობილი. ბექა არ შემოსულა, არ დაინტერესებულა, რატომ ვუთხარი ცივი უარი შეხვედრაზე. როგორც ჩანს, იფიქრა, რომ სანდრო ვერ დავივიწყე და ამიტომაც ვკარი ხელი. იქნებ იცის კიდეც, რაც მოხდა? სანდროსგან ყველაფერია მოსალოდნელი. არ არის გამორიცხული, რომ მიეხარებინა ორი დღის წინანდელი ამბავი. ნუთუ ასე დაკნინდებოდა? ნუთუ იკადრებდა ამას? არა, არა, არც მინდა დავიჯერო. ასეთ შემთხვევაში რაღაცას მაინც მეტყოდა, მწარედ გადამიკრავდა სიტყვას. ალბათ პირველი ვერსია უფრო მისაღებია. ჰგონია, რომ სანდროზე მაბოდებს. ეგონოს… ალბათ ასე აჯობებს. სიმართლის გაგებას, მირჩევნია, ასე ეგონოს. მიდი მერე და დააჯერე, რომ მე არ მინდოდა, რომ მასთან სექსის სურვილი ჩემი ნება არ იყო. როგორ გინდა ადამიანი დაარწმუნო შენს სიმართლეში? ის არც ისე კარგად მიცნობს. ის კი არა, თურმე მე არ მცნობია საკუთარი თავი. ახლხან არ იყო, ჩემს კაბინეტში შემოსულს რომ ვეხვეწებოდი, შენთან მინდა, მიყვარხარ-მეთქი? ნიტას რომ შევხვდი, არ განვიცდიდი სინდისის ქენჯნას? მაშინ ხომ სხვა აზრზე ვიყავი? ახლა ჩემში სხვა სოფიმ გაიღვიძა, რომელმაც სხვანაირად შეხედა მოვლენებს. ასეა, ღირებულებების გადაფასება მოხდა.

ხუთი საათი ხდებოდა, წამლების აღწერას რომ მოვრჩი, საქმე ბოლომდე მოვამთავრე. ხვალ ერთი ოპერაციაა დაგეგმილი, ეს ისტორიაც შევავსე. თანაც, ხვალ ნათიას მაგივრად უნდა ვიმორიგეო. ოპერაცია გელამ უნდა გააკეთოს. რა კარგია, ეს ერთგვარი შვებაა ჩემთვის. ოღონდ მაგ ორთან არ მომიწიოს მუშაობამ ცოტა ხანს და ყველაფერზე თანახმა ვარ. ის იყო, თავი მოვიწესრიგე და წამოსვლას ვაპირებდი, რომ ოთახის კარი ფართოდ გაიღო და სანდრო გამოჩნდა შეშლილი სახით. მის დანახვაზე შევკრთი, სიწითლემ გადამირბინა ღაწვებზე. მართალი გითხრათ, არ ველოდი, ძალიან დავიბენი.

_ არ წახვიდე, საქმე მაქვს შენთან, _ ცივად თქვა.

მექანიკურად ჩამოვჯექი იქვე მდგარ სკამზე, ხელები ამიკანკალდა.

_ რა გინდა? _ ჩემს ხმას ვერ ვცნობდი.

_ რაღაც უნდა გკითხო, _ ყრუდ წარმოთქვა და ჩემს პირდაპირ სავარძელში ჩაჯდა ფეხმორთხმით.

_ გისმენ, დიდი დრო არ მაქვს, _ რაც შეიძლებოდა, ოფიციალური დავიჭირე.

_ როგორ თქვი ჩემზე? _ თავი გვერდზე გადახარა და გამჭოლი მზერა მესროლა.

თვალი გავუსწორე. ამას სიცხე ხომ არა აქვს, რა დაესიზმრა ნეტავ, ვფიქრობდი ჩემთვის.

_ არ მესმის, რისი თქმა გინდა, _ ავუწიე ხმას.

_ როგორ თქვი-მეთქი, ჩემზე, გაიმეორე, შენგან მინდა მოვისმინო.

_ როგორ ვთქვი და ვისთან, იქნებ დააზუსტო? _ შევუბრუნე კითხვა.

_ ჯერ ის მითხარი, როგორ ხარ?

_ გადასარევად.

_ რაღაც არ გეტყობა.

_ მაშინ რაღას მეკითხები?

_ შენც მართალი ხარ. ჰო, რაო, რას ვამბობდი?

_ არ ვიცი, შენ წამოიწყე ლაპარაკი და შენგან უნდა გავიგო, ამისთანა რა ვთქვი.

_ სანდროს როცა უნდა, მაშინ დავაჩოქებ და ოჯახს დავანგრევინებო, შენ არ თქვი?

_ მართლა? საინტერესოა, ვისთან წამომცდა ამისთანა უმსგავსობა? _ დამცინავად გავიღიმე.

_ ნანკასთან.

იმდენად მოულოდნელი იყო ჩემთვის ნანკას სახელის ხსენება, თვალები გამიფართოვდა.

_ ვის-თაან? _ ჩავეკითხე, ხომ არ მომესმა-მეთქი.

_ ნან-კას-თან! _ დამარცვლით გაიმეორა.

სიმწრის სიცილი ამიტყდა.

_ როდის ერთხელ მნახე მაგ ქალთან მოლაპარაკე, ან რა საერთო მაქვს, რომელი ჩემი მეგობარი ნანკაა, ხომ ვერ მეტყვი? _ ამრეზით გადავხედე სავარძელში გაშხლართულს.

_ რისთვის მოუყევი ჩვენი ამბავი, რა საჭირო იყო? ყველას სალაპარაკო გინდა გამხადო? რატომ გინდა, რომ ყველას ეგონოს, თითქოს უკან დაგდევ?

_ მე არაფერი მინდა შენგან, სრულიად არაფერი, ეს დაიმახსოვრე. ერთხელ უკვე გითხარი, სამუდამოდ ამოგშალე ჩემი მეხსიერებიდან-მეთქი. თუ ვინმე რამეს მიგონებს, ეგ მისი პრობლემაა და არა ჩემი, _ ფეხზე წამოვდექი წამოჭარხლებული.

_ გიგონებს? რატომ გგონია, რომ გიგონებს? თუ არა შენ, მაშინ ვისგან იცის, რა ხდებოდა ჩვენ შორის?

_ და რა ხდებოდა, ხომ ვერ მეტყვი? თუ არ ვცდები, არაფერიც არ ხდებოდა, ამიტომ მოსაყოლიც არაფერია. ეგ ბრალდებები შენს ტოლებს წაუყენე, რა! ახლა კი, კეთილი ინებე და გადი აქედან, შენთან მეტი სალაპარაკო არაფერი მაქვს, _ დავაკვესე თვალები.

_ გინდა, ნანკას დავუძახო? _ წამოიწია და წელში გასწორდა, თან ხელი ტელეფონისკენ გასწია.

_ დაუძახე, თუ ძალიან გინდა, მე არავისი მეშინია.

_ სხვა გზა არა მაქვს, უნდა დაგაპირისპიროთ.

_ მიდი, მოიყვანე, ვნახოთ ერთი, რას იტყვის.

სანდრომ საორდინატოროს შიდა ნომერი აკრიფა, თან თვალი არ მოუცილებია ჩემთვის.

_ სოფიოსთან ვარ, ერთი წუთით შემოდი, _ მშვიდად უთხრა.

თავს ვერ ვიკავებდი, ცოტაც და ტირილი წამსკდებოდა. მაქსიმალურად ვცდილობდი ნერვების მოთოკვას.

ნანკა ისეთი მედიდური სახით შემოვიდა, ისეთი ნიშნის მოგებით გადმომხედა, თითქოს უდიდესი სამხილი ჰქონდა ჩემ წინააღმდეგ.

_ უჩემოდ ვერ მორიგდით? _ ირონიულად თქვა და იმ სავარძლის სახელურზე ჩამოსკუპდა, რომელშიც სანდრო იჯდა.

_ არ მითქვამსო, მიმტკიცებს. რომელია თქვენ შორის მართალი? _ სანდრო ხან მე გადმომხედავდა, ხან ნანკას.

_ აბა ხომ არ გეტყვის, მე ვთქვიო? შენ რა გგონია, დამესიზმრა? _ ფეხი ფეხზე გადაიდო ნანკამ და ვიწრო კაბა მუხლს ზემოთ აუხტა.

_ როდის გნახე მე შენ სალაპარაკოდ, იქნებ გაიხსენო?

_ შენ რა, აღარ გახსოვს? _ წარბები გამომწვევად აზიდა.

_ არათუ შენთან საუბარი, შენი არსებობაც კი მავიწყდება ხანდახან, _ ვალში არ დავრჩი თანამშრომელს და თავხედურად ავხედე.

_ მაპატიე, საერთოდ არ მინდოდა ამის თქმა, მაგრამ სიტუაციამ მოიტანა. მე დიდი ხანია სანდროს ვიცნობ და არ მინდა ვიღაცის გამო ოჯახი დაენგრეს. ჩემს მოვალეობად ჩავთვალე, საქმის კურსში ჩამეყენებინა.

_ რომელი საქმის კურსში, ნანკა? მე შენთან გაცნობის დღიდან თითქმის არ ვკონტაქტობ, საიდან მოგაქვს ეს სისულელეები? რატომ მიგონებ ასეთ საზიზღრობებს, რამე დამიშავებია შენთვის ოდესმე? იქნებ ჩასმენები გაქვს და ვერ ხვდები?

_ აბა რა, ეს ყველაფერი დამესიზმრა? მე საიდან უნდა მცოდნოდა თქვენი ურთიერთობის შესახებ, როგორ გგონია? შენ თვითონ არ მითხარი, ვუყვარდი და ჩემზე აბოდებდაო? ბოლოს ადგა და ნიტა მოიყვანა ცოლადო? ყველაფერი არ მომიყევი? რაში მჭირდებოდა რამის მოგონება, მე რა, შენი ჯინი მჭირს? რა გამორჩენა მაქვს აქედან?

_ როგორც ჩანს, გაქვს და თანაც _ ძალიან სერიოზული. არ ვიცი, საიდან იცი ეს ამბავი, მაგრამ ფაქტია, ცდილობ, ჩემ წინააღმდეგ გამოიყენო. არ მაინტერესებს, რა გაქვს ჩაფიქრებული. ჩემთვის ყველაფერი სულერთია. ღმერთმა ყველა ჩვენი სიმართლით გვატაროს. რაც გინდა, ის იფიქრე, სანდრო, არ მადარდებს. მეტსაც გეტყვი, არ მადარდებს, რას ფიქრობ ჩემზე. შენნაირ არარაობაზე ფიქრით თავს არ დავიღლი, ეს იცოდე. არც შენი ოჯახის დანგრევა მჭირდება არაფერში და არც შენი სიყვარული. ყოველთვის არაკაცი იყავი და ასეთად დარჩი. აი, ეს არის ჩემი პასუხი. მე წავედი და როცა ერთმანეთში ყველაფერს გაარკვევთ, აგერ არის გასაღები, დაკეტეთ და მერე დაცვასთან დატოვეთ, _ დემონსტრაციულად წამოვდექი, გასაღები სანდროსკენ გავაჩოჩე, თავი ამაყად ავწიე და ოთახიდან მტკიცე ნაბიჯებით გამოვედი.

ასეთი თავდაჯერებული ცხოვრებაში არ ვყოფილვარ. გამიკვირდა, არ მეგონა, ამდენი თუ შემეძლო. ქუჩაში გამოსულმა ერთი ღრმად ამოვისუნთქე, საკუთარი თავი შევაქე და მანქანაში კმაყოფილი ჩავჯექი.

8 8 8

ბინის კარამდე მისვლა ვერ მოვასწარი, რომ ტირილი ამიტყდა. გასაღები ძლივს მოვარგე საკეტს, ცრემლებმა თვალები ამიჭრელა. ოთახში შესვლისთანავე ბოლომდე მოვეშვი, იატაკზე ჩავიკეცე და ღრიალი მოვრთე. რატომ, რატომ, რატომ! რატომ მომიბრუნდა ყველაფერი ასე? რას მერჩიან, რა უნდა ჩემგან, ვისთვის რა დამიშავებია? ვერც ერთ კითხვაზე პასუხს ვერ ვცემდი. რაში დასჭირდა ნანკას ამისთანა რაღაც? ნუთუ შურს ჩემი? რა სჭირს სამაგისო? რითია ჩემზე ნაკლები? არც ტანი აკლია, არც ფეხი და არც პროფესია აქვს ჩემზე უარესი. რატომ უნდა შურდეს? ან საიდან გაიგო ჩვენი ამბავი? ვინ უთხრა? მე ხომ არავისთვის მომიყოლია? ბექასგან? არც ბექამ იცის თავიდან ბოლომდე ყველაფერი, ვის შეეძლო ეთქვა? იქნებ ნიტამ გადაუშალა გული? ნიტა! _ ამის გაფიქრებაზე უცებ შევწყვიტე ტირილი. ჰო, რა თქმა უნდა, ეგ როგორ არ მომაფიქრდა. ალბათ ნიტასგან გაიგო, ალბათ მეგობრობს მასთან. რატომ მაშინვე არ ვიფიქრე? ხომ არ დავურეკო სანდროს? არა, სოფი, არავითარ შემთხვევაში. შენთვის რა მნიშვნელობა აქვს, რა აზრი შეექმნება შენზე სანდროს? არავითარი. ამიტომ არ ღირს თავის მართლება. მოვა დრო და თავისით გაირკვევა ყველაფერი. ნანკას შურიც სადღაც გაქრება ერთ მშვენიერ დღეს, ისიც ინანებს ალბათ. ეჰ… მოვა დრო და მოშურნეები გაქრებიან, მაგრამ შური? ის ხომ ყოველთვის იარსებებს. რას ვიზამ, ყოველთვის ასე იყო და მომავალშიც ასე იქნება. ეს ცხოვრების კანონია. მაგრამ ასეთ მდგომარეობაში როგორ უნდა ვიარო სამსახურში? როგორ უნდა ვიმუშაო მათ გვერდით? როცა ერთ თანამშრომელს არ ეპიტნავები, ის არის ძნელი ასატანი, მაგრამ როცა ასეთი ორი და სამია, რამ უნდა გაგაძლებინოს კოლექტივში? ის დროა, დავახვიო და წამოვიდე კლინიკიდან, ეს იქნება საუკეთესო გამოსავალი.

ვერ გეტყვით, რამდენი ხანი გავიდა. ტირილისგან დავოსდი, თვალები შემიშუპდა. ცივ წყალს შევუშვირე სახე. რას ვგავარ, ცირკის მასხარას დავემსგავსე, გაწითლებული ცხვირითა და დასიებული ტუჩებით. რა გაათენებს კიდევ ერთ ღამეს, რა მეშველება! _ ვოხრავდი ჩემთვის. თუმცა არაფერს ვნანობდი იმის გარდა, რომ ბექას ვკარგავდი. ჩემთვის ყველაზე ღირებული ამწუთას ის იყო, მისი სიყვარული. არც კი ისურვა, ჩემი უარის მიზეზი გაერკვია. რატომ, რატომ? ხომ შეიძლებოდა, ერთი სიტყვით მაინც ეკითხა, რატომ ვუთხარი უარი პაემანზე? ჰო მაგრამ, რომ ეკითხა, რა პასუხი უნდა გამეცა? რა უნდა მეთქვა? სანდრომ ჩემზე ძალა იხმარა და ის სოფი აღარ ვარ-მეთქი? დალურჯებული სხეული მეჩვენებინა? განა ასე არ ჯობია? არ ვიცი, არ ვიცი, თავადაც არ ვიცი, რა ჯობია…

შუაღამე გადასული იყო, ტელეფონმა რომ დარეკა. შიშისგან შევხტი, ახლა ზარს ნამდვილად არ ველოდი. რატომღაც, ვიფიქრე, ბექა იქნებოდა და სუნთქვაშეკრული ვეცი აპარატს.

_ გისმენთ, _ სულმოუთქმელად ჩავძახე ყურმილში.

_ მე ვარ, _ გაისმა სანდროს დახშული ხმა. მივხვდი, რომ მთვრალი იყო.

თითქოს რაღაც ჩამარტყეს თავში, თვალთ დამიბნელდა.

_ ხომ არ გაგაღვიძე? _ რატომღაც, დამთბარი მელაპარაკებოდა.

_ არა, _ ცივად ვუპასუხე.

_ მინდა დღევანდელისთვის ბოდიში მოგიხადო, შენი ბრალი არ ყოფილა…

_ ვიცი…

_ რა იცი?

_ ის, რომ მე არაფერი მილაპარაკია, დანარჩენი კი უბრალოდ, არ მაინტერესებს.

_ ნიტას ბრალია ყველაფერი, ადვილად რომ ენდობა ადამიანებს, იმის ბრალია. ნანკამ მისგან გაიგო ჩვენი ამბავი.

_ ძალიან გთხოვ, მეორედ არ გაიმეორო ეგ ფრაზა.

_ რომელი ფრაზა?

_ «ჩვენი ამბავი».

_ რატომ?

_ იცი, რატომაც.

_ მე ახლა შენთან მოვალ.

_ არა! _ განწირული ხმით ვიკივლე, _ არ გაბედო, თორემ პატრულს გამოვუძახებ.

_ ვახ! პატრული რა შუაშია, არ მეტყვი?

_ არ დაგინახო აქ მოსული.

_ უნდა გელაპარაკო.

_ არა-მეთქი, მორჩა და დამთავრდა! დაივიწყე ჩემი არსებობა, შენს ოჯახს მიხედე!

_ არ შემიძლია, ახლა უკვე არ შემიძლია.

_ მომისმინე, სანდრო… ძალიან გთხოვ, ადამიანურად, მეგობრულად, რა ვიცი, ყველანაირად, დამანებე თავი, შემეშვი. რა გინდა ჩემგან, რატომ არ მანებებ თავს?

_ მინდა, რომ ისევ გიყვარდე, სხვა არაფერი.

_ ეს გამორიცხულია, ჩემგან სიყვარულს ვერ ეღირსები. მორჩა, ყველაფერი დამთავრდა, საბოლოოდ მოკვდა, დასამარდა.

_ პირიქით, სოფიო, ყველაფერი ახლა იწყება. მე დავტოვებ ცოლ-შვილს, ფეხებზე ყველა ჩემ გარშემო, შენს მეტი. ნანკას დედასაც… ის ახვარი ქალია, ბოღმა, ბოროტი, შურიანი. მიხვდა, რომ ვგიჟდებოდი შენზე, ამიტომაც მოინდომა ჩვენი წაჩხუბება, მაგრამ არ გამოუვიდა. პირობას გაძლევ, არც გამოუვა. არც მას და არც სხვას, არავის გამოუვა. ნიტასაც მოხვდა თავისი მიამიტობის გულისთვის. წეღან ისე დავალილავე, კარგა ხანს ვერ დაემსგავსება ადამიანს. მივაფურთხე ყველაფერს და წამოვედი. ახლა შენთან მოვალ და ერთად გავარჩიოთ, რა იქნება ხვალ.

_ არა, არა! არავითარ შემთხვევაში! მეზიზღები, მძულხარ, დასანახავად ვერ გიტან, მინდა იცოდე, მინდა შეიგნო ეს, ერთხელ და სამუდამოდ!

_ დიდი სიძულვილი დიდმა სიყვარულმა იცის, ჩემო სოფიო. ასე შორიდან ლაპარაკით არაფერი გამოვა. მოდი მოვალ და იქ ვილაპარაკოთ, შენთან.

_ არ დაგინახო ჩემს სიახლოვეს, ერთ მეტრზეც არ გამეკარო, იცოდე!

_ მარტო ხარ?

_ ეგ შენი საქმე არ არის.

_ ისიც შენთან ხომ არ არის?

_ შენ არავინ გეკითხება.

_ თუმცა, რას გეკითხები, წეღან არ დავურეკე? ვიცი, რომ სახლშია. საინტერესოა, რატომ ერთად არა ხართ? ვერ გაბედე, არა? კარგადაც მოიქეცი. აბა ხომ არ ეტყოდი, როგორი სექსუალური ღამე გქონდა ჩემთან, ამას არ გაპატიებდა.

_ პირუტყვი ხარ, მხეცი, ნადირი… როგორ მძულხარ, რომ იცოდე.

_ მართლა მეუბნები მაგას? მართლა მეუბნები?

_ მართლა, მართლა! ასე არასდროს არავინ შემზიზღებია. პირველად ახლა მივხვდი, რაც ყოფილა სიძულვილი.

_ მაშინ, იცი, რას ვიზამ? იმას მოვუყვები ყველაფერს, თანაც ისე კი არა, როგორც იყო, ისე, როგორც უნდა ყოფილიყო სინამდვილეში, ისე. თუ ჩემი არ გახდები, ვერც მისი იქნები. ახლა ავდგები და ბექას მივადგები სახლში, ყველაფერს «გავუიასნებ». მე ცუდი კაცი ვარ, დაიმახსოვრე.

_ ფეხებზე , რას გააკეთებ. ჩემთვის არც ერთი აღარ არსებობთ, ჯანდაბამდის გზა გქონიათ ორივეს! _ მთელი ხმით ვიყვირე და ყურმილი ბერკეტზე დავახეთქე…

8 8 8



სამსახურში ვერავინ მცნობდა. არც მაკიაჟი გამიკეთებია, არც თვალები დამიხატავს, საშინლად გამოვიყურებოდი.

_ სოფიო, რა გჭირს? _ ვაჟა შემოიჭრა ოთახში, _ ხომ მშვიდობაა შენს თავს?

_ ჰო, რა… _ ნაღვლიანად გავუღიმე.

_ მე შენ ასეთი არ მომწონხარ, ასეთ სოფიოს არ ვიცნობ. მეორედ არ გნახო ამ ფორმაში, გასაგებია? _ ხუმრობით თითი დამიქნია.

_ რა ხდება საოპერაციოში, ემზადებიან?

_ ჰო, გელა ძალიან ნერვიულობს.

_ რა აქვს სანერვიულო, არც ისე რთული ოპერაცია უნდა იყოს, როგორც მე ვიცი.

_ არა, კაცო, სხვა რამეზე ნერვიულობს. შენ რა, არ იცი? _ ეშმაკურად მოჭუტა თვალები.

_ რა უნდა ვიცოდე?

_ გელა ცოლს ირ-თაა-ვსოოო! _ ხელით თეატრალური ჟესტი მოხაზა ვაჟამ ჰაერში.

_ მართლა? _ გამიხარდა.

_ და იცი, ვინ უნდა «გააბედნიეროს»?

_ არ ვიცი, ვინ?

_ ვინ და ჩვენი ნათი-ნათი ნათიააა… _ წაიმღერა ვაჟამ.

_ კარგია, ერთი ლამაზი ამბავი მაინც რომ ხდება ირგვლივ, _ ისეთ ცუდ ხასიათზე ვიყავი, სიხარულის გამოხატვაც არ შემეძლო.

_ ჰოდა, გამოცოცხლდი ცოტა, ასე არ შეიძლება, _ ვაჟამ თვალი ჩამიკრა და გავიდა.

ოპერაცია დიდხანს არ გაგრძელებულა, თან იმდენად მსუბუქი შემთხვევა იყო, პაციენტი პირდაპირ პალატაში გადაიყვანეს.

ბექა იმ დღეს სამსახურში არ მოსულა. ვერც ვერავის ვეკითხებოდი, რა სჭირდა, არც არავინ არაფერს ამბობდა. დავიტანჯე ცნობისმოყვარეობით. შუადღე ისე გადავიდა, ვერაფერი გავიგე. იქნებ მართლა ნახა წუხელ სანდრომ და ყველაფერი ჩაუკაკლა? იქნებ განიცდის და იმიტომაც არ მოვიდა? წარმომიდგენია, რამხელა დარტყმა იქნებოდა მისთვის. თუმცა არც ნანკასთვის მომიკრავს თვალი, დავიჯერო, ერთად არიან? სამაგიეროდ, სანდრო მიტრიალებდა გარშემო. აშკარად ეტყობოდა, რაღაცის თქმა უნდოდა და ვერ გაებედა. ზედაც არ შევხედე, ისე ვიქცეოდი, თითქოს ვერ ვამჩნევდი მის არსებობას. საღამოს, როგორც ჩანს, ვერ მოითმინა და კაბინეტის კარი მორიდებით შემოაღო.

_ შეიძლება?

პასუხი არ გავეცი.

_ მინდა ბოდიში მოგიხადო, ვიცი, რომ ცუდად მოვიქეცი.

არც ახლა ვუპასუხე.

_ არ მინდა ცუდი წარმოდგენის იყო ჩემზე, დაივიწყე, გუშინ რაც გითხარი. ეგეთი ბოღმაც არა ვარ, _ ისეთი მოთვინიერებული ჩანდა, გამიკვირდა, ასე რამ გარდაქმნა ერთ ღამეში-მეთქი.

_ არ მაინტერესებს, რას იზამ და არც შენი ბოდიში მჭირდება ყოველდღე..

_ იცი, რა? ჩვენ ერთად უნდა ვიმუშაოთ, ასეთი ურთიერთობა ხომ არ გვექნება. გარდა ამისა, ბევრი რამ გვაკავშირებს ერთმანეთთან წლების მანძილზე.

_ არ მინდა ამ თემაზე ლაპარაკი, დამანებე თავი, _ ტონს არ ვიცვლიდი.

_ კარგი, როგორც ჩანს, აჯობებს, სხვა დროისთვის გადავდოთ ჩვენი საუბარი, _ ხელები ჯიბეებში ჩაიწყო და გავიდა.

ერთხანს თვალგაშტერებული ვიჯექი, ყველაფერზე ვფიქრობდი ერთდროულად. გონებაში ვაანალიზებდი წინა დღეებში მომხდარ ამბებს და საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებას ვცდილობდი.

ამ დროს დერეფანში ხმაური შემომესმა. მივაყურადე, სიცილის ხმები აღწევდა ჩემს ყურამდე. კარი გამოვაღე და გავიხედე… ბექა და ნანკა ხელიხელგადახვეულები მიაბიჯებდნენ დერეფანში და რაღაცაზე გულიანად ხარხარებდნენ…

მოულოდნელი ტკივილი ვიგრძენი გულში, თითქოს კიდევ ერთხელ მატაკეს დანა. მარცხენა მხარე მთლიანად ამეწვა. თითქოს სწორედ ამ სცენის დანახვას ველოდი, უცებ მივიღე გადაწყვეტილება, კარი გამოვხურე და გეზი მთავარი ექიმის კაბინეტისკენ ავიღე. სახეზე ალმური ამდიოდა, თავი მიხურდა. ფრთხილად შევაღე კაბინეტის კარი და თავი შევყავი.

_ ბატონო მიხეილ, გცალიათ? _ მოკრძალებით ვკითხე.

_ მოდი, სოფიო, მოდი, გენაცვალე, _ ფეხზე წამომიდგა მთავარი ექიმი, _ რამ შეგაწუხა?

_ იცით… პრობლემები შემექმნა, ერთ კვირაში უნდა გავემგზავრო ჩემებთან მოსკოვში. სამსახურის მიტოვება მომიწევს, ამის სათქმელად მოვედი…

_ რას ამბობ, კაცო, რა დროს წასვლაა, მერე ჩვენ რას გვიპირებ?
_ თუ თქვენ სხვა კანდიდატურა არა გყავთ, მე ვეცდები, შემცვლელი ვიპოვო, _ ვთქვი და ვიგრძენი, ნიკაპი როგორ ამიკანკალდა…



* * *

მთავარმა ექიმმა ეჭვის თვალით შემომხედა, კარგა ხანს მიყურა, მერე სათვალე მოიხსნა და თქვა.

_ იქნებ სხვა რამ მიზეზია და არ მეუბნები?

_ არა, არა, ბატონო მიხეილ, რას ბრძანებთ… _ ყურებამდე გავწითლდი.

_ მომისმინე, სოფიო… მე, მართალია, აქ უფროსი ვარ და ყველასთან ახლო, მეგობრული ურთიერთობა არ მაქვს, მაგრამ რაღაც-რაღაც წვრილმანი ამბები აღწევს ჩემამდე. ვიცი, რაც გაწუხებს, თუმცა ვერ ვიტყოდი, რომ ეს დიდი ტრაგედიაა. კაცების ამბავი შენც კარგად მოგეხსენება, ხანდახან იციან ზღვარს გადასვლა, ეს ახალგაზრდობით მოსდით და მეტი არაფერი. ჩვენ ყველას ერთი საერთო ნაკლი გვაქვს _ მხოლოდ ის ადამიანები მოგვწონს, ვინც ჩვენით არიან აღფრთოვანებული, არა აქვს მნიშვნელობა, ექიმი იქნებ ის, მეწაღე თუ პურის მცხობელი, მაგრამ საკმარისია, რომელიმეს პატარა რაღაცაც კი შეეშალოს, მაშინვე თავს დავაცხრებით, ახსნა-განმარტებას მოვთხოვთ და მისგან განდგომის სურვილი გვიჩნდება. ასე არ შეიძლება. უშეცდომო ვინ არის ამ ქვეყანაზე? თუ მიჰქარავს, უნდა მიუთითო, რჩევა მისცე, ზურგი კი არ უნდა აქციო და სამუდამოდ კი არ უნდა ამოიგდო გულიდან. იცი? ერთმა ადამიანმა მეორეზე გავლენა რომ მოახდინოს, აუცილებლად უნდა ელაპარაკოს მას იმ სურვილების შესახებ, რომელიც მისი ცხოვრების არსს წარმოადგენს და უნდა აჩვენოს გზები, როგორ შეიძლება ამის მიღწევა ისე, რომ არ შეცდეს. ეს ერთადერთი საშუალებაა, ჩვენთვის ძვირფასი ადამიანი ცუდ გზას ავაცდინოთ. ცოტა შენ უნდა დათმო, ცოტა მან და ყველაფერი მოგვარდება. ქალები სულსწრაფები ხართ, უცებ გინდათ ყველაფერი მოხდეს. გამოგდით კიდეც, ჩვენზე ადვილად მოიპოვოთ ბედნიერება, მაგრამ, სამაგიეროდ, ასევე ადვილად კარგავთ მერე. ამიტომ დაფიქრდი. იქნებ აცალო გონს მოსვლა. ასე ხელაღებით გაბუტვა და ჩხუბი არაფერს შეცვლის.

ამის გამგონეს სული შემიგუბდა. საიდან იცის? რა იცის? ვინ უთხრა, რაც ხდება?

მიხეილმა გააგრძელა.

_ ბექა ჩემი მოყვანილია აქ, ჭკვიანი ბიჭია, ბრწყინვალე გონების პატრონი, არაჩვეულებრივი მშობლების შვილი, ისე კი არ დავნიშნე მოადგილედ. თუმცა თავისი გარეგნობისა და ახალგაზრდობის «წყალობით», ზედმეტი მოსდის ხანდახან. იცნობ მამამისს?

_ არა.

_ დედამისს?

_ დიახ, ქალბატონი ანიკო ახლახან გავიცანი, ბექამ გამაცნო.

_ აი, ხომ ხედავ… თავად გაგაცნო. ეს ცოტას ნიშნავს? რა თქმა უნდა, არა. ხომ დამეთანხმები, რომ ასეთი დედის შვილი არ შეიძლება ცუდი პიროვნება იყოს. მამამისი რომ გაიცნო, კიდევ უფრო დარწმუნდები ამაში. რაც შეეხება ნანკასთან ურთიერთობას, ეგ დროებითი ამბავია. რაც თავი მახსოვს, მსგავსი რამეები ხდებოდა ამ შენობაში. ბექა ის კაცი არ არის, ქარაფშუტა ქალებზე ფიქრით იღრძოს ტვინი. მოვა დრო და გადაუვლის. მე ვიზრუნებ ამაზე, პირადად დაველაპარაკები.

_ არა, ბატონო მიხეილ, არავითარ შემთხვევაში! _ ისე ვიყვირე, თითქოს რაღაც საშინელებას მთავაზობდა.

_ კარგი, კარგი, როგორც გინდა, ოღონდ იმ პირობით, რომ სამსახურიდან წასვლაზე ფიქრს თავიდან ამოიგდებ. თუ მართლა გიწევს რუსეთში გამგზავრება, პრობლემა არ არის, ერთი და ორი კვირა არაფერს წყვეტს, ნინოს დავაბრუნებ ცოტა ხნით, ბავშვს მაინც ძიძა უვლის. იცოდე, მე შენ არსად გაგიშვებ. მერე რა უნდა ქნა? ხომ იცი, რა ძნელია დღეს სამსახურის შოვნა. მართალია, ჩვენთან უზარმაზარი ხელფასები არ არის, მაგრამ სულ არარაობას ხომ ჯობია? ცოტა ხანში კიდევ მოგიმატებთ, არც ამის გაჭირვება გვაქვს. რაც შეეხება ნანკას… მესმის, რომ, როცა ქალებს არ უყვართ ერთმანეთი, ამ არშეყვარების მიზეზი ზოგადად, მამაკაცია… თუმცა, გიმეორებ, ეგ დროებითია. მე ისედაც ვაპირებდი ნანკასთან საუბარს, ბოლო ხანებში ცუდად იქცევა, არ მომწონს მისი საქციელი. ადრე იყო და სანდროს გაუმწარა სიცოცხლე, კინაღამ ოჯახი დაუნგრია. ცოლიან კაცებთან რომ არაფერი გამოუვიდა, მერე უცოლოებზე გადავიდა. ხომ არ შეიძლება, ორ კაცს ერთდროულად მიახტე, უკაცრავად ამ სიტყვაზე? შეიძლება მისი ცხოვრება ჩემი საქმე არ არის, მაგრამ ეს პრესტიჟული კლინიკაა და არა საროსკიპო, მაპატიე გამოთქმისთვის. პირადი ცხოვრება ამ კედლების გარეთ უნდა მოიწყოს ყველამ.

ცოტათი გულზე მომეშვა, რადგან მან საქმის მთავარი არსი არ იცოდა. როგორც ჩანს, იფიქრა, რომ ნანკასა და ბექას ურთიერთობაზე ვეჭვიანობდი. იქნებ განგებ არ ახსენა სანდრო? არა მგონია, _ დავიმშვიდე თავი.

_ აბა, რა გადაწყვიტე? _ ისევ გაიკეთა სათვალე მიხეილმა.

_ რა ვიცი… ერთი კვირით მაინც გავეთავისუფლები, თუ…

_ გასაგებია. კარგი, მიხედე შენს საქმეს, ათი დღით თავისუფლებას განიჭებ, მერე კი სამუშაოს დაუბრუნდები, იცოდე.

_ დიდი მადლობა, ბატონო მიხეილ, თქვენ ჩემი მხსნელი ხართ, _ ფართოდ გავუღიმე უფროსს.

_ არაფრის, ჩემო კარგო, რისი მადლობა. ჰო, მართლა, იცი, ჩვენი საერთო ახლობელი რომ ცუდად ყოფილა? _ მკითხა უცებ.

_ ვინ საერთო ახლობელი? _ უცებ ვერ მივხვდი.

_ ბიძინა, კაცო, თავის ბაღში დაცემულა და ფეხი უღრძია, წევს თურმე. საღამოს ვაპირებ გასვლას, რამდენი ხანია, არ მინახავს, ერთი უნდა ვესტუმრო. მარტო კაცი ხომ იცი, ჭამაშიც კი ცოდოაო, იტყვიან. არავინ ჰყავს მაგ უბედურს.

_ რას ამბობთ, არაფერი გამიგია. მეც კარგა ხანია, არ გამივლია. აუცილებლად ვნახავ, უსიკვდილოდ, _ შეწუხებულმა ვთქვი და წამოვდექი.

_ უნდა ნახო, ის ისეთი ადამიანია, ყველაზე რომ ამაგი აქვს. აბა, შენ იცი, ყურები არ ჩამოყარო, ყველაფერი გამოსწორდება.

_ კარგად ბრძანდებოდეთ, დიდი მადლობა, _ თავაზიანად დავემშვიდობე მთავარ ექიმს და კაბინეტიდან ცოტათი შემსუბუქებული გამოვედი, დამამშვიდა მასთან საუბარმა.

ამაღამ მორიგეობა მიწევს, ნათიას ვცვლი. კარგია, იქნებ ცოტათი გადავერთო, ხვალიდან კი მთელი ათი დღე არ გამოვჩნდები სამსახურში. საინტერესოა, რას იზამს ბექა? ნუთუ არ მომიკითხავს? თვალში რომ მოვაკლდები, ხომ უნდა აწრიალდეს? მას ვუყვარვარ, აუცილებლად დაინტერესდება, რატომ არ დავდივარ. შეიძლება დამირეკოს კიდეც. როგორ მაკლია მისი ყურადღება, მისი ღიმილი, იუმორი, ხმა… რატომ უნდა დავკარგო? სანდროს გულისთვის პირად ბედნიერებაზე რატომ უნდა ვთქვა უარი? არა, არ დავთმობ. ცოტა დრო გავიდეს, ოდნავ მაინც გამინელდეს ეს ტკივილი და მერე მე ვიცი, როგორც მოვიქცევი.

8 8 8

შუაღამე გადასული იყო, მორიგი შემოვლა რომ დავამთავრე, ყველა პაციენტი მოვინახულე, დანიშნულების მიხედვით, ზოგს წნევა გავუსინჯე, ზოგს ტემპერატურა, ზოგს წამალი დავალევინე, ზოგსაც ნემსი გავუკეთე და ოთახში შევბრუნდი. თვალები მებლიტებოდა, ისე მინდოდა დაძინება. ის იყო, ტახტზე წამოვწექი და პლედი გადავიფარე, რომ მობილურმა დარეკა. ეკრანს დავხედე, უცხო ნომერი იყო. გისმენთ-მეთქი, ჩავძახე, მაგრამ არავინ მიპასუხა. ვიღაცების ლაპარაკის ხმები კი გარკვევით მესმოდა. არ გავთიშე, ყური მივუგდე.

_ არც ერთი ქალი არ იმსახურებს ამქვეყნად მამაკაცის სიყვარულს, ყველანი დაუნდობლები ხართ. ეს შენც გეხება ნაწილობრივ, _ ბექას ხმა ვიცანი, სმენა დავძაბე, _ მართალია, შენ არ მატყუებ და მეუბნები მაინც, რისთვისაც გჭირდება ჩემთნ ურთიერთობა, მაგრამ არც შენი ქმედებაა გამართლებული. გავკარი ამ ცხოვრებას, არასდროს ცოლს არ შევირთავ. ყველა ქალი ერთნაირი ნაგავია, ერთი მაგ…

_ მე რაღას მერჩი, საყვარელო, შენთვის ცუდი არასდროს გამიკეთებია. შენ ხომ გსიამოვნებს ჩემთან ყოფნა, ასე რომ არ იყოს, ვინ გაძალებს? ვერ გავიგე, რატომ მრევ ყველა ქალში, მე რომ ბოროტი ვიყო, პასუხს მოგთხოვდი ბევრი რამისთვის, _ ეს ნანკას ხმა იყო, ჟრჟოლამ ამიტანა, სამაგიეროს მიხდიდა.

_ რისთვის, აბა ერთი, გამაგებინე? დავაშავე რამე? შენ მაინც რა დაგიშავე?

_ რა და, საკმარისია, რომელიმე ქალმა გიღალატოს, მაშინვე ჩემთან გამორბიხარ, იქამდე კი არც გახსენდები. სხვა ჩემს ადგილზე ერთ ადგილას გაგაგზავნიდა. მე კი, რა ვქნა, არ ვარ ასეთი, არ შემიძლია საყვარელი ადამიანის მიტოვება გაჭირვების ჟამს. მოდი ახლა, მორჩი მოთქმას, არ უნდა დაგელია ამდენი, მომეფერე, რა, მაკოცე, დაივიწყე ყველაფერი. მე შენთან ვარ, ხომ ხედავ.

მერე ხმები აირია… ხმამაღალი ლაპარაკი ჩურჩულმა შეცვალა, მერე ქალის კვნესის ხმა გაისმა ყურმილში, მერე… იქ, სადღაც, რომელიღაც ქუჩის რომელიღაც ბინაში, გაქანებული სექსი მიდიოდა ბექასა და ნანკას შორის, ის ვერაგი ქალი კი ამ ყველაფერს მე მასმენინებდა… ლამის ვიყვირე გამწარებულმა. ტელეფონი გამოვრთე და სასოწარკვეთილმა ხელებში ჩავრგე თავი, თუმცა არ მიტირია, ცრემლი გამშრობოდა…

8 8 8

დილით, სარკეში რომ ჩავიხედე, ელდა მეცა. თვალები საშინლად მქონდა შეშუპებული, ოთხმოცი წლის ბებერს ვგავდი. მორჩა, აღარ მინდა ასე გაგრძელება, თავს უნდა მივხედო. დღეიდან გამოვსწორდები, ერთი კვირა კარგად დავისვენებ, არაფერზე ვიფიქრებ და ძველებურ ფორმაში ჩავდგები. ვნახოთ, ვისი აჯობებს. ყველას დავანახვებ, რა შემიძლია. არც ისეთი სუსტი ვარ, ბექას ან ნანკას რომ წარმოუდგენია.

თათბირის დაწყებამდე შევედი მთავარ ექიმთან, ვუთხარი, რომ მივდიოდი, მადლობაც გადავუხადე თანაგრძნობისთვის და წამოვედი. თანამშრომლებს არც დავემშვიდობე, ისე გამოვიპარე კლინიკიდან, ახსნა-განმარტების თავი არ მქონდა. ეზოში რომ ჩამოვედი, ძალაუნებურად გამექცა მზერა საორდინატოროსკენ. ალბათ გულმა თუ მიგრძნო. ფანჯარასთან სანდრო ატუზულიყო და დაჟინებით მომჩერებოდა. თვალი ავარიდე და მანქანაში ჩავჯექი. სწორედ ამ დროს ბექას «მერსედესი» შემოსრიალდა ეზოში. ის ყოველთვის ჩემ გვერდით აყენებდა თავის მანქანას. ახლაც ასე მოიქცა, ჯერჯერობით არ შეუცვლია «დისლოკაციის» ადგილი…

წამით ჩვენი თვალები ერთმანეთს შეხვდა. «პახმელიის» კვალი ეტყობოდა სახეზე. რა თქმა უნდა, წუხელ ხომ ბობოქარი ღამე ჰქონდა თავის «ნაშასთან». წარმოვიდგინე, როგორ ეფერებოდა ნანკას, როგორ უწილადებდა ჩემს წილ ალერსს… სიბრაზემ მომიცვა, მზად ვიყავი, გაუგონარი სისულელე ჩამედინა, მაგრამ ნერვები მოვთოკე, აკანკალებული ხელებით ძრავა ავამუშავე და ნელი სვლით გავედი ეზოდან.

ბოღმა მახრჩობდა _ ნანკასი, ბექასი, სანდროსი, ჩემი… ყველასი ერთად. მთელი სისწრაფით მიმყავდა ჩემი «პეჟო», წინ მიმავალ მანქანებს სათითაოდ გადავასწარი, წითელ შუქზეც კი არ ვჩერდებოდი. მძღოლებიც და ფეხით მოსიარულენიც გაოცებით მაყოლებდნენ თვალს, გიჟივით მივაქროლებდი.

სადარბაზოსთან მოწყვეტით დავამუხრუჭე და თავი საჭეს მივადე ღონემიხდილმა, ფეხები არ მემორჩილებოდა, ისე ავნერვიულდი. უცებ გვერდითა მინაზე ვიღაცამ დააკაკუნა. მოულოდნელობისგან შევხტი. შევხედე, ნიტა იყო. ესღა მაკლდა, ამას რაღა უნდა ნეტავ? არ მესიამოვნა მისი დანახვა. მარცხენა თვალის უპე ჩალურჯებოდა, კარგად უმუშავია სანდროს, ყოჩაღ! ნამდვილი პირუტყვია.

ზლაზვნით გადმოვედი მანქანიდან.

_ დავრეკე და მითხრეს, უკვე წავიდაო, _ თითქოს მებოდიშებოდა, სახლთან რომ დამხვდა.

_ ჰო… როგორ ხარ? _ ზრდილობის გულისთვის მოვიკითხე.

_ როგორ ვიქნები… _ მხრები აიჩეჩა და ღრმად ამოიოხრა.

_ საქმე გქონდა რამე?

_ შენთან მინდოდა დალაპარაკება.

_ წამო, ავიდეთ.

_ ძალიან მეჩქარება…

_ აბა, აქ ხომ არ ვიდგებით, უხერხულია, _ მოღუშულმა გადავხედე.

_ კარგი, ცოტა ხნით ამოვალ, _ დამთანხმდა ნიტა და მოკლე ნაბიჯებით უკან გამომყვა.

…შინ შესულმა ფარდები გადავწიე და ფანჯრები გამოვაღე, ოთახში დახუთული ჰაერი იდგა.

_ ყავას დალევ? _ ისევ ისეთი ტონით მივმართე.

_ არა, ამდენ ხანს ვერ მოვიცდი, სულ ორი წუთი მჭირდება, გთხოვ, მომისმინო, _ წრიალებდა ნიტა.

_ გისმენ, თქვი, _ სავარძელში ჩავჯექი, ნიტა ჩემს პირდაპირ დაჯდა.

_ ორი ღამეა, შინ არ გაუთევია, კაცმა არ იცის, სად დადის, _ დაიწყო თვალცრემლიანმა, _ არც ბავშვები მოუკითხავს, არც მე. ჩემი თავი ჯანდაბას, მაგრამ ბავშვები მეკითხებიან, მამა სად არისო, რა ვუპასუხო? მიგვატოვა და სახლიდან წავიდა-მეთქი?

_ მე რა შუაში ვარ, ნიტა, ჩემთან რატომ მოხვედი? _ გავაწყვეტინე.

თითქოს ცივი წყალი გადაასხესო, წამით გაქვავდა. მერე უცებ შეეცვალა სახე, მედიდური გაუხდა გამომეტყველება და ხმაც.

_ აბა ვინ არის შუაში, ხომ ვერ მეტყვი? არ იცი, რომ შენ გამო დამენგრა ოჯახი?

_ რომელი ოჯახი, ნიტა? _ რაც შეიძლებოდა, მშვიდად ვსაუბრობდი, _ რომელიც შექმნის დღიდანვე დანგრეული იყო შენთვის?

_ ასე ნუ მელაპარაკები, სოფიო. სანამ შენ გამოჩნდებოდი, ყველაფერი გადასარევად იყო, არაჩვეულებრივი ურთიერთობა გვქონდა. მერე კი ყველაფერი აირია, გაგიჟდა, შეიშალა კაცი, ვეღარ ვცნობთ. რა უქენი, ჯადო გაუკეთე თუ რა? გული ერევა ბავშვების დანახვაზე, ჩემზე რომ არაფერი ვთქვა. შენ რა, სულელი გგონივარ? საკუთარმა ქმარმა გამომიცხადა, სოფიოსთან გადავდივარ საცხოვრებლადო და ახლა მეუბნები, ჩემგან რა გინდაო? შენგან არაფერი მინდა, ოღონდ ის დამიბრუნე, რაც ჩვენ გვეკუთვნის.

_ და რაც მე არასდროს მეკუთვნოდა, ხომ სწორია?

_ დიახაც.

_ ჰოდა, რატომ მთხოვ იმას, რაც ჩემი აქამდე არ ყოფილა? ჩემთან ტყუილად ეძებ, ნიტა, ის აქ არ არის და არც არასდროს იქნება.

_ მაგრამ მე ხომ ვიცი, შენ როგორ გიყვარს იგი, არ დამიწყო ახლა საპირისპიროს მტკიცება.

_ არ ვაპირებ. ნაწილობრივ მართალი ხარ… ქალი ვერასდროს ივიწყებს მამაკაცს, ვისთანაც რომანტიკული ურთიერთობა ჰქონია, არც არასდროს დამავიწყდება, მაგრამ იგი დიდი ხანია, წარსულს ჩაჰბარდა. ახლა მისი ადგილი სხვამ დაიკავა და შენი სანდრო აღარ მაღელვებს, ის არ არსებობს ჩემთვის, უნდა დამიჯერო.

_ ის შენი გულისთვის წავიდა სახლიდან, სოფიო, რა დაგიჯერო, რას მეუბნები!

_ დაბრუნდება, ამაში ეჭვიც არ მეპარება. მართალია, მას გაუჭირდება ჩემი დავიწყება, რადგან კაცები ვერასდროს ეგუებიან იმ ქალების დაკარგვას, რომელთანაც სექსუალური ურთიერთობა არ გამოუვიდათ, მაგრამ დროთა განმავლობაში ყველაფერი თავის ადგილზე დალაგდება. სანდროც მოეგება გონს, ჭკუაში ჩავარდება და მიხვდება, რომ მისთვის ოჯახი უფრო ღირებულია, ვიდრე ჩემი დევნა.

_ მან უკვე გააკეთა არჩევანი, მას შენთან უნდა.

_ ახლა მე მკითხე, მე მინდა მასთან? ასი წელი… შემეშვით, თავი დამანებეთ ყველამ, მომეცით საშუალება, ჩემ გემოზე ვიცხოვრო. ისე, რომ იცოდე, შენი სანდრო არარაობაა, ასეთი ქმარი გინდ გყოლია, გინდა არა, მნიშვნელობა არა აქვს. მე შენს ადგილას, გამიხარდებოდა კიდეც, თუ მიმატოვებდა. შეხედე საკუთარ თავს, ასე როგორ უნდა გაგიმეტოს შენი შვილების მამამ? ასე მხოლოდ პირუტყვები იქცევიან.

_ გგონია, მიყვარს და იმიტომ ვითხოვ მის დაბრუნებას? მძულს, მეზიზღება, მაგრამ ბავშვებს რა ვუყო, მათ სჭირდებათ მამა. დღეში ასჯერ მეკითხებიან, როდის მოვაო. ჩაცმა უნდათ, დახურვა, ჭამა, სმა… მე რა ვქნა? რით ვარჩინო უმუშევარმა? ყველაფერს ვაკეთებ, რომ კმაყოფილი იყოს, ნასიამოვნები დარჩეს, მაგრამ რა? რა შედეგი გამოიღო იმან, რომ მისი გულისთვის ყველაფერზე წამსვლელი ვარ?

_ ხედავ? თან იმას ამტკიცებ, არ მიყვარსო, თან მეუბნები, მისი გულისთვის ყველაფერზე წამსვლელი ვარო. ასეთები ვართ ქალები. ჩვენ ყველაფრის გაკეთება შეგვიძლია მათთვის, მათ კი, ამ ყველაფრის გარდა, სხვა დანარჩენის. გამოდის, რომ არაფრის მაქნისები არიან. უნებისყოფო და სუსტ კაცზე უარესი არაფერია ამქვეყნად. სწორედ ასეთ მამაკაცებს ძალუძთ ღალატი და ოჯახის დანგრევა. შენ რა გგონია, ვიდრე მე გამოვჩნდებოდი, შენს თავზე მოწმენდილი ცა იყო? გგონია, რომ შენ გარდა სხვა ქალთან არ გაუვლია? ღრმად ხარ ამაში დარწმუნებული?

_ ყოველ შემთხვევაში, ჩვენი მიტოვება არ უფიქრია აქამდე.

_ არც ახლა მიგატოვებთ, ტყუილად გეშინია, ნიტა.

_ კარგი რა, კარგი რა-ა! ვერ გაიგონე, რა გითხარი? სოფიოსთან გადავდივარ საცხოვრებლადო, გამომიცხადა, ქართული არ გესმის?

_ ჰმ… შენზე თქვა, კარგი ცოლიაო, ჩემი გულისთვის ბევრი გააკეთა, მეც ბევრი რამ მასწავლაო. როგორც ჩანს, ერთი რამ არ გისწავლებია, ჩემო ნიტა _ დუმილის ფასი. ენისთვის კბილის დაჭერა რომ სცოდნოდა, ამას არ წამოაყრანტალებდა. გეფიცები, ჩემთან არ არის, არც არასდროს იქნება. მე სხვა მიყვარს და მის მიტოვებას არ ვაპირებ. რა ვქნა, როგორ დაგაჯერო? გინდა, ერთი საიდუმლო გაგანდო? გინდა გითხრა, ვის ვხვდები?

_ ვის? _ ისეთი ტონით მკითხა და ისეთი სახით შემომხედა, აშკარად შეეტყო, რაც უნდა მეთქვა, არ დამიჯერებდა.

_ ბექას. შენ თვითონ არ ნახე, როგორ მოვიდა იმ დღეს ჩემთან?

_ ვიცი ეგ ამბები. ისიც ვიცი, სანდროს გასაღიზიანებლად რომ ხვდები ბექას, ყველაფერი ვიცი, არ მჭირდება ეს ზღაპრები.

_ ნანკა მაგრად მუშაობს, როგორც ვატყობ. ეს კარგია, მშვენიერი სადაზვერვო სამსახურია, ვერაფერს იტყვი. მეტი საქმე არაფერი გაქვს? ან შენ რატომ უყვები ჩემ შესახებ ან მას რას ალაპარაკებ ჩემზე ამდენს? არ გრცხვენია? ჩვენ ხომ ყველაზე ლამაზი წლები გვაკავშირებს ერთმანეთთან, მე ხომ არასდროს გამივლია გულში შენი ღალატი, რამ გაგაბოროტა ასე, რატომ მხდი ჩემი დაუძინებელი მტრის სალაპარაკოდ? ან მას რა დავუშავე ასეთი, ძირს რომ მითხრის? ვერ გამიგია, რა გინდათ ჩემგან, ხალხი არა ხართ? ცხოვრებაში მსგავსი ინტრიგები არ მქონია, თქვენ ვინ ყოფილხართ, ვისთან მაქვს საქმე, ეს სად მოვხვდი! _ განრისხებულმა ხმას ავუწიე.

_ შენ თვითონ უქმნი სხვებს პრობლემებს, ჩემო კარგო, შენ თვითონ. მე სანდროს მართმევ, ნანკას _ ბექას, საკუთარი თავი კი მამა აბრამის ბატკნად გამოგყავს. იმ გოგოს ჩემი სიკეთე უნდა, იმიტომაც მიყვება ყველაფერს.

_ მართლა? _ ახლა კი ვერ მოვითმინე და ვიფეთქე, _ ყველაფერს გიყვება? შენი ქმარი რომ ჟიმავდა, ის თუ გითხრა? სანდროს საყვარელი რომ იყო წლების განმავლობაში, ეს თუ იცი, ჩემთან რომ მოდიხარ დიდი გონორით? ამაზე დასცდენია სიტყვა? თუ თანამედროვე ცოლი ხარ და ქმრის საყვარლებთნ დაქალობ? _ ერთიანად გაფითრებული ფეხზე წამოვიჭერი.

_ ეს ტყუილია, _ ნიტას ტუჩები აუთრთოლდა, ხმას დაუწია და თითქმის ჩურჩულზე გადავიდა.

_ ჩემი თუ არ გჯერა, თანამშრომლებს ჰკითხე. მიდი მთავარ ექიმთან და ის უკეთესად მოგიყვება, რა როგორ არის, იმანაც კი იცის, რაც ხდებოდა კლინიკაში, _ გავწირე ბატონი მიხეილიც და იმწამსვე ვინანე, მაგრამ უკვე გვიან იყო.

_ არ მჯერა, სოფიო, ამას ჩემს გასამწარებლად იძახი.

_ სიმართლე ბომბივითაა, ჩემო ნიტა. ის ერთდროულად რამდენიმე ადამიანს კლავს: მას, ვისაც ესვრიან და მასაც, ვინც ისვრის. ვიცი, შეიძლება ამ საიდუმლოს გამხელისთვის მწარედ ვზღო, მაგრამ შენ სიმართლე უნდა იცოდე და იგი უნდა ეძებო იქ, სადაც არის და არა ჩემთან.

_ რა ვქნა?… რა წყალში გადავვარდე? ერთ მომენტში მეც კი შემეპარა ეჭვი, მაგრამ ნანკამ ისე გამიბათილა ეჭვები, რომ თავის სიმართლეში დამაჯერა.

_ ეგ როდის იყო?

_ შარშან ზაფხულში… სანდრო ბათუმში წავიდა, მივლინება მაქვსო, ოპერაციის გასაკეთებლად გამომიძახესო. ჩვენ ფასანაურში გაგვიშვა დასასვენებლად. ორი კვირა არ ჩამოვიდა, ბარემ აქ ვარ და დავისვენებო. რამდენიმე თვის შემდეგ ნანკას წამოცდა, ბათუმში რომ ვიყავით მე და სანდროო. გამიკვირდა, შენ რატომ იყავი მასთან ერთად წასული-მეთქი. ჩემს ახლობელს ჩემი თხოვნით გაუკეთა ოპერაციაო. დავიჯერე და აღარ გამოვეკიდე. ნუთუ… ნუთუ ასეთი შტერი ვარ? ვეღარ გავიგე, ვინ მატყუებს, ვინ სიმართლეს ამბობს…

_ ჩემთან გასარკვევი არაფერი გაქვს, მინდა ამაში დარწმუნებული იყო. პირობას გაძლევ, რომ არასდროს, არასდროს, ახლოსაც არ გავეკარები სანდროს. მეტი რა ვქნა? როგორ მოვიქცე? ტყუილად მერჩი, ნიტა.

_ ახლაც ხვდებიან ერთმანეთს? _ ნიტა ჯერ კიდევ იქ იყო, ნანკას და სანდროს ურთიერთობას დასტრიალებდა.

_ არა მგონია, ახლა… _ კინაღამ წამომცდა, ბექასთან ერთობა-მეთქი, მაგრამ დროზე გავჩერდი, _ ახლა არა მგონია, არ ვიცი.

_ კარგი, მაპატიე, რომ შემოგეჭერი. ისე… თუ გამოჩნდეს…

_ ეგრევე დაგირეკავ.

_ არა, არა, გაგიჟდება, რომ დამირეკო. რა ვიცი, შენ უკეთ იცი, რაც უნდა ქნა.

_ გქონდეს ჩემი იმედი. ყველაზე მეტად ახლა მე მინდა, რომ შემეშვას, თავი დამანებოს, გეფიცები.

_ იცი? რამდენიმე დღის წინ მითხრა, ღამე სოფიოსთან გავათიეო… მართალია? _ იდუმალი ხმით წარმოთქვა.

ცივმა ოფლმა დამასხა, მაგრამ არ შევიმჩნიე.

_ ნიტა, ოდნავ მაინც თუ გჯერა ჩემი, გულწრფელად გეუბნები, რომ სანდროს არც ერთი ღამე არ გაუთენებია ამ სახლში. გესმის?

_ მესმის… მჯერა… ასეთებს იმიტომ მიყვება, რომ მე თვითონ ვთქვა მასზე უარი. ყველაფერი გასაგებია. უნდა, რომ გავუადვილო ჩვენი მიტოვება, უნდა, რომ მეც შევუწყო ხელი ოჯახის დანგრევაში.

_ ჰოდა, მაგდენს თუ ხვდები, დალოცვილო, მე რაღას მერჩი? _ შვება ვიგრძენი, როცა მივხვდი, რომ ნიტასთვის ყველაფერი გასაგები გახდა, _ ნანკას კი… მე შენს ადგილას, დავიკიდებდი, არ გავამახვილებდი ამაზე ყურადღებას. შეიძლება ამ ამბის გაქექვამ უარესი შედეგი გამოიღოს.

_ არც ვაპირებ. მოვა დრო და თავისით გაირკვევა, მათ შორის რაც ხდებოდა. რა წამხდარი ქალია, როგორ გველურად დამიახლოვდა, როგორ მათქმევინა ყველაფერი. ღმერთო, რა გულუბრყვილო ვარ, როდის გამოვსწორდები, როდის ვისწავლი ჭკუას… _ ნიტას თვალები ცრემლით აევსო.

_ არა უშავს, ყველა ვუშვებთ ჩვენს წილ შეცდომას. შენ არც პირველი ხარ და არც უკანასკნელი. მთავარია, რომ ახლა სიმართლე იცი, მომავალში უფრო მეტ სიფრთხილეს გამოიჩენ.

_ ჰო, რა თქმა უნდა… მაპატიე, სოფიო, არ მინდოდა…

_ არ გრცხვენია? შენ შენს სიყვარულს იცავდი მხოლოდ. მესმის შენი.

_ სიყვარულს არა… სადღაა სიყვარული. ქორწინებიდან სულ რამდენიმე თვეში გაქრა. არა, გატყუებ, ცოტა უფრო გვიან, დაახლოებით ერთი წლის შემდეგ.

_ ალბათ იმიტომ, რომ ის არც ყოფილა სიყვარული.

_ გეთანხმები. უბრალოდ, ცოტათი მშურდა შენი და ალბათ ამან მაფიქრებინა, რომ მიყვარდა. თურმე ქარს დავდევდი მინდორში. მაპატიე… ვიცი, შენ ეს შეგიძლია.

_ მე შენ მაშინვე გაპატიე, იმიტომ, რომ ვიცოდი, შენი ბრალი არ იყო, რაც მოხდა. ჰო, მართლა, ის სად არის? _ უცებ ვერ გავიხსენე სახელი.

_ ვინ, ჯიმი? ციხეში ზის, კაიფში მყოფი ყავარჯნიან ქალს დაეჯახა და გაიტანა.

_ რას მელაპარაკები! მოკვდა?

_ აბა რა მოუვიდოდა, მთელი სისწრაფით გამოქანებული მანქანა რომ შეეჯახებოდა? ადგილზე გარდაიცვალა.

_ საწყალი… დიდი ხნის ამბავია?

_ უჰ… მალე გამოვა კიდეც. ერთი რვა წლის წინ მოხდა, მგონი.

_ იმ ძველი ამბების მერე არ შეგხვედრია?

_ არა, არა. არც სანდროსთან ჰქონია კონტაქტი. ეს ამბავიც შემთხვევით გავიგე, მამაჩემმა მითხრა… კარგი, სოფიო, წავედი, ბოდიში, ასე რომ გაგანერვიულე.

_ ნახვამდის, ნიტა. თავს მიხედე და შვილებს, ყველაფერს ჯობია…

ნიტამ გასვლის წინ ერთხელ კიდევ შემომხედა. თვალებში ცრემლი უბრწყინავდა. მომეჩვენა, რომ უნდოდა გადამხვეოდა, მაგრამ ვერ გაბედა…

ვერც მე გავბედე…

8 8 8

ნიტას წასვლის შემდეგ საშინელ გუნებაზე დავდექი. სინდისი მქენჯნიდა, ნანკას და სანდროს ამბავი რომ მოვუყევი, თან მთავარი ექიმიც რომ ვახსენე. ვაითუ, მივიდეს მიხეილთან და გამოჰკითხოს ყველაფერი? თან რომ უთხრას, სოფიოსგან ვიცი ეს ამბავიო? იმედია, ამას არ იზამს, მთლად ეგეთი შტერი არ არის.

მოუსვენრობამ შემიპყრო. უშაქრო ყავა მოვიდუღე და დავლიე, თან ნიტაზე ფიქრი გონებიდან არ მშორდებოდა. ისიც ისჯება თავისი ცოდვებისთვის. საინტერესოა, მე როგორ მოვიქცეოდი მის ადგილზე? გავყვებოდი სანდროს? ძნელია ამაზე მსჯელობა სხვისი გადასახედიდან. არავინ იცის, ვინ როგორ მოიქცევა კონკრეტულ შემთხვევაში. მას ძალიან ეშინოდა მამამისის. ალბათ სხვანაირად არ შეეძლო. აბა, ციხეში ხომ არ დასვამდა ორ ადამიანს? ეჰ, რაც იყო, იყო, არ მინდა წარსულის გახსენება. მეყო, რაც გადავიტანე. ახლაც კი ვიმკი იმ ტკივილის «გადმონაშთს». სხვა რამეზე უნდა გადავერთო, დროებით დავივიწყო ეს ამბები. რა ვქნა, სად წავიდე? ვინმე ხომ არ მოვინახულო? მართლა! ბიძინა ხომ არ ვნახო? ცუდად ყოფილა, მე კი ერთხელაც არ მოვიკითხე მამის მეგობარი. კაცმა იზრუნა ჩემზე, სამსახური მიშოვა, ამხელა კლინიკის მთავარი ექიმი შეაწუხა ჩემი გულისთვის, მე კი მადლობაც ვერ ვუთხარი ხეირიანად. მოიცა, დავრეკო!

_ ალო, ბიძინა ძია, როგორ ხართ? _ დარცხვენილი დავიჯღანე ტელეფონის ყურმილთან.

_ რომელი ხარ, ვერ გიცანი, _ გაისმა შეწუხებული ხმა.

_ სოფიო ვარ, თქვენი ნათლული…

_ ჰოოო, სოფიო, სოფიო… ჩემი კალმით ნახატი გოგო. სად დამეკარგე, შვილო, აღარ გამოჩნდი… როგორ ვიქნები, აგერ ვწევარ გასიებული ფეხით, ვერ ვინძრევი. მთლად მოვისპე ამ სიბერეში, ძალა აღარ მაქვს მუხლებში…

_ რა დროს სიბერეა, ნათლია, რას ამბობთ. მაპატიეთ, ვერ შეგეხმიანეთ, ვიცი, რომ ძალიან ცუდად მოვიქეცი. გამოსვლა მინდა თქვენთან, ამიტომ დაგირეკეთ.

_ მოდი, კაცო, მოდი, გამოვყრუვდი მარტოობით, ხმის გამცემი მენატრება. ამწუთას მიხა იყო ჩემთან, გამახარა თავისი სტუმრობით. იმდენი რამე მომიტანა, ხუთ ოჯახს ეყოფა. რად მინდოდა, მაგრამ ხომ იცი, მაინც მესიამოვნა. კარგი გოგო ხარ შენ, ჩემო სოფიო, ძალიან გაქო შენმა უფროსმა. ვამაყობ შენით, რომ იცოდე. მიხარია, ჩემი იმედები რომ გაამართლე. როდის მოხვალ, გენაცვალე?

_ ახლავე გამოვალ, ბიძინა ძია, სულ რაღაც ნახევარ საათში თქვენთან ვიქნები. წამოგიღოთ რამე?

_ რას ამბობ, კაცო, რა უნდა წამომიღო. ხომ გითხარი, მიხამ აუარება რაღაც მომიტანა-მეთქი. მოტანა კი არა, იქით გაგატან ყველაფერს, მაინც გამიფუჭდება აქ, მარტოხელა კაცს რად მინდა ამდენი პროდუქტი.

_ კარგი, ნათლია, დროებით დაგემშვიდობებით მაშინ და წამოვალ.

უკეთეს გუნებაზე დავდექი, მსუბუქი მაკიაჟიც კი გავიკეთე, სარკის წინ სევდიანად დავტრიალდი და მანქანის გასაღებს დავავლე ხელი.



* * *

კარი შეღებული დამიხვდა, დაუკაკუნებლად შევედი. ბიძინა ტახტზე იწვა, ხელები თავქვეშ ამოედო და ჭერს მიშტერებოდა. ჩემს დანახვაზე წამოდგომა დააპირა, მაგრამ არ დავანებე.

_ ხედავ, რა დღეში ვარ? პატარა ბავშვივით წარამარა ვეცემი. ეს რა დამემართა, კაცო.

_ როგორ მოგივიდათ, ბიძინა ძია, სად დაეცით?

_ ბაღში ვიყავი, ყვავილებს ვრწყავდი. რა ვიცი, რა ეშმაკი შემიჩნდა, რანაირად მოვახერხე… ე-ეჰ, მარტოობას მოუკვდა პატრონი, დავბერდი კაცი და მომხედავი არავინ მყავს. ვის რა უნდა ვუთხრა, ჩემი ბრალია ყველაფერი. ერთი წყალი დამალევინე, შენს გაზრდას, ოღონდ მაცივრის არ მინდა, ონკანიდან მოუშვი.

მოვუტანე. სავსე ჭიქა სულმოუთქმელად დაცალა.

_ სიარული სულ არ შეგიძლიათ? _ იქვე, საწოლთან ჩამოვჯექი.

_ კი, როგორ არა, მაგრამ არ მინდა ძალა დავატანო, იქნებ ცოტათი ჩამიცხრეს. მომკლა ტკივილებმა, ღამეები არ მძინავს. შენ როგორ ხარ, როგორ შეეწყვე თანამშრომლებს, კმაყოფილი ხარ?

_ კი, კმაყოფილი ვარ, კარგი ხალხია.

_ მიშაც ძალიან კმაყოფილია, კარგი გოგოაო. მიხარია, ასე რომ გაფასებს. ჩემი სახელიცაა, ხომ იცი.

_ ჰო, რა თქმა უნდა. სადილი ხომ არ მოგიმზადოთ? არსად არ მეჩქარება, დრო ბევრი მაქვს.

_ არა, შვილო, არა, წეღან ძალით მაჭამა მიხეილმა, არ მომეშვა, სანამ კარგად არ დამანაყრა. ძველი პერიოდი გამახსენდა, რესტორნებში რომ დავგრიალებდით… აფსუს, რა დრო იყო!

_ ცოლი არასდროს გყოლიათ, ნათლია? _ მორიდებით ვკითხე.

_ არ მყოლია, არა… და ისე ვნანობ, მეტი რომ არ შეიძლება. მთელი ჩემი ცხოვრება ერთ ქალს შევალიე. ისე მიყვარდა… როცა მივხვდი, რომ ჩვენი ურთიერთობა არ გამოვიდოდა, თავს პირობა მივეცი, არასდროს შემერთო სხვა ქალი. ჰოდა, აგერ, შევასრულე ჩემი პირობა და დავრჩი მარტო, დისშვილების ამარა. იმათაც თავიანთი საქმეები აქვთ, ვეღარ იცლიან ჩემთვის. ყველას თავისი გასჭირვებია, ხომ იცი, როგორი დროა. ჩემი დაც ავადმყოფობს, ძველებურად აღარ მოსდევს ჯანი. ასეა, შვილო, ასე. ყველა ადამიანი უშვებს შეცდომას ცხოვრებაში. მთავარია, იმ შეცდომას არ გადააყოლო ყველაფერი.

_ ის ქალი გათხოვდა? _ დამაინტერესა მისმა წარსულმა.

_ უკვე გათხოვილი იყო, რომ გავიცანი. ეგ იყო მთავარი უბედურება, ქმრიანი ქალი შემიყვარდა. რომ დავინახე, მივხვდი, ჩემი ბედისწერა ეგ იქნებოდა. ვერაფრით მოვერიე თავს. მიშამ გამაცნო, მაგის ძმაკაცის ცოლი იყო. ეჰ… რად გინდა, გრძელი ამბავია, არ დაგღლი მაგის მოყოლით.

_ არა, რას ამბობთ, პირიქით, თუ თქვენთვის ძნელი არ იქნება, სიამოვნებით მოგისმენთ.

ბიძინა წამით ჩაფიქრდა, ნაღვლიანი მზერა მესროლა, ოდნავ ჩემკენ მოტრიალდა, მოხერხებულად მოეწყო ტახტზე და დაბალი ხმით დაიწყო.

_ ულამაზესი სახელი ერქვა _ ანა… თვითონაც თავისი სახელივით უმშვენიერესი იყო. ბავშვის დაბადების დღეზე დაპატიჟეს მიხეილი, ჩვენი მიშა. მეც თან გამიყოლა, კარგი ოჯახი უნდა გაგაცნოო. არ მინდოდა წასვლა, ალბათ გული თუ მიგრძნობდა, რაც უნდა მომხდარიყო, მთელი დღე ფეხს ვითრევდი. არ მომეშვა, მაინც დამიყოლია, მარტო რა წამიყვანსო. ვიყიდეთ უზარმაზარი შავი ვარდები, ბავშვისთვის სათამაშოები და წავედით. კარი ანამ გაგვიღო… ვერ წარმოიდგენ, რა დამემართა, როცა შევხედე. ლამის ჩავიკეცე ამხელა კაცი. უკეთესს რას ნახავდი. ნეტავ მაშინვე გამოვტრიალებულიყავი და წამოვსულიყავი უკან… ჩემ გარდა ყველა მხიარულობდა, მღეროდნენ, ხუმრობდნენ… მე კი გაოგნებული ვიჯექი და ანას გარდა ირგვლივ ვერავის ვამჩნევდი. მის ნაბიჯებს ვითვლიდი, რომელი მიმართულებით რამდენს გადადგამდა. ისეთი ჰაეროვანი სიარული ჰქონდა… ძალიან ნაზი სურნელის სუნამო ესხა. მის სიახლოვეს ზურგს უკანაც ვგრძნობდი. თავგზა ამებნა. იმანაც შემატყო, სხვა რაღაც რომ ხდებოდა ჩემს თავს. მგონი, თვითონაც არ დარჩა გულგრილი. თითქოს თვალებით ველაპარაკებოდით ერთმანეთს. რამეს რომ შეჰმატებდა სუფრას, მაინცდამაინც ჩემთან ახლოს მოვიდოდა, მკერდით შემეხებოდა და ისე დგამდა კერძით სავსე თეფშებს მაგიდაზე. რა თქმა უნდა, ამას ჩემ გარდა ვერავინ ხვდებოდა. ავირიე, დავირიე… როგორმე უნდა დამემარტოხელებინა და დავლაპარაკებოდი. სითამამისთვის ბლომად დავლიე. ქეიფი დასასრულს რომ მიუახლოვდა, აივანზე გასვლა მოვიმიზეზე, სიგარეტს მოვუკიდე და ჰაერზე გავედი. მიხვდა ისიც, რისთვისაც გავედი. რამდენიმე წუთში უკან მომყვა, რამე ხომ არ გინდათო, მოკრძალებით მკითხა. შენთან ყოფნა მინდა, სხვა არაფერი-მეთქი, პირდაპირ ვაჯახე. გაწითლდა, თვალები დახარა. ტელეფონის ნომერი მომეცი, ხვალ დაგირეკავ-მეთქი. ჩქარ-ჩქარა მიკარნახა, თან დააყოლა, სამიდან ექვსამდე მარტო ვიქნებიო. ეს უკვე თანხმობას ნიშნავდა. არ მეგონა, ასე სწრაფად და ადვილად თუ მოგვარდებოდა ეგ საქმე, ფრთები შემესხა სიხარულისგან. სუფრასთან რომ დავბრუნდი, მეც ჩავერთე მხიარულებაში, სიმღერაც კი შემოვძახე, მახსოვს… მერე, ქეიფი რომ დამთავრდა, დამშვიდობების დრო დადგა, ჯერ ხელი ჩამოვართვი ოჯახის დიასახლისს, ვეამბორე და მერე ლოყაზე ვაკოცე. როგორ უთრთოდა მთელი სხეული, ვერ წარმოიდგენ. მეც ზუსტად მაგ დღეში ვიყავი. სანამ მიშა სახლამდე მომიყვანდა, მანქანაში ხმა არ ამომიღია, ფიქრებით ანას დავტრალებდი თავს. მთელი ღამე თეთრად გავათენე, ვბორგავდი, მის სურნელს ვგრძნობდი, თითქოს გვერდით მეწვა. დილიდან მოუსვენრად ვიყავი, წამებს ვითვლიდი, როდის გახდებოდა სამი საათი. გაიწელა ეს ოხერი დრო, ჩემი დამემართა. ოთხის თხუთმეტ წუთამდე ვიცადე მაინც, რა იცი, რა ხდება-მეთქი და ხელის კანკალით ავკრიფე სანუკვარი ნომერი. აღელვებული ხმა ჰქონდა, ელოდა ჩემს ზარს. რამდენი რამ მინდოდა მეთქვა, სათქმელს თავი ვერ მოვაბი. მივკიბე, მოვკიბე, მოვიკითხე, მშვენიერი სუფრა იყო, უგემრიელესი კერძები-მეთქი… არადა, ერთი ლუკმა არ გამისინჯავს არაფერი. იცოდა იმანაც, მაგრამ მაინც გადამიხადა მადლობა. ჩვენთან როდის შემოივლითო. გავგიჟდი კაცი, იქ მეორედ რა მიმიყვანდა, ქუდი რომ შეეგდოთ, არ მივიდოდი. იქნებ სადმე გარეთ შევხვდეთ ერთმანეთს-მეთქი, გავბედე და ვუთხარი. საღამოს ბავშვი უნდა გავასეირნო შვიდის ნახევარზე, ვაკის პარკში ვიქნებიო, მითხრა. დავთქვით შეხვედრა. ახლა საღამომდე გაიწელა დრო. დავიტანჯე ლოდინით. საათ-ნახევრით ადრე მივედი დათქმულ ადგილას და ბოძივით დავერჭე. კისერი მომეღრიცა ლოდინით. როგორც ჩანს, ისიც ჩემ დღეში იყო, ნახევარი საათით ადრე მოვიდა აფორიაქებული, ლოყები გაწითლებოდა, თვალები ანთებოდა… შემოდგომის მიწურული იდგა, ციოდა ქალაქში. უკვე შეღამებული იყო, პარკში კანტიკუნტად თუ დადიოდა ვინმე, უმეტესად ახალგაზრდა, შეყვარებული წყვილები. გვერდითა შესასვლელთან დავხვდი, ასე მყავდა შეპირებული. შვილი პატარა იყო მაშინ, თვეების. ეტლში ეძინა ბავშვს. ერთი სიტყვა არ გვითქვამს ერთმანეთისთვის. როგორც კი მომიახლოვდა, მივაჭერი, ხელი მოვხვიე და გიჟივით დავუწყე კოცნა… ისიც მკოცნიდა. უკვე გვიყვარდა ერთმანეთი. არ ვიცი, რა იყო ეს _ რა ძალა გვეწეოდა ერთმანეთისკენ, მაგრამ ფაქტია, რაღაცამ ნახვისთანავე დაგვაკავშირა ერთმანეთთან. ყველაზე ბნელ ადგილას მდებარე მერხზე დავსხედით, არ გვილაპარაკია, სად გვქონდა ლაპარაკის დრო ან თავი. მთელი ნახევარი საათი ერთმანეთის ფერებაში გავატარეთ. არც სიყვარული ამიხსნია, არც კომპლიმენტი მითქვამს… არაფერი, არაფერი… უთქმელად გვესმოდა იმის, რაც ჩვენს თავს ხდებოდა. ნახევარი საათის შემდეგ აწრიალდა, ქმარი არ იყო მოსული, რომ წამოვედი, მეშინია, ძებნა არ დამიწყოსო. დაგებარებინა მაინც, სად მიდიოდი-მეთქი. იცის, ბავშვს რომ ვასეირნებ საღამოობით, მაგრამ მის მოსვლამდე არასდროს გამოვსულვარ სახლიდან, ამიტომაც ვნერვიულობ და ვჩქარობო. რაღას გავაწყობდი, მივაცილე მეზობელ ქუჩამდე და დავემშვიდობე. დამშვიდობებაც გაგრძელდა ერთი ხუთი წუთი. ვერ ვწყდებოდი მის სხეულს, ერთიანად გახურებული ვიყავი. არ ვიცი, ასე დაწვრილებით რატომ გიყვები, ჩემო სოფიო, მაგრამ ახლა ისე მსიამოვნებს ამის გახსენება, ვერ აგიხსნი. შენც ქალი ხარ, ჩემი ახლობელი და ალბათ თუ ჯერ არ გამოგიცდია, გამოცდი იმას, რასაც სიყვარული ჰქვია. თუმცა ეს უბრალო სიყვარული არ ყოფილა. ეს უგონო სიყვარული იყო, ბოდვა, სიგიჟე… არა მგონია, ოდესმე ვინმეს მსგავსი გამოეცადოს.

ის დღე იყო და ის დღე… ყოველ საღამოს პარკში ვხვდებოდით ერთმანეთს, ყოველი ჩვენი შეხვედრა მოფერებით და ალერსით გამოიხატებოდა მხოლოდ. არავითარი სიტყვა, არავითარი დიალოგი, დამშვიდობების ჟამს თუ ვეტყოდით ერთიმეორეს ორიოდე ფრაზას. სიტყვები მხოლოდ ხელს შეგვიშლიდა ურთიერთობაში, უსიტყვოდ უკეთ ვუგებდით ერთმანეთს. ასე გაგრძელდა დეკემბრის ბოლომდე. მერე ძალიან აცივდა. ასე გაგრძელება აღარ შეიძლებოდა. ერთხელაც, როცა შევხვდი, შევთავაზე, სადმე ბინას ვიქირავებ და იქ შევხვდეთ-მეთქი. სასტიკ უარზე დადგა, ბავშვის გარეშე სახლიდან ვერ გამოვალ, არც დამტოვებელი მყავს და რომც მყავდეს, ქმარი იეჭვიანებსო. ოროთახიანს ვიქირავებ და ბავშვი მეორე ოთახში დავტოვოთ-მეთქი, მოვიფიქრე. კარგა ხანს ორჭოფობდა, მერე დამთანხმდა. სახლში ვერ მივიყვანდი, მშობლებთან ვცხოვრობდი, რა უნდა მეთქვა _ გათხოვილ ქალთან რომანი მაქვს და პაემანს აქ ვუნიშნავ-მეთქი? ჰოდა, რაღა ბევრი გავაგრძელო და… ვიქირავე ოროთახიანი ბინა. შევცვალეთ შეხვედრის დრო, დილის საათებში გადავიტანეთ. არ დამავიწყდება, პირველად რომ მოვიდა იმ ბინაში. რა სახე ჰქონდა… ამ ქვეყანას არ იყო, შეშლილს ჰგავდა. სულ ორი საათი გრძელდებოდა ჩვენი შეხვედრა, მეტხანს ვერ რჩებოდა. თავდაპირველად ყოველდღე ვხვდებოდით, მერე კვირაში სამჯერ, მერე _ ორჯერ. ჩემი ქმარი რაღაცას ეჭვობს და არ მინდა რამეს მიხვდესო. მესმოდა მისი, ყველაფერზე თანახმა ვიყავი, ოღონდ შემხვედროდა, ოღონდ ჩემთან ურთიერთობაზე უარი არ ეთქვა. გავიდა ნახევარი წელი… ერთი წელი, ბავშვი წამოიზარდა, სიარული დაიწყო… გაძნელდა შეხვედრა. სანამ პატარა იყო და ეტლში იწვა, უფრო გვიადვილდებოდა ურთიერთობა. დააძინებდა ბავშვს მეორე ოთახში და ჩვენ ვეძლეოდით ნეტარებას. ფეხი რომ აიდგა, თან ვეღარ ატარებდა უკვე, აბა, როგორ გავაჩერებდით პატარას, სულ ბაჯბაჯი უნდოდა. ამას მცირე უთანხმოება მოჰყვა. ვუთხარი, ძიძას ვიქირავებ და იმან წაიყვანოს დროებით, დღეში ორი საათი რა გახდა-მეთქი. ქვა ააგდო და თავი შეუშვირა, მეშინია, ვინმემ არ გაიგოსო. ამასობაში ქმარსაც გაუძლიერდა ეჭვი. როგორც ჩანს, ანა შეიცვალა მასთან მიმართებაში. იძულებული გავხდით, შეგვემცირებინა შეხვედრის სიხშირე. ჯერ კვირაში ერთხელ ვხვდებოდით ერთმანეთს, მერე უკვე _ თვეში ერთხელ. დავიტანჯე კაცი. არადა, სულ მასთან მინდოდა, ვერ ვითმენდი. ხანდახან ისე მომენატრებოდა მისი ხმის გაგონება, სახლში ვურეკავდი. მემუდარებოდა, არ დამღუპო და ნუ დამირეკავო, მაგრამ არ შემეძლო სხვანაირად.

ასე გავიდა ორი წელი. მეტის მოთმენა აღარ შემეძლო. ვთხოვდი, ქმარს გაშორდი და ცოლად გამომყევი-მეთქი. არც ამაზე მთანხმდებოდა. ბოლოს დაორსულდა. გვიან მიხვდა, ორსულად რომ იყო, უგუნებობა დასჩემდა. თავიდან შემეშინდა, რამე ავადმყოფობა ხომ არ სჭირს, ცუდად არ იყოს-მეთქი. დავაძალე, ექიმთან გამომყოლოდა. თითქმის ოთხ თვემდე ყოფილა. ეს რომ გავიგე, სიხარულისგან თავბრუ დამეხვა, ადგილს ვერ ვპოულობდი, ისეთი ბედნიერი ვიყავი. კიდევ უფრო დავიშოკე, რომ მითხრა, ბავშვს გავაჩენო. მთელი ორი კვირა ეიფორიაში ვიყავი, თან ვერავის ვუყვებოდი ამ ამბავს, როგორი სათქმელი იყო. ისევ ვეხვეწე, გაშორდი იმ კაცს, დაუტოვე ეს შვილი და ჩემთან წამოდი-მეთქი. მაგას ვერ ვიზამ, ვაჟა მეცოდებაო, გამომიცხადა… კი მაგრამ, ჩემგან რომ შვილს აჩენ, ვის გვარზე უნდა იყოს-მეთქი, დავეკითხე. ჩემი ქმრის გვარზეო, ისე მშვიდად მიპასუხა, თითქოს დიდი არაფერი ხდებოდა. ხომ არ გადაირიე, ჩემი შვილი სხვის ოჯახში იზრდებოდეს, სხვა გვარი ჰქონდეს, რა ნამუსით ვიარო ამ ქვეყანაზე-მეთქი, ახლა მე ვიყვირე.

სახელი ვაჟა რომ ახსენა, გული შემიქანდა, რაღაც მენიშნა თითქოს. ვაჟა ხომ ბექას მამას ჰქვია… იმ ქალს კი ანაო, ასე თქვა ბიძინამ… ნუთუ ქალბატონ ანიკოზე საუბრობს? ნუთუ… ღმერთო, ნამდვილად ასეა, არ ვცდები. იმანაც ხომ მითხრა მაშინ, ახლაც მარტოა, არც ცოლი შეურთავს და არც შვილები ჰყავს, მარტოობაში ამოხდება სულიო… ისიც თქვა, ბავშვის მიტოვება მთხოვა და არ დავთანხმდიო… ჰმ, რა პატარაა ეს ქალაქი, სადაური ამბავი სად დამიხვდა…

_ სოფიო, შვილო, ხომ არ დაგღალე? _ ბიძინას ხმამ გამომარკვია ფიქრებიდან.

_ არა, არა, ნათლია, გააგრძელეთ, გულისყურით გისმენთ, ძალიან დამაინტერესა თქვენმა ისტორიამ, _ შემცბარმა ვუპასუხე.

_ რაღა ბევრი გავაგრძელო და… დაიძაბა სიტუაცია. კი დავითანხმე, ქმარს გაყროდა, მაგრამ როცა ჩემი ულტიმატუმი წავუყენე, ბავშვის დატოვება როგორ მომთხოვეო, თავი გაიგიჟა. რა ვიცი, მეც რამ გამომათაყვანა, წამოეყვანა ის ბავშვი, რას ვერჩოდი, მაგრამ მაშინ თავმოყვარე ბიჭი ვიყავი და რაღაც-რაღაცებს სხვანაირად ვუყურებდი. ჯერ ერთი, არ მინდოდა ჩემებთან პრობლემები შემქმნოდა _ ბავშვიანი ქალი მომიყვანა რძლადო, დედაჩემის ყბიდან ვერ ამოვიდოდი, ის ამას არ მაპატიებდა. განათხოვარს კიდევ არა უშავდა, როგორმე შეეგუებოდა. მეორეც _ იმ ბავშვს საღ-სალამათი მამა ჰყავდა, ცოცხალი, ჯანმრთელი… რატომ უნდა ვყვარებოდი ღვიძლ მამაზე მეტად? გული ყოველთვის იქითკენ გაუწევდა. გოგონა რომ ყოფილიყო, კიდევ შეიძლებოდა… არ ვიცი, რატომ ვფიქრობდი ასე, მაგრამ… მეგონა, ეს იყო ერთადერთი სწორი გადაწყვეტილება. იმ დღესვე დაამთავრა ანამ ყველაფერი. წავიდა და უკან აღარ მობრუნებულა. არც ტელეფონთან მოდიოდა და არც მხვდებოდა. როგორ არ ვეცადე, დავლაპარაკებოდი, სადმე შევხვედროდი, მაგრამ ახლოს არ გამიკარა. ჩემი შვილის ბედი უფრო მაწუხებდა. ნამდვილად არ მინდოდა, ის სხვის ოჯახში, სხვა მამის ხელში გაზრდილიყო. სხვა გამოსავალი არ მრჩებოდა. დავიბარე მიშა და ყველაფერი მოვუყევი. გაფითრდა კაცი, ეს რა მიქენი, რა დღეში ჩამაგდეო. არადა, მეც მისი მეგობარი ვიყავი და ვაჟაც. როგორია?! ორ ცეცხს შუა აღმოჩნდა. ვთხოვე, მიშუამდგომლე, მიდი ანასთან და ყველაფერი აუხსენი-მეთქი. უკვე თანახმა ვიყავი, თავის შვილიანად მიმეღო, ისე ვიყავი გადარეული. მიხეილმა არ ქნა, ამას ვერ გავაკეთებ, ოღონდ ეს საქმე არ დამავალო და რასაც გინდა, იმას შეგისრულებო. ბოლო იმედიც მომესპო. შეხვედრა მაინც მომიხერხე-მეთქი, ლამის მუხლებზე დავუჩოქე. ვერც ამაზე დავითანხმე. ასე ადვილად არ ვაპირებდი პოზიციის დათმობას. დღეში ათჯერ ვრეკავდი, ხან მე, ხანაც სხვას ვარეკინებდი. ბოლოს ჩემს დას ვთხოვე, როგორმე შეხვდი და დაელაპარაკე-მეთქი. სახლთან დაუდარაჯდა და შეხვდა. აუხსნა, ვინც იყო და რისთვისაც მივიდა. მწარედ გაიცინა თურმე, მე ბავშვს უკვე აღარ ველოდები, აბორტი გავიკეთეო, გამოუცხადა. ამან მთლად გამაცოფა. არ დავიჯერე, მეგონა, მატყუებდა. ახლა მე დავუხვდი სახლთან. მუცელი აღარ ეტყობოდა. მართალი უთქვამს, ხელოვნური მშობიარობა ჩაუტარეს თურმე, მოუცილებია ჩემი შვილი. ისე გავმწარდი, ხელი გავარტყი, უშვერი სიტყვებით ვაგინე, მთელი სადარბაზო შევყარე… ერთი სიტყვით, ძალიან ცუდი ამბები დავატრიალე. მერე მის ქმარს დავურეკე და ვუთხარი, მე და შენს ცოლს ერთმანეთი გვიყვარს და თუ კაცი ხარ, გაშორდი და დამითმე ის ქალი-მეთქი… ახლაც არ ვიცი, რატომ ჩავიდინე ეს. ხომ ვიცოდი, თუნდაც გამოეგდო ვაჟას, მე უკვე აღარ დამიბრუნდებოდა. ალბათ შურისძიება მამოძრავებდა, სამაგიეროს გადახდის სურვილი… მართლაც მიატოვა ქმარმა. დარჩა მარტო ბავშვთან ერთად… მაინც არ მოვეშვი. ვერა… ვერ მოვაბრუნე ჩემკენ. ერთხელ რომ თქვა უარი, აღარ გადაიფიქრა, არ წაიღო თავისი სიტყვა უკან. ის ერთი წინადადება არ მაპატია. გვიან, ძალიან გვიან მივხვდი, რა შეცდომაც დავუშვი. მისი შვილით ვაჭრობა არ უნდა დამეწყო. უნდა მივმხვდარიყავი, რომ შვილზე წინ არ დამაყენებდა. მაშინ ვერ გავაანალიზე ეს, ჭკუა არ მეყო. ჰოდა, ჩემი უგუნურებით დავკარგე კიდეც სამუდამოდ. იმ დღიდან სასტიკი სასჯელი გამოვუტანე ჩემს თავს. ქალს არ გავკარებივარ სიახლოვეს, არც ერთი _ არც ლამაზი და არც მახინჯი _ თვალში არ მომდიოდა, მთელი საქალეთი შევიძულე. პირობა დავდე, უცოლოდ მოვკვდები-მეთქი და შევასრულე კიდეც. მას შემდეგ, აგერ, თითქმის ოცდათექვსმეტი წელი გავიდა და ვერ ვივიწყებ. დღესაც ისევე მიყვარს, როგორც მაშინ, ერთი წამითაც არ გამნელებია გრძნობა. დღესაც ისეთივე მოუთმენლობით ველი, როგორც მაშინ, ნაქირავებში რომ ბოლთას ვცემდი მის მოლოდინში. ასე მგონია, აი ახლა გაიღება კარი და შემოვა-მეთქი. დარწმუნებული ვარ, არ დავვიწყებივარ, ახლაც ვუყვარვარ. ვიცი, რომ ასეა, ვიცი… იმიტომ, რომ ორივე ერთნაირად ვიყავით გრძნობებით მთვრალი, ერთნაირად გვიყვარდა, ერთნაირად განვიცდიდით, ერთნაირად გვაწუხებდა ერთმანეთის ტკივილი თუ სიხარული… იმიტომ, რომ ჩვენ ერთნი ვიყავით _ ორი ერთმანეთის შემავსებელი ადამიანი, უფრო ერთნაირი, ვიდრე ტყუპისცალები… ჩვენ გულით ვხედავდით ერთმანეთს და ვხედავდით იმას, რასაც ჩვეულებრივი ადამიანი თვალებით ვერ დაინახავს. ასე იყო ეს. მე ყველაზე კარგი შემთხვევა გავუშვი ხელიდან და მხოლოდ იმიტომ, რომ შიში მქონდა, შიში, მშობლების რისხვა არ დამემსახურებინა, პრესტიჟი არ შემლახოდა სამსახურში, კოლეგებთან, საზოგადოებაში… არადა, ძალიან გვიან მივხვდი, რომ შემთხვევა არასდროს არ უნდა გაუშვა ხელიდან, ის ხომ ყოველდღე არ მოგეცემა. ეს დაიმახსოვრე, შვილო, შენ ახლა იწყებ ცხოვრებას, ჯერ ყველაფერი წინ გაქვს. მაგრად უნდა ჩაეჭიდო იმას, რაც შენია, რაც ცხოვრებამ გაჩუქა, რაც გამოგიგზავნა განგებამ. რის ფასადაც უნდა დაგიჯდეს იგი, უნდა შეინარჩუნო და არ დათმო არასდიდებით. იდეალური სიყვარული შეიძლება მთელი ცხოვრება ეძებო და ვერ იპოვო, რადგან თვითონ სიყვარული არ არის სრულყოფილი. ამიტომ ნუ დაიწყებ იდეალური ურთიერთობის ძებნას, დაკმაყოფილდი იმით, რაც არის, რაც სტიმულს გაძლევს, ძალას გმატებს. ცოტა დათმე, მაგრამ ბევრი მოითხოვე _ ეს საუკეთესო პრინციპია. ასე რომ მოვქცეულიყავი, დღეს ჩვენ ერთად ვიქნებოდით. არ ვიცი, ეს უკეთესი იქნებოდა თუ უარესი, მაგრამ სინანულის გრძნობა მაინც არ შემიპყრობდა. თუმცა ამაზე უარესი რაღა უნდა მომხდარიყო. მე ცოტა სხვანაირი კაცი ვარ. არის ისეთი რამ, რასაც ქალს არ ვაპატიებ. ღალატიც კი შეიძლება ვაპატიო, მაგრამ… იცი, რას ვერ ვპატიობ ანას? სიმამაცეს. სწორედ თავისი სიმამაცით მაჯობა. ასაკში რომ შედის ადამიანი, მერე უფრო ხვდება თავის შეცდომებს, რა გზა როგორ გაიარა. სიყვარული კარტის თამაშს ჰგავს. ქალი დამაა, ხოლო მამაკაცი, რომლის გულიც ქალმა უნდა მოიგოს, კაროლი უნდა იყოს და არა ვალეტი. დამა ვალეტს ყოველთვის უგულვებელყოფს. დამის წაყვანა მხოლოდ კაროლს შეუძლია. მე კი აშკარად ვალეტის როლი ვითამაშე, ამიტომაც დავრჩი წაგებული.

_ ბიძინა ძია, მას მერე არასდროს შეგხვედრიათ?

_ არასდროს… არც უცდია.

_ თქვენ? არც თქვენ გიცდიათ?

_ სხვათა შორის, არა. გავიდა დრო და მეც ჩავიქნიე ხელი, რადგან ვიცოდი, ვერ დავიბრუნებდი, ვერასდროს _ ვერანაირი თხოვნით და ვერანაირი ძალით. ის განსხვავებული ქალია თავისი ყველაფრით. ის არავის ჰგავს.

_ არც არაფერი გსმენიათ მასზე? _ ისე ვკითხე, ვითომ არ ვიცოდი, ვისზე იყო ლაპარაკი.

_ როგორ არა, მსმენია. ქმარს არ შერიგებია, ვიცი, არც გათხოვილა. თავის ვაჟთან ერთად ცხოვრობს და არის…. ისე, შენ უნდა… _ დაიწყო და აღარ გააგრძელა ბიძინამ, ალბათ უნდოდა ეთქვა, შენ უნდა იცნობდე მის შვილსო.

მეც აღარ ჩავეძიე. არც მსურდა, დაეკონკრეტებინა. ასე ჯობდა, თუმცა კი თავზარდაცემული ვიყავი გაგონილით.

კიდევ დიდხანს ვილაპარაკეთ. მერე ჩემი ამბები გამომკითხა, გათხოვებას არ აპირებო, მკითხა. ჯერ არა-მეთქი, თავი გავაქნიე. ქორწილი არ გამომაპაროო, გამეხუმრა. ჟრუანტელმა დამიარა, ეს რომ მითხრა. როგორია, ბექას რომ გავყვე ცოლად და იქ დედამისს შეხვდეს… საინტერესოა, რა რეაქცია ექნება? როგორც ჩანს, იცის, ბექა რომ მიხეილთან მუშაობს. ეცოდინება, აბა რა. ჩვენი ურთიერთობის შესახებაც ხომ არ იცის შემთხვევით? ხომ არ ეტყოდა მთავარი ექიმი? არა მგონია, მაშინ არ მომიყვებოდა თავის ისტორიას.

შინისკენ მიმავალი მხოლოდ ბიძინაზე ვფიქრობდი. რაღაც მომენტში ისე მომინდა ქალბატონი ანიკოს ნახვა, ისე მომინდა, მისთვის მომეყოლა ეს ყველაფერი, რომ ლამის ბექას სახლისკენ გადავუხვიე, მაგრამ გადავიფიქრე. უკვე გვიან იყო და არ ღირდა მისი შეწუხება. მით უმეტეს მაშინ, როცა ბექა სიახლოვესაც არ მიკარებს. რომ დამინახავს, შეიძლება კარიც კი მომიხუროს. გამორიცხული არაფერია.

პირველი, რაც შინ დაბრუნებულმა გავაკეთე, ბექას სახლში დარეკვა იყო. ქალაქის ტელეფონით ასი წელი ვერ მიხვდებოდა, ვინ რეკავდა.

_ გისმენთ, _ მისი ხმა გავიგონე თუ არა, გული შემეკუმშა, მაჯისცემა ამიჩქარდა.

_ ალო, გისმენთ, ამოიღე ხმა, რომელი ხარ! _ გაბრაზებულმა დამიკიდა ყურმილი.

ისევ დავრეკე, რომ ჩემზე არ მიეტანა ეჭვი. ერთხელ მითხრა, ვიღაც ქალები მირეკავენ და ხმას არ იღებენ ტელეფონშიო. ამწუთას მეც იმ ვიღაც ქალების როლი გავითამაშე. რამდენჯერმე გამითიშა, მეც ხელმეორედ დავრეკე. იქამდე არ მოვისვენე, სანამ მკვდარი და ცოცხალი არ შემაგინა. მხოლოდ ამის მერე გავჩერდი. ცოტა ხანში აქეთ დარეკა ვიღაცამ. კარგა ხანს არ ვიღებდი ყურმილს, ბექა არ იყოს-მეთქი. ზარი არ ჩერდებოდა. ბოლოს ვუპასუხე.

_ სოფიო, შენ ხარ? _ გაისმა ქალის ხმა, ნიტა იყო.

_ ჰო, ნიტა, მე ვარ, როგორ ხარ?

_ როგორ ვიქნები, ისევ ისე. შენკენ არაფერია ახალი?

_ არა, რა უნდა იყოს.

_ ხომ არ გამოჩენილა?

_ არა, რა სისულელეა, ხომ გითხარი, ჩემთან აღარ მოვა-მეთქი.

_ რა საინტერესოა, სად არის, ვისთან ათევს ღამეს. მობილურის ნომერი გამოუცვლია, რომ აღარ დავურეკო. დღეს სამსახურში მივაკითხე და ლამის გამომაგდო იქიდან, აქ მოსული არ დაგინახოო, ახლოსაც არ გამიკარა.

_ ჰო. ვერაფერს გეტყვი, მე დღეს შორიდან მოვკარი თვალი მხოლოდ, არ დავლაპარაკებივარ. რა დროს იყავი, მე რატომ ვერ გნახე?

_ მაღლა არ ამოვსულვარ, ქვემოთ ჩამოვიყვანე. ამაღამ მორიგეა, ნეტავ თუა სამსახურში?

_ არ ვიცი, ვერ გეტყვი.

_ ხვალ თუ ნახავ, იქნებ დაელაპარაკო, სოფიო?

_ არა მგონია, ნიტა, მე ხვალიდან აღარ ვივლი სამსახურში.

_ რატომ? ხომ არ წამოხვედი?

_ ჯერ არა, მაგრამ შეიძლება წამოვიდე. დროებით დავეთხოვე მთავარ ექიმს.

_ სანდროს გამო?

_ მარტო მის გამო არა, სხვა მიზეზიც მქონდა.

_ ჩვენ გამო ნუ იზამ მაგას, გთხოვ. მე ყველაფერი მესმის, მთლად შტერიც არა ვარ. ვიცი, რომ შენ არაფერ შუაში ხარ, არ გადანაშაულებ არაფერში. ამიტომ ნუ გაიფუჭებ საქმეს.

_ დიდი მადლობა ამ სიტყვებისთვის, მაგრამ მე სხვა პრობლემებიც მაქვს. შეიძლება სულაც მოსკოვში წავიდე, მამასთან.

_ მართლა? ხომ მშვიდობაა, ხომ კარგად არიან?

_ კი, კარგად არიან, უბრალოდ, ძალიან მომენატრნენ ყველანი, ახალი წლის მერე არ მინახავს. შეიძლება ცოტა ხნით გავემგზავრო. ნერვებსაც დავიმშვიდებ. იქამდე აქაც მოგვარდება სიტუაცია.

_ ვნახოთ, რა იქნება. სიმართლე გითხრა, უკვე აღარაფრის იმედი არ მაქვს და არც მაინტერესებს. რაც უნდა ის უქნია. ბავშვები მეცოდება, თორემ ჯანდაბამდის გზა ჰქონია, ვისაც უნდა, იმას შეეკედლოს.

_ მე, ყოველ შემთხვევაში, არა. მაგას ჩემთან არ მოესვლება და ეს ძალიან კარგად იცის.

_ ვიცი, მჯერა შენი. ბექა როგორ არის? როგორ ეგუება შენს გადაწყვეტილებას, ასე ადვილად გიმეტებს სამსახურიდან წამოსასვლელად?

_ ჯერ ბოლომდე არ გადამიწყვეტია, ამიტომ მისთვის არც არაფერი მითქვამს. მხოლოდ მიხეილს ველაპარაკე.

_ ის «სტერვა» დადის სამსახურში?

_ კი, როგორ არა.

_ ისე ვარ გაგიჟებული, შეიძლება თმით ვითრიო, სადმე რომ შემხვდეს. ჯერ არ შემომხმიანებია, მაგრამ თუ კიდევ გაბედა და მოვიდა ან დამირეკა, ვიფრენ, ისეთ ხასიათზე ვარ. შეიძლება სულაც მაგასთან დაეთრევა ის დეგენერატი, რა ვიცი.

_ არა მგონია. რაც მე გითხარი, დიდი ხნის ამბავია, ასე რომ…

_ ჰო მაგრამ, მაგნაირი ქალების ამბავი ხომ იცი. რომ გაიგებს, ცოლს გაეყარა და სახლიდან წამოვიდაო, შეიძლება შეეცადოს ძველი ურთიერთობის აღდგენას.

_ მეეჭვება, მგონი, ახლა ვიღაც სხვა ჰყავს, _ ყრუდ ვთქვი და ვიგრძენი, როგორ მომეწურა გული.

_ ისე, გუშინ საღამოს რუსთაველზე დავლანდე. ავტობუსიდან დავინახე, მგონი, ის უნდა ყოფილიყო.

_ მარტო იყო? _ სუნთქვა შემეკრა.

_ არ იყო მარტო… ვიღაც ახლდა თან, _ ისეთი ტონით თქვა, მივხვდი, ვისთანაც იქნებოდა.

_ ბექასთან ერთად იყო? _ «წავეხმარე» ნიტას.

_ …

_ რა იყო, რას მიმალავ, ასე იყო? _ გავუმეორე შეკითხვა.

_ კარგად ვერ დავინახე, მაგრამ მგონი ბექა უნდა ყოფილიყო.

_ ფეხით იყვნენ?

_ ალექსანდრეს ბაღიდან გამოდიოდნენ და რა ვიცი, შეიძლება სადმე ეყენათ მანქანა. რა ხდება, სოფიო?

_ არ ვიცი, ნიტა, _ ამოვიოხრე, _ ჯერ თავადაც ვერ გავრკვეულვარ, რა ხდება. აბა, რა გითხრა, _ თვალებზე ცრემლი მომადგა.

_ მაგარი თახ ქალია. დარწმუნებული ვარ, შენს ჯინაზე აკეთებს ყველაფერს. ვერ გამიგია, რატომ ითმენ ამდენს? რატომ არ მოსვამ თავის ადგილზე?

_ ძალიან გთხოვ, არ მინდა ამაზე ლაპარაკი.

_ კარგი, კარგი, ნერვებს არ მოგიშლი. მაპატიე, რომ შეგაწუხე. შეიძლება, სხვა დროს კიდევ დაგირეკო? შენთან საუბარი მამშვიდებს.

_ როცა გინდა, მაშინ დამირეკე, რა პრობლემაა. თუ გინდა, გამოდი, მე სულ სახლში ვარ, ეს ათი დღე მაინც.

_ კარგი, ჩემო კარგო, ნახვამდის, შეგეხმიანები ხანდახან.

ყურმილი რომ დავკიდე, უკვე ღაპაღუპით ჩამომდიოდა ცრემლები. ვტიროდი საკუთარ თავს, ჩემს დანგრეულ ცხოვრებას, უღიმღამო აწმყოს და გაურკვეველ მომავალს. ჩემმა ერთმა საბედისწერო შეცდომამ ყველაფერი გამინადგურა. ხვალინდელი დღის იმედი აღარ შემრჩა საერთოდ.