28 ივლისს მართლმადიდებელი ეკლესია წმიდა მოწამეთა: კვირიკესა და დედამისის, ივლიტას ხსენების დღეს აღნიშნავს.
ადრე დაქვრივებული ქრისტესმოსავი კეთილშობილი ქალბატონი ივლიტა თავის სამი წლის ვაჟთან, კვირიკესთან ერთად ცხოვრობდა მცირე აზიის ქალაქ იკონიაში. დიოკლეტიანეს მიერ ქრისტიანთა დევნის ჟამს გაერიდა მშობლიურ ქალაქს და ჯერ სელევკიას შეაფარა თავი და მერე - ტორსს. მაგრამ ავი ენის დასმენით მოხვდა მმართველ ალექსანდრეს სამსჯავროზე. წამების დროს ის მხნედ აღიარებდა თავის ქრისტიანულ აღმსარებლობას.
დედის წამების შემყურე, პატარა კვირიკე ტიროდა და დედისაკენ იწევდა. ალექსანდრე ცდილობდა ბავშვის მოფერებას, მაგრამ ბავშვი ხმამაღლა გაიძახოდა: „გამიშვით დედასთან, მეც ხომ ქრისტიანი ვარ!“ მმართველმა მძლავრად მოისროლა კვირიკე, რომელმაც კიბეს დაჰკრა თავი და სული განუტევა. დედამ მადლი შესწირა უფალს, რომ მისი შვილი წამების გვირგვინით იქნა შემკობილი. სასტიკი წამების შემდეგ ივლიტაც მახვილით განგმირეს.
დედა-შვილის სახელობაზე კონსტანტინოპოლის ახლოს აიგო მონასტერი, ხოლო იერუსალიმის ახლოს აშენდა ტაძარი. მართლმადიდებელი ქრისტიანები წმიდა კვირიკესა და ივლიტას ოჯახურ ბედნიერებას გამოსთხოვენ და ავედრებენ ავადმყოფი ბავშვების გამოჯანმრთელებას.
საქართველოში ოდითგან დიდი პატივით იყო მოსილი ამ წმიდანთა სახელები. წმიდა კვირიკეს ხელის მტევანი საქართველოში ინახება.
ნიშანდობლივია, რომ თვეს, როდესაც ივლიტა და კვირიკე აწამეს - ივლისს, კვირიკობის თვე ეწოდებოდა და უამრავი ტაძარი იყო მათ სახელობაზე საქართველოში - გურიაში, აჭარაში, რაჭაში...
უხსოვარი დროიდან სვანეთში, სოფელ კალაში 28 ივლისს წმინდა კვირიკესა და ივლიტას წამების დღეს, აღინიშნება რელიგიური დღესასწაული კვირიკობა, რომელსაც სვანეთში ლაგურკას ეძახიან. წმინდა კვირიკეს ტაძარი იქ აგებულია XI საუკუნეში. აქ დაცულია წმინდა კვირიკეს რამდენიმე უძვირფასესი ხატი XI-XII საუკუნეებისა და შალიანის მინანქრიანი ხატი, რომელშიც ჩატანებულია ჯვარიცხოვლის ნაწილი.
კიდევ ერთი მთა, კიდევ ერთი სალოცავი, ისევ საცალფეხო ბილიკები და ძალიან ძალიან ბევრი ხალხი. ვისაც როგორ შეეძლო მხრებით მიჰქონდათ სანავაგე, ყველა მადლობას სწირავდა ღმერთს რომ არ წვიმდა, რომ სველი არ იყო ბილიკები, რომ ფეხი არ ცურავდა.
მართალია, მშრალ ამინდში, აქ ასვლა ჭირს, ათი ნაბიჯის გადადგმისას უკვე შესვენებას ვითხოვთ და პირდაპირ მინდორზე ვეცემით.
-დავიღალე, დამტოვეთ აქ, ზემოთ ვეღარ მოვდივარ- ნუცა მიწაზე დავარდა და სუნთქვის დარეგულირებას ცდილობდა.
-თუ არ შეგიძლია არ უნდა წამოხვიდე, სხვასაც აბრკოლებ- ბრზინი იყო გიორგის ხმა.
-არანაკლებ მდგომარეობაში ხარ შენ.- არ ჩამორჩა ნუცაც.
-გეუბნები ამათი ქორწილი ძალიან მალე იქნება- ყურთან მიჩურჩულა ნაინამ- აი, იქ მთაზე თუ არ იქორწინეს ზაფხულის ბოლოს მაინც დაქორწინდებიან, ან ჩემი ზედმეტად ველური ბიძაშვილი ვეღარ მოითმენს და სახლში დაისვამს.
-ერთი რამ ზუსტად ვიცი- ღიმილი გამეპარა ნუცას შემყურეს- თავს ძლივს იკავებს რომ ბრაზი ყველაზე არ გადმოანთხიოს, გიოზე გაბრაზებულმა.
-შენ გიოს და ნუცას ყურებას ჯობია მას უყურო თორემ დაცოფა ყველა- მუჯლუგუნი გამკრა ნაინამ. სწრაფად გავაყოლე თვალი ნაინას მზერას, დავინახე ის, როგორც ყოველთვის ცივი და მკაცრი მზერით. ვიღაცას ჩემთვის უცნობს საკმაოდ მკაცარად უხსნიდა რაღაცას, ჩუმად რაღაცას უმტკიცებდა და ბრაზს ანთხევდა თვალებიდან, ეტყობა მზერა იგრძნო, წამით გადაეყარნენ ჩვენი თვალები ერთმანეთს, დავინახე როგორ აენთო, რომ არ გაღიმებოდა მუჭები შეკრა და მზერა ამარიდა, მაგრამ როგორც ყოველთვის თვალებმა გასცეს.
,,ასე არ შეიძლება, ორივე ერთმანეთზე ვმოქმედებთ, რაც არის იმას ვერ ვუარყოფთ და რაც არ არის ის ვერც იქნება, ჩვენი ესეთი ქცევით ხალხის ყურადღებას მივიქცევთ, იმას იტყვიან რაც არ მომხდარა და რაც შეიძლება არც კი მოხდეს, მაგრამ ვერც ერთი ვერ დავუშვებთ ერთმანეთის გამო ერთმანეთს საფრთხე შევუქმნათ მხოლოდ იმის გამო რომ ჩვენი იმპულსები ვერ ვმართეთ“- ფიქრმა წამიღო, საკუთარ ფეხსაცმელ დავცქეროდი და სადღაც შორს ვიყავი აქედან. ძალიან ძალიან შორს.
-ამდენს თუ იფიქრებ ხალხი რას იფიქრებს თქვენზე, მალე დაბერდები- ყურთან მიჩურჩულა ნაინამ- და მე კიდევ ასეთი მომწონხარ, ნამდვილად არ მინდაა ჩემს ძმიშვილებს მოხუცი დედა ჰყავდეთ.- მითხრა და ჩუმად გაიცინა.
-რაც არ მოხდება იმას რატომ მეუბნები? ხომ იცი რომ ეგ არ მოხდება?
-და მე რომ მგონია რომ ძალიან მალე შეიძლება მოხდეს.- ჯიუტობდა ნაინა.
-წავიდეთ თორემ ჩვენ ვეღარ ავაღწევთ ზემოთ- გიომ ხელი გამომიწოდა, დაგეხმარები ადგომაშიო, ნუცა ცოფებს ყრიდა და დარწმუნებული ვარ გულში ბოლო სიტყვებით ლანძღავდა.
-იდიოტი- მხოლოდ ეს ერთი სიტყვა მომწვდა. მე და ნაინას გაგვეცინა.
-მარიამ... მარიამ... მარიამოო- ვიღაც ჩემს სახელს გაიძახოდა, ნამდვილად არ მიფიქრია რომ აქ, მაღლა ამ მთაში ვინმე ჩემი ნაცნობი შეიძლება ყოფილიყო და ყურადღება არ მიმიქცევია, არც დანარჩენებს.
-მგონი ესენი სამკვდროდ გადაეკიდნენ ერთმანეთს- ვუჩურჩულე ჩემს გვერდით მომავალ ნაინას, ისე რომ ნუცას არაფერი გაეგო.
-გავიგონე- დაისისინა ნუცამ- სურვილი მაქვს ამ კლდიდან დავაგორო ეგ ბოლო დონის პრიმატი.
-აქ ეგეთ ცუდ რაღაცეებზე არ ფიქრობენ- სიცილით უთხრა ნაინამ.
-მარიიიამ- ახლა უფრო ახლოდან გავიგონე ხმა, თან მეცნო კიდეც.
-იქნებ შენი რომელიმე ნაცნობია- მითხრა ნუცამ, მაგრამ უკან რომ მიმეხედა ალბათ ამ ამოვლილ საცალფეხო ბილიკს თავქვე დავუყებოდი გორებით.
-მარიამ, გაჩერდი- სასოწარკვეთილს უფრო გავდა ხმა- მარიამ. - ახლა კეთილი ვინებე და გავჩერდი, ნელა მივბრუნდი.
-როგორც იქნა მარიამ- სანდრო იყო ჩემი კურსელი, ვის-ვის და მის აქ ნახვას ნამდვილად არ ველოდი, ძლივს სუნთქავდა, გული ყელში ჰქონდა ამომჯდარი.
-სანდროო?- გამიკვირდა კიდევ უფრო მისი ღიმილიანი სახის ნახვა და რამდენიმე ნაცნობი ფიურა უკან, კულტურულად არ შევიმჩნიე, - აქ რა გინდა?
-ის მაინც მკითხე ჯერ, როგორ ხართქო, ან ზრდილობის გულისთვის მაინც მომესალმე ჯერ- ოხ, ეს იმერული იუმორი.
-როგორ ხარ სანდრო? აქ რა გინდა?- გავუღიმე და ისე დავდექი სხვებს ჩვენი გვერდის ავლა რომ შეძლებოდათ.
-კარგად მარიამ- უცებ ჩამეხუტა, მისი დიდი გრძელი ხელები მომხვია, თითქმის მის მკლავებში ჩავიკარგე- როგორ გამიხარდა შენი ნახვა.
-მეც სანდრო და აქ რა გიინდა? ვისთან ერთად ხარ?- მის უკან მდგომი რამდენიმე არსება ისევ დავაიგნორე.
-ისევ ისეთი მწარე ხარ, - გამიღიმა მან- მეგობრებთან ერთად ვარ, მოსალოცად ამოვედით, შენ აქ საიდან?
-მე აქ მთელი ზაფხულია ვისვენებ, ესენი კი ჩემი მეგობრები არიან- ნუცაზე და ნაინაზე მივანიშნე, გიორგიც გვიახლოვდებოდა, ღიმილით მაგრამ გაცეცხლებული თვალებით.
-ძალიან კარგი, შეგეხმიანები და ერთი კვირით ვრჩებით, მოგინახულებთ- ღიმილის არ იშურებდა სანდრო.
-მარიამ კარგად ხარ?- თითქმის ჩემსა და სანდროს შორის ჩადგა გიო.
-კი გიო, გაიცანი ეს სანდროა, ჩემი კურსელი, სანდრო- თავი გვერდზე გადავწიე რომ სანდროს სახე დამენახა, გიო ისე იდგა, მოიფიქრა და თავად მოიწია სანდრო ახლოს, გიორგი არც კი განძრეულა- სანდრო ეს კი გიორგია, ჩემი მასპინძელი.
-სასიამოვნოა- გაუღიმა სანდრომ და ხელი გაუწოდა.
-ჩემთვისაც- რამდენიმე წამიანი დუმილის შემდეგ შეაგება ხელი გიორგიმ.
-მარიამ, გველოდებიან- სანდროდან მზერა ჩემზე გადმოიტანა.
-კარგად სანდრო- დავემშვიდობე და დავწინაურდი რამდენიმე ნაბიჯით.
-დროებით მარიამ, - მომაძახა სანდრომ, ნახევრად მივბრუნდი და დავინახე როგორ დაეხეთქა მინდორზე , სულს ძლივს ითქვამდა, მას მიყვა მისი სამეგობროც.
-ცოტა დააკლდათ ვიღაც-ვიღაცეებს აქ თინეიჯერ ბიჭად არ გამხდარიყვნენ და ჩხუბი არ აეტეხათ- ნუცას ხმა მომწვდა.
-ნუ აბუქებთ ყველაფერს, - ვიუარე მე- სანდრო უბრალო მეგობარია, ნაცნობი კურსელი, კარგი ბიჭია.
-არა მგონია ჩვენ ყველანი სანდროზე ვამბობდეთ- ღიმიით მითხრა ნაინამ და თვალი ჩამიკრა.
-მარიამ, აქ ჩხუბი არ გვინდა კაი- ფხუკუნებდა ნუცა.
-ახლა რაღაცას ვიტყვი და არ მოგეწონება იცოდე- ნუცას გავხედე და მაშინვე მანიშნა სიცოცხლის ბოლო წუთამდე ხმას აღარ ამოვიღებ ამ თემაზე, ოღონდ აქედან მშვიდობით ჩამიყვანეო.
-კარგი წავიდეთ ცოტა სწრაფად, - გიორგიმ გამიღიმა და ნუცას ტექნიკურად აუარა გვერდი.
-ვაიმე, რა საყვარლები ხართ ეგრე რომ ბუზღუნებთ რომ იცოდეთ? საყვარლობაა სიკალული- ნაინამ ჩუმად ჩაიკისკისა და გიოს დაეწია.
გინახავთ როგორ არიან ზაფხულში მთის ფერდობებს შესეულნი ცხვრის ფარები, როგორ ნელ-ნელა ივსება და თეთრდება აბიბინებული მწვანე ხასხასა მინდვრები, ისეთი შეგრძნება დამეუფლა ახლაც, მომლოცველები, რწმენით ლოცვიით მიიკვლევდნენ ამ კლდის ბილიკებს. პატარა ხუთიოდე წლის ბიჭუნა მამასთან ერთად როგორ დინჯად და სხარტად მიიწევდა წინ. ცხვარი მიყავდათ, მამა შვილი საოცრად გავდნენ ერთმანეთს.
ბოლო აღმართი იყო დარჩენილი, ფარხმალი რომ დავყარე, რომ აღარ შემეძლო, იქვე ქვაზე ჩამოვჯექი და თავი ხელებში ჩავმალე, ძალა აღარ შემწევდა, ეშმაკი მებრძოდა, ჩემს სმენას გალობის ხმა მოწვდა, ჯერ ძალიან შორიდან, მერე უფრო ახლოს, ბოლოს თავი ავწიე და დედაოები მოდიოდნენ, რწმენით, ლოცვით და გალობით, გალობის ხმამ საოცარ ძალა მომანიჭა, ფეხზე ისეთი სისწრაფით ავდექი, თითქოს დაღლითაც არასოდეს არ დავღლილვართქო.
ისევ პირვანდელი შემართებით განვაგრძე აღმართის ავლა, თან გულში ლოცვას ვიმეორებდი, არ ვიცი როდის რამდენ ხანში ავიარე ბოლო აღმართი, მაგრამ ლოცვამ საოცარი ძალა მომანიჭა.
ფეხი იდეალურად სწორ მინდორზე შევდგი, საოცარი სანახაობა იყო, ირგვლივ სიმწვანე, მაღლა კონცხზე კი ეკლესია, მინდვრის გარშემო სიმწვანისგან ჩაბურული ტყეები, მინდორზე კი პატარა სასწაული. უზარმაზარი ზარი, სადაც მისი აწევისა მსურველთა რიგი იდგა.
ყველას მოეწყო მაგიდა, იხარშებოდა, კლავდნენ, ყველა სუფრის გვერდიდან ოხშივარი ამოდიოდა. მინდვრის შუაგულს კი ვერ ვხედავდი, პატარა შეჯიბრი გაემართად, შეძახილებისგან მივხვდი, საოცარი სილამაზე და სიმწვანე იფრქვეოდა ირგვლივ. ირგვლივ ძირითადად სვანურად საუბრობდნენ, რამდენიმე უხუცესის ხმაც მომწვდა, ახლა კი ნამდვილად ვიგრძენი რომ სვანეთში ვიყავი. დამავიწყდა, დაღლილობა და ვიგრძენი რომ ცასთან ძალიან ახლოს ვიყავი, ხელს გავიშვერდი და თითქოს ღრუბელს შევეხებოდი.
-წამო ჩვენები ვნახოთ- გიო ამომიდგა გვერდით.
-ეკლესიაში მინდა შესვლა.- ჯიუტი ბავშვივით ვუთხარი.
-ჯერ ეს ჩანთები მათთან მივიტანოთ და მერე კი ვცადოთ როგორ მოვხვდეთ ეკლესიაში- გამიღიმა კვლავ- ბევრი ხალხია.
-ბაბუს ენდომება შენი კვლავ ნახვა- ნაინამ გამიღიმა და ყელზე მოხვეული შარფი თავზე გადმომაფარა.
-უხერხულია, - თავი ჩავხარე მე.
-მას დავუძახო?- ღიმილით და თვალების ბრიალით მკითხა.
-კარგი ხო- უღონოდ დავთანხმდი.
სიხარული და ბედნიერება, მაინც რა რიგად შვენის ადამიანს, რა რიგად უდუღს სიყვარულით ამ დროს გული. სხეულის ყველა წერტილს გრძნობ, როგორ თბები შიგნიდან, თითქოს მზადააო, ყველა შეიყვაროს, სურს ყველა ხარობდეს მის ირგვლივ, ყველა და ყველაფერი იცინოდეს და რა გადამდებია ეს ყველაფერი, გინდა ყველას გაუზიარო.

***

ოჰ, ეს ფიქრები, ფიქრები და ისევ ფიქრები... როდესაც ცდილობ იმაზე არ ვიფიქროთ რაზეც რ გვინდა, მაშინ უარესად გვეფიქრება.
მჯერა რომ სიცოცხლში მხოლოდ ერთხელ შეიძლება იპოვო ადამიანი, რომელიც შენს ცხოვრება ძირფესვიანად შეცვლის, მას ეტყვი იმას რაც ჯერ არავისთვის არასდროს გითქვამს, ის კი გაითავისებს ყველაფერს და ისევ ენდომება, უფრო და უფრო მეტი გაიგოს, მას გაუზიარებ შენს ფიქრებს, ოცნებებს, რომლებიც არასოდეს ახდება, მიზნებს რომლებიც წარსულს ჩაბარდა და იმედგაცრუებებს, რომლებიც ცხოვრებამ შეგახვედრა. როდესაც რაიმე კარგი მოხდება, მოუთმენლად დაელოდები წამს, როდესაც შეგეძლება მოუყვე ყველაფერი, რადგანაც იცი, რომ იგი ყველაფერს გაიზიარებს და აღფრთოვანდება შენით. ის არასოდეს შეეხება მტკივნეულად შენს გრძნობებს და არ გაგრძნობინებს, რომ საკმარისად კარგი არ ხარ. იგი შეგავსებს და გაჩვენებს შენს თავს მთელი მისი განსაკუთრებულობითა და მშვენიერებით.
არ არსებობს არანაირი სტრესი, დეპრესია და მწუხარება, როდესაც ის შენს გვერდითაა და შეგიძლია თამამად იყო ვინც ხარ, იმიტომ რომ მას სწორედ ისეთი უყვარხარ როგორიც ხარ. ამის შემდეგ ხდები უფრო ბავშვური, ფერებიც უფრო ნათელი და სუფთაა. სიცილი შენი ცხოვრების განუყრელი ნაწილი ხდება.
სიცოცხლე სრულიად განსხვავებული გეჩვენება, გასაოცარი და ღირებული. შენი ერთადერთი იმედი ხდება, ის რომ, იგი შენი ყოველდღიური ცხოვრების ნაწილია.