მეცხრამეტე თავი
მიუხედავად ჩემი წინააღმდეგობისა, სანდრო რამოდენიმე დღეში გავიდა სამსახურში, ან სასტუმროში ჯდომას რა აზრი ჰქონდა, თუ მისი განყოფილება, სრული შემადგენლობით იქ იჯდებოდა?! თავიდან მეგონა, რომ ჩემთან დარჩენა ჭრილობის გამო მოინდომა. ვფიქრობდი, ალბათ, თავისუფლად გადაადგილება უჭირს და ამიტომ არჩია სასტიმროში ყოფნა. მოგვიანებით მივხვდი, რომ ჩემი მარტო დატოვების ეშინოდა. თუმცა ბიჭების ჩემს ოთახებში ზედმეტი მისვლა-მოსვლით ყურადღებასაც ვიპყრობდით და სავარაუდოდ სასტუმროში მცხოვრებთა გულისწყრომასაც ვიმსახურებდით. დავიღალე ქარაგმებიანი და პაროლებიანი საუბრებით. საკუთარ საცხოვრებელში თავს უცხოდ და ზედმეტადაც კი ვგრძნობდი. რა თქმა უნდა იმის ამბიცია ნამდვილად არ მქონდა, რომ ყველა წვრილმანზე ინფორმაცია მქონოდა, მაგრამ რაღაცას რომ მიმალავდნენ ჩემს პატარა ნაწილს მაინც არ სიამოვნებდა.
სანდრო დილით სასწავლებელში მტოვებდა, შემდეგ სამსახურში მიდიოდა, მე?! მე სწავლაზე ფიქრის ნაცვლად აზრებით მასთან ვტრიალებდი, მეშინოდა. მეუბნებოდა, რომ ტყუილად ვნერვიულობდი, მაგრამ რა მექნა? სხვაგვარად არ გამომდიოდა, შფოთი და ფორიაქი არ მტოვებდა.
ნელ-ნელა ჭირვეულ, ეჭვიან ქალს ვემსგავსებოდი, საყვარელი ადამიანისგან წარა-მარა ყურადღებას რომ ითხოვს, დღეში ასჯერ რომ ურეკავს. მაგრამ, დავიფიცებ, ამას ეჭვიანობის გამო კი არა, მზრუნველობისა და ნერვიულობის გამო ვაკეთებდი. თუმცა ფაქტი-ფაქტად რჩებოდა ჩემი ასეთი ქცევა უკვე გაღიზიანებასა და აგრესიას იწვევდა. სანდრო არ იმჩნევდა, ხმას არ იღებდა, თუმცა ვხედავდი, რომ ნელ-ნელა მოთმინების ფიალა ევსებოდა. პანიკურად მეშინოდა, რომ ერთ დღესაც მეტყოდა, რომ ჩემი მზრუნველობისგან უბრალოდ დაიღალა.
ყურადღების ოდნავ მაინც გადასატანად, დაპირებისამებრ კაკისა და ანიტასთანაც მისვლა გადავწყვიტე. შეხვედრაზე შევუთანხმდი და მივედი. ნანახმა მოლოდინს ბევრად გადააჭარბა, კომფორტულად მოწყობილ სავარჯიშო დარბაზს ვეებერთელა სარკეები კიდევ უფრო დიდ სივრცეს მატებდნენ, პრიალა პარკეტზე ფეხის დადგმაც კი დაგენანებოდა. როგორც ყოველთვის ხალისიანად დამხვდა ანიტა, საშუალო ასაკის მანდილოსანთან მიმიყვანა და წარმადგინა:
- ნინა მიხაილოვნა, ეს ის გოგონაა ამასწინებზე რომ გესაუბრეთ!
ქალი შემფასებლურად მაკვირდებოდა, თავი უხერხულად ვიგრძენი, აწურული თვალს ვერ ვუსწორებდი მკაცრი სახის მანდილოსანს.
- ანუ ჩვენთან ცეკვა გსურს?! - დამცინავი ხმით მკითხა მან.
- მე?! - დაბნეულმა ავხედე მას.
- განა შენს გარდა კიდევ ხედავ ვინმეს?! ცეკვა გინდა?! - ისევ ჩამეკითხა ქალი.
- რა თქმა უნდა, მინდა! - ოდნავ გამეღიმა.
- ანუ გინდა.. რატომ? ხედავ რამდენი ვარჯიშობს, მათ ყველას მოცეკვაობაზე აქვთ პრეტენზია, თუმცა ჰა, ჰა, ამ წოდებას მაქსიმუმ ხუთი მათგანი იმსახურებდეს, ხვდები პრეტენზიას რაზე აცხადებ?!
ტანში ჟრუანტელმა დამიარა, ნეტა რას მერჩოდა? თუ არ მოვწონდი, ეთქვა პირდაპირ და წავიდოდი.
- უკაცრავად, ეტყობა რაღაც შემეშალა! - ცოტა არ იყოს ნაწყენი თვალებით გავხედე ანიტას და წასასვლელად შემოვბრუნდი.
- ყველა სიკეთესთან ერთად მხდალიც ყოფილხარ! - ქალის სიტყვებმა ადგილზე გამაშეშა.
- მხდალი?! - ხმაში სიბრაზე ვეღარ შევიკავე - თქვენ ბრძანეთ, რომ ამ გოგონებიდან მაქსიმუმ ხუთი თუ იმსახურებს მოცეკვავის სტატუსს. არ ვიცი, ვერაფერს გეტყვით, მათ შემფასებლად მე არ გამოვდგები, მკითხეთ რა მინდა? არაფერი, ან ყველაფერი, ცეკვა მიყვარს, არ ვიცი შემიძლია თუ არა, მაგრამ მიყვარს... - მხოლოდ გვიან გავიაზრე, რომ ხმას სასურველზე მეტად ავუწიე - „ასე არ უნდა გავცხარებულიყავი!“ - საკუთარი სიფიცხე ვინანე.
ქალი უსიტყვოდ მომჩერებოდა, ირონიული ღიმილი უცნაურმა თვითკმაყოფილმა გამოხედვამ შეუცვალა.
- ანუ გიყვარს?!...
- დიახ. - ნირწამხდარმა ვუპასუხე.
- მაშინ, რატომ არ ცეკვავ?!
- ბატონო?! - ვერ მივხვდი რას გულისხმობდა.
- მიჩვენე რა შეგიძლია, მიჩვენე რამდენად გიყვარს ცეკვა, მიჩვენე ვინ ხარ! - მარჯვენა ხელი ბრძანების ნიშნად შემართა და მუსიკაც აჟღერდა.
დარბაზი დუმდა, თითქოს სუნთქვითაც კი სინქრონში სუნთქავდნენ. მოცეკვავეები ინტერესით მომჩერებოდნენ. ეხლაც კი მიკვირს როგორ გავბედე, საიდან მოვიტანე ამდენი სითამამე?
მუსიკის სხვადასხვა ტაქტი ერთმანეთს ენაცვლებოდა და მე ვმოძრაობდი, ამას ცეკვას ვერ დავარქმევდი, ინსტიქტურად მივყვებოდი ტემპს.
- ერთი, ორი... ერთი ორი... - ითვლიდა ქალი, თანდათან უმატებდნენ ტემპს, თვლას და მეც მის რიტმს აყოლილი ვცეკვავდი.
უცებ მუსიკა შეწყდა და მეც გავშეშდი, ვეღარ ვიძროდი, მძიმედ ვსუნთქავდი. თვალების ცეცებით გავხედე მუსიკოსებს, შემდეგ კი ზამბარასავით მოჭიმულ ქალს.
- ხვალ, ისევ ამ დროს მოხვალ! - ცივად გამომიცხადა და დარბაზიდან გავიდა.
- მოვეწონე?! - გახევებული შევყურებდი მიმავალს, გოგოები მილოცავდნენ, მე კი დაჯერება მიჭირდა.
აი, ასე მოვხვდი ანიტასთან და კაკისთან, ასე გავხდი გვანცა დავითური, სუხიშვილების რიგითი წევრი. წლების შემდეგ, საკმაოდ დიდი შრომისა და ძალისხმევის შედეგად მეღირსა ხელმძღვანელის მიერ ასე საპატიოდ მიჩნეული მოცეკვავის სტატუსი. თუმცა ამ თემის აქ განხილვას ალბათ, აზრი არც აქვს. უბრალოდ იმას გეტყვით, რომ მაშინ ცეკვა ჩემთვის ანტიდეპრესანტივით იყო. ვსწავლობდი, ვმუშაობდი, ვვარჯიშობდი და არ ვფიქრობდი, სიმართლე გითხრათ დროც აღარ მრჩენოდა ფიქრისთვის. დაქანცულს მისვლისთანავე მეძინებოდა. სანდროსაც თავი დავანებე, მუდმივი გამაწვრილებელი კითხვებით აღარ ვაწუხებდი. ისიც აშკარად უფრო დამშვიდდა, ყოველ შემთხვევაში ზედმეტი ცნობისმოყვარეობის გამო აღარ მსაყვედურობდა.
არ ჩათვალოთ, თითქოს ვწუწუნებ, უბრალოდ მიჭირდა, მის რამოდენიმე დღიან დაკარგვებთან შეგუება, როცა ელემენტარულად დარეკვა და იმის გაგებაც კი არ შემეძლო სად იყო, როგორ იყო, იქნებ რამე უჭირდა? იქნებ დახმარება სჭირდებოდა?
თუნდაც ახლაც, ვარჯიშიდან დაღლილი გასახდელში სწრაფად ვიცვლიდი ჭუჭყიან ფორმას, და ისევ სანდროზე ვფიქრობდი. მეხუთე დღე იწურებოდა, ის კი არ ჩანდა.
- ნეტა სადაა? რომ აღარ დაბრუნდეს, რომ დამივიწყოს? - ალბათ, სულელი ვარ, მაგრამ ცრემლები მისით მწყდება და ვტირი.
- მოვა, აუცილებლად მოვა! - ვცდილობ როგორმე თავი დავიმშვიდო, მაგრამ არ გამომდის.
დამძიმებული და აფორიაქებული, როგორც იქნა ტანისამოსს ვიცვლი, გარეთ გამოვდივარ და ეზოში სანდროს Z4-ს ვხედავ... წესით სიხარულით უნდა ვკიოდე, ალბათ უნდა გავრბოდე და აღტაცებული ვეხვეოდე. მე კი, ადგილზე ვდგავარ და კაკისა და ანიტასთან უდარდელი სახით, მხიარულად მოსაუბრე სანდროს მივჩერებივარ. უბრალოდ ამ წამის კარგად დამახსოვრებას ვცდილობ, მისი თითოეული მიმიკის აღქმას. როცა მომენატრება მისი სახე რომ აღვიდგინო. მისი დანახვით გამოწვეული სიხარულის შეგრძნებას გასაზიარებლად ვერ ვიმეტებ, ჩემში ღრმად მინდა შევინახო.
ჩუმად ვუახლოვდები, მისი ჩვეული, ირონიული ღიმილით ოდნავ გვერდულად მიმზერს, თითქოს რამოდენიმე საათის უნახავი ვყავდე, მარცხენა ხელით მხარზე მეხვევა და მსუბუქად მიკრავს მკერდზე, ხმა ისევ მშვიდი აქვს, თუმცა მისი გულისცემა მაინც მაგრძნობინებს სასურველ ემოციებს, თვალები უწყვრილდება, მიმიკური ნაოჭები დაღლილობისგან ჩაშავებულ უპეებს ოდნავ ფარავს.
მეღიმება, აი, რა მაკლდა, ფორიაქი და დარდი მეხსნება, ნანატრი სიმშვიდეც მოდის და ორივე ხელით ძლიერად ვეხვევი წელზე. საუბარში მეც ვერთვები, სამივენი ანიტას ბურთივით წამობზეკილ მუცელზე ვხალისობთ, იმხელა ხმაზე ვიცინივართ, გამვლელთა ყურადღებასაც კი ვიპყრობთ. პერიოდულად სანდროს თითების შეხებას ვრძნობ სახეზე, ისე ფრთხილად მეფერება, რომ ჟრუანტელი მივლის, ჩვეულებისამებრ ვწითლდები და ბედნიერი ვარ, უბრალოდ ბედნიერი, თურმე რა მცირედი მყოფნის!...
კაკი თითქმის გვემუდარება:
- წამოდით, სადმე დავსხდეთ, რამდენი ხანია ერთად არ ვყოფილვართ?!...
ალბათ, ცუდად გამომდის, მაგრამ მაშინვე ვაპროტესტებ: - სხვა დროს კაკი, ახლა გასასვლელები ვართ!
გაოცებული მიმზერს სანდრო, თუმცა არაფერს მეკითხება, ხმამაღლა ვერ ვიტყვი რომ მასთან გასატარებელი წუთები, სხვისთვის გასაზიარებლად არ მემეტება, ეგოისტი ვარ ხომ? ვიცი რომ ასეა, მაგრამ რა ვქნა?
კაკი ჭირვეული ბავშვივით ჯიჯღინებს, ცოტაც და დავნებდები, ისევ ანიტა მეხმარება:
- მეც არ შემიძლია, რაღაც ძალიან დავიღალეთ მე და ჩემი პატარა, იქნებ შემდეგში?!... - მზრუნველი მეუღლე ცოტა არ იყოს ეჭვით უმზერს წინ გამობზეკილ ღიპს - შვილიც ცოლივით უჟმური მყავს?! - წყენას არ იმჩნევს და ავტომობილის გამოსაყვანად ავტოსადგომისკენ მიდის.
- ასე ადამიანს მურმანის ეკლობა მოსწონდეს!... -კმაყოფილი ანიტა სიცილით გვიქნევს ხელს, სანდროსგან შეუმჩნევლად თვალს მიკრავს, მეცინა მის განდაგან სიარულზე, მუდმივი ბავშვურობა ორმაგად მახალისებს.
- ესე იგი, დღეს გეგმები გვაქვს?! - ოდნავ ეღიმება სანდროს და ავტომობილის კარებს მიხსნის.
- არაფერი განსაკუთრებული, უბრალოდ მომენატრე და... - უხერხულად ვიშმუშნები მე.
- და?! - დაღლილობისგან ჩამუქებული, მაგრამ მაინც ანცი თვალებით ისე მიყურებს, რომ ვწითლდები, პასუხს ვერ ვცემ - ასეთი რთულია?! - თვალები ცრემლებით მევსება, მზერას ვარიდებ და საქარე მინიდან ვიყურები. მარცხენა ლოყაზე მისი თლილი თითებით მეფერება - ვიცი, რომ დაგღალე, სულ ცოტაც და, არ გინდა ჯვარზე ასვლა?
- დაღლილი არ ხარ?! - ფრთხილად ვეფერები ჩამუქებულ უპეებზე.
- ოდნავ! - ტუჩებით მეხება ხელისგულებზე - მაგრამ ძალიან მინდა, ავიდეთ?!
რა თქმა უნდა, სიხარულით ვეთანხმები.
ვიდექით ჯვარზე და გადმოვყურებდით ჩაბნელებულ მცხეთას. მიუხედავად სიბნელისა, მაინც შეამჩნევდით მტკვრისა და არაგვის შესართავს. უცნაური სანახავი იყო, გიჟმაჟი, გადარეული არაგვი, როგორ უერთდებოდა დინჯსა და ამაყ მტკვარს. ლამპიონებით განათებული ხვლიკისფერი ტაძარი მთელი მისი დიდებულებით იწონებდა თავს. მონუსხულები მივჩერებოდით სვეტიცხოველს. მოაჯირზე დაყრდნობილები დუმილის დარღვევას ვერც ერთი ვერ ვბედავდით, სადღაც შორს ჭოტი კიოდა, ნეტა ვის ეძახდა? იქნებ ჩვენ?
- „მტკვარი სანდროა, არაგვი კი -მე!..“- საკუთარმა აღმოჩენამ უჩვეულოდ გამახალისა, ჩაფიქრებულ სანდროს გავხედე და გამეღიმა.
ცოტა არ იყოს მცივა, მობუზული, დახორკლილ მკლავებს ვისრესს.
- რომ ჩაგეხუტო?! - უკნიდან ორივე ხელით მეხვევა და ძლიერი მკლავებით მიხუტებს - გათბი? - ყურთან ვგრძენობ მისი ტუჩების შეხებას და ტანში ჟრუანტელი მივლის. თანხმობის ნიშნად თავს ვუქნევ და მთელი ტანით
- ამ ადგილთა ბავშვობიდან განსაკუთრებული დამოკიდებულება მაქვს. კახას ხშირად მოვყავდით მე და ტყუპები. ყოველთვის ამბობდა, რომ ოდესმე ცოლს მოიყვანდა და ჯვარსაც აქ დაიწერდნენ. არ ვუმხელდი, მაგრამ გულში მეც იგივეს ვიმეორებდი. ალბათ, ცოცხალი რომ ყოფილიყო, ყველაზე მეტად შეგიყვარებდა, კი, კი ნუ გეცინება! - მსუბუქად გამკრა თითი ცხვირზე - ჩემი მეუღლე ყველაზე მეტად მას ეყვარებოდა!
- მეუღლე?! - ვგრძნობ როგორ გამალებით იწყებს გული ძგერას.
ის კი არ იმჩნევს, თითქოს ასეც უნდა იყოს: - კი, მეუღლე, ის რომ ცოცხალი ყოფილიყო, აქ გაგიცნობდა, აქ შეგიყვარებდა და აქვე მეტყოდა:
- რაღას ელოდები, შე ჩემა? იქორწინე ბარემ! იცი, წეღან ანიტას ვუმზერდი და ვფიქრობდი, მაგარი წყვილია, მაგრამ ჩვენ უფრო მაგრები ვიქნებით, ანიტა ლამაზი გოგონაა, მაგრამ შენ უფრო ლამაზი ორსული იქნები!... რა ბედნიერება იქნება შენი ორსულობის ნახვა...
- მე, ორსული?! - ნერწყვი ძლივს გადავყლაპე.
- შენ არ გიფიქრია? ჩემი და შენი შვილი... - თვალებში გაოცებული ვუმზერ, ვეღარ ვხვდები ხუმრობს, თუ სერიოზულად მელაპარაკება - გვანცა, ძალიან მალე ძიებას დავასრულებთ, თითქმის ბოლოში გავედით და...
- დარწმუნებული ხარ?! ადრე ხომ არაა? - პანიკა მერევა ხმაში.
- ადრე? საკუთარ გრძნობებში ეჭვი გეპარება? - უკმაყოფილო, ნაწყენი სახით მიმზერს.
- ეჭვი რა შუაშია, მაგრამ მეშინია!... - ხმა მებზარება.
- გეშინია?!
- ჰო, მეშინია, ერთ დღესაც რომ ინანო, ჩემგან გაქცევა რომ მოგინდეს?!...
მისი ხარხარი ექოდ ისმის: - შენ, შენ რომ მოგბეზრდე?
- მე ვერ მომბეზრდები! - სასწრაფოდ უარვყოფ.
- ვითომ რატომ?! - აშკარად ახალისებს ჩემი სიტყვები,
- მე სულ მენატრები! - რატომღაც ნაწყენი ტონით ვეუბნები, ღიმილისგან სახე უნათდება სანდროს.
- სულელო, მე არ მენატრები?!
- ალბათ, მეშინია, სანდრო... ძალიან მეშინია, ერთ დღესაც რომ დაგკარგო? - ხმა მებზარება მე.
- თვითონაც კი არ გჯერა ამ სისულელის! - სიცილს ვერ იკავებს, ჩემკენ იხრება და ფრთხილად მეხება ტუჩებზე, მე? მე მთელი ტანით ვეკვრი, მონატრებული ვკოცნი და აღარ მინდა დასრულდეს ეს ღამე.
- კოცნა თანხმობად ჩავთვალო?! - ისევ საკუთარ კითხვას უტრიალებს სანდრო. თავს ვუქნევ და მორიგი სიწითლის დასაფარად ისევ მის მკერდს ვაფარებ თავს. - ეს ოცნება ხომ მაინც ავისრულე?! - ჩემს თმებში თავჩარგული მეჩურჩულება. მე? წესით ბედნიერი, ვეღარ ვხვდები რა რეაქცია უნდა მქონდეს, თან მიხარია, თან გული მწყდება, რომ მის ბედნიერებას კახა ვერ იზიარებს.
დიდხანს ვსხედვართ ტაძრის ეზოში ერთმანეთს ჩახუტებულები, უსიტყვოდ ვისმენ მის გულისცემას და ბედნიერი ვარ. არ ვიცი რამდენი ხანი გადის, დროს არ ვითვლით. როდის - როდის წამოვდექით, დასატოვებლად არ გვემეტება ჯვარი, თუმცა უნდა დავბრუნდეთ. ვინ იცის მერამდენედ მოვდივართ ერთად ამ გზაზე, მცხეთის გადასახვევს ვცდებით, სვეტიცხოვლს გავცქერი, გულში ვლოცულობ და ღმერთს ჩვენს ბედნიერებას ვევედრები.