შესავალი

ყველაზე მეტად, აეროპორტების სურნელი მიყვარს. თვითმფრინავის საკვებიც მიყვარს. ჩემს გვერდით მჯდომი, თუნდაც შეუხედავი მგზავრიც კი მიყვარს... მანამდე კი ის წამი მიყვარს, მოგზაურობისთვის საკმარის თანხას რომ შევაკოწიწებ და ავიაბილეთს რომ ხელში დავიჭერ...ის დამღლელი წუთებიც ძვირფასია, როცა მოგზაურობის დეტალებს ვგეგმავ...ვგეგმავ საათების განმავლობაში, ვეძებ ალტერნატიულ გზებს, როგორ მოვხვდე ერთი ქალაქიდან მეორე ქალაქში ისე, რომ უფრო იაფი "დამიჯდეს"...
თითქოს, თავიდან ვიბადები, როცა საჰაერო ხომალდის ტრაპიდან ჩამოვდივარ და საპასპორტო კონტროლის გავლის შემდეგ ვიწყებ გარკვევას, თუ როგორ მივაღწიო "ახალი" ქალაქის ცენტრამდე. თან ჯერ ხომ რუკაც არ მაქვს...აეროპორტების საინფორმაციო დახლებზე კი აქვთ ხოლმე უფასო რუკები , თუმცა არა ყოველთვის... ასეთ დროს არ მეშინია და არც ვფიქრობ, რომ მარტო ვარ მთელს დუნიაზე. მხოლოდ საკუთარი თავის იმედი მაქვს...მხოლოდ ის აზრი მიელვებს, რომ მე სამყაროს ნაწილი ვარ და ყველაფრის გაკეთება შემიძლია, რასაც ჩავიფიქრებ, ხოლო სხვა დანარჩენი-შური, ბოღმა, ჭორი რომელსაც გამუდმებით ატრიალებს ჩემს გარშემო საზოგადოება, მეათასე ხარისხოვანია. ასეთ მომენტში, ე.წ. "პირადი ცხოვრებაც" საერთოდ არ გაღელვებს...არც მარტოობაა აუტანელი... მე ხომ "ცეცხლოვანი"გურული ვარ და სიმშვიდე ჩემთვის ცოტა არ იყოს უცხო ხილია...როცა ჰაერში ხარ, ბევრ რამეზე ფიქრობ, ან უბრალოდ გძინავს და გახსენდება პირველი მოგზაურობა...გახსენდება და ნანობ, რომ გაჩერებული იყავი იმ მომენტამდე , მაშინ როცა შეიძლებოდა გემოძრავა სამყაროსთან ერთად, ან- მისი საპირისპირო მიმართულებით. ყველაფერი კი ასე დაიწყო...
2014 წელი დგას, გაზაფხულის არეული საღამო. მე კი ვფიქრობ შემდეგი კვირის ექსპერიმენტებზე...
პირად ცხოვრებას რაც შეეხება, მაგაზე დიდი ხანია არ ვფიქრობ...არ გამოდის...არ გამომდის...მაინც უნდა დამთავრდეს და რა აზრი აქვს წამოწყებას? ამ ფიქრებით ვუზივარ კომპიუტერს და დაძინებამდე სანახავ ფილმს ვარჩევ. ამ დროს "შეფი" მირეკავს: "მაია, ამერიკაში წახვიდოდი"?
-"კი, რა თქმა უნდა" ვპასუხობ დაბნეული. ტელეფონს მაშნვე მითიშავს და ჩავთვალე რომ იხუმრა. აღმოჩნდა, რომ საერთოდ არ ყოფილა ხუმრობა...კონფერენციაზე მიშვებენ, როგორც მერე დავადგინე...მერე იყო დოკუმენტების მომზადება, საზღვარგარეთის პასპორტის აღება, საელჩოში შესვლა...ამერიკის საელჩოს რიგში ყველა ღელავს. მე კი გაურკვეველი ემოცია მეუფლება. აქამდე, ქვეყნის საზღვარი არასდროს გადამიკვეთავს, არც საელჩოში ვყოფილვარ, მეტიც-საკუთარი ქვეყნის დიდ ნაწილში ფეხიც არ დამიდგამს. ჩემი მოძრაობის ძირითადი არეალი შემოიფარგლება ლაბორატორიით და სახლით...მე, ხომ უნივერსიტეტის დოქტორანტი ვარ...ერთმანეთის პარალელურად რამდენიმე ექსპერიმენტი შემიძლია დავგეგმო და გავაკეთო...აღარს კი მახსოვს, უკვე მერამდენე ასფურცლიან დიდ რვეულს ვავსებ ცდების ჩანაწერებით...აი მეგობრები...მეგობრების ძირითადი ნაწილი შემომეცალა, ცინც დარჩა, ვეღარ ვიცლი მათთვის. ზაფხულის შვებულებებისთვის მხოლოდ 1 კვირას ვიღებ ხოლმე...წონაშიც საგრძნობლად მაქვს მომატებული...თუმცა მხოლოდ ის მაღელვებს, რაც ექსპერიმენტების ჟამს ხდება, სხვა დანარჩენი ჩემთვის უმნიშვნელოა...ახლა კი ისევ ვერკვევი ფიქრებიდან და საელჩოში ჩემმა რიგმაც მოაღწიაა...2 დღის მერე პასპორტს ვიღებ და 10 წლიანი ვიზა მხვდება...ბედნიერი ვარ...2 კვირის შემდეგ კი...
ფრენის დღეც დადგა...უზარმაზარი ჩემოდანი ვითხოვე და გავავსე ტანსაცმლით. მგონი მთელი კარადა გამაქვს...თან სამოსის აკურატულად ჩაკეცვაზე არ ვგიჟდები..
.მომეწონა პირველი ფრენა. ჰაერში 11 საათი გავატარე, თუ ნაკლები არა, მაგრამ მშვენივრად ვიგრძენი ბოინგში თავი. საპასპორტო კონტროლის გავლის შემდეგ, მალევე მივედით სასტუმროში...მე და ჩემს თანამშრომელს ერთი ნომერი შეგვხვდა. იმ დღეს ბევრი ვერაფრის ნახვა მოვასწარით, მეორე დილით კი როგორც პროგრამაში იყო გაწერილი, ზუსტად იმ დროს,გერმანული პუნქტუალობით მივედით კონფერენციის რეგისტრაციაზე. ისე მოხდა, რომ კონფერენციის და ე.წ. "ვორქშოფის" თანხა ვერ გადმორიცხეს და ნაღდი ფული გადავიხადეთ...ყველა გაოცებული იყურებოდა ჩვენს დოკუმენტებში...უკვირდათ, რომ სადღაც საქართველოდან, ჩამოვიდნენ ადამიანები ამხელა კონფერენციაზე და ნაღდი ფულით გადაიხადეს...
მე და ეკა შესვენებაზე დროს არ ვკარგავთ და ახლო-მახლო ქუჩებს ვათვალიერებთ. საღამოს, სესიების დასრულების შემდეგ დაღლა რა სახსენებელია და ბოსტონის ფართო ქუჩებში მივაბიჯებთ...ყველაფერი მომწონს აქ...ბედნიერი ვარ..."Public garden"-საც მივაშურეთ. პატარა ციყვები თავისუფლად დახტოდნენ მარტო ხიდან ხეზე კი არა, მიწაზეც, ადამიანებს შორის...მათი დაჭერა და მოფერება მინდოდა, თუმცა ნურას უკაცრავად...ჰარვარდის უზარმაზარი უნივერსიტეტიც მოვინახულეთ...სამივლინებო თანხას ჩემთვის არც ვხარჯავ...უამრავი საჩუქარი და სამახსოვრო ნივთი ვიყიდე ყველასთვის, ვინც გამახსენდა...არც მაღელვებს რომ ჩვეული გარემოდან ამდენი კილომეტრის მოშორებით ვიმყოფები. დილაობით აუზში ვცურავ და იქვე, სავარჯიშო დარბაზში სინზე დალაგებულ მწვანე ვაშლს სიამოვნებით მივირთმევ ხოლმე...
ჩვენი საკონფერენციო დღეებიც მთავრდება და გამგზავრების წინა დღეს, ისევ მოვინახულეთ "ციყვების პარკი"-ც...ვემშივოდბები და ვპირდები (გულში) რომ აუცილებლად ვინახულებ ისევ...
ვბრუნდები სამშობლოში. თვითმფრინავის ტრაპიდან ჩამოსვლისთანავე ვხვდები რომ რაღაც შეიცვალა და აღარაფერი იქნება უწინდებურად. უკვე აღარაა საკმარისი სამსახური-სახლი მარშრუტი...ვხვდები რომ ბევრი რამის სეთავსება შემიძლია თუ მოვინდომებ...დასაწყისისთვის კი, თბილისში დაბრუნებინებიდან 2 დღეში, ჯავახეთში მივდივარ მეგობრებთან ერთად...გზად კი ყველა მეკითხება ამერიკაზე...მეც ვპასუხობ მათ გაუთავებელ კითხვებზე დაუზარებლად...თუმცა, იმ საყვარელ ციყვებზე ფიქრი არ მშორდება...
ორშაბათს ჩვეულებრივად მივდივარ ლაბორატორიაში, სამახსოვრო საჩუქრებს ვარიგებ და ექსპერიმენტებს გაათმაგებული ძალებით "ვუტევ"...
ჯავახეთიც მოვიარე...არ მყოფნიდა თითქოს რაღაც. ისევ მინდოდა წასვლა. მინდოდა სამშობლოს ყველა ნაწილი ფეხით მომევლო და შედარებით მარტივი მარშრუტებითა და ექსკურსიებით ვიწყებ. ჯავახეთს აბუდელაურის ფერადი ტბები მოჰყვა, ხევსურეთის შემდეგ სვანეთში, მერე კი სამეგრელოში წავედი... მოგვიანებით, შემოდგომის რაჭაც მოვინახულე. სხვადასხვა ტურისტული კომპანიებით დავდიოდი, თან ძირითად შემხვევებში-მარტო, მეგობრების გარეშე, რატომ მარტო?-ზოგ მეგობარს სხვა გეგმები აქვს, ზოგი მუშაობს, ზოგს კი შაბათ-კვირას სახლში ყოფნა ურჩევნია ჩემთან ერთად ხეტიალს. ზოგიერთმა, სულაც ბოლო დღეს გადაიფიქრა წამოსულიყო ჩემთან ერთად და ა.შ და მაგათთვის რომ მომეცადა, ხაშურს ვერ გავცდებოდი....
დავდიოდი...ვნახულობდი და საკუთარი თავის უკმაყოფილო ვიყავი რომ ამდენი ხანი უმოძრაობაში გავატარე. ვიღებდი უამრავ ფოტოს თითოეულ გასვლაზე. არ ვარ ის ადამიანი, რომ მხოლოდ საკუთარი თავის ფოტოებით გადავავსო ფოტოაპარატი. ბუნების კადრები მირჩევნია... ვიცნობდი და ვუმეგობრდებოდი ათასნაირ ადამიანს ყოველ ჯერზე. სასიამოვნოდ მომეჩვენა ამდენი ხნის ჩაკეტილობის შემდეგ ადამიანებთან ურთიერთობები. სულაც არ იყო ცუდი, წინა დღეს უცნობი, მეორე დღეს კი უკვე ნაცნობი ადამიანების გარემოცვაში პიკნიკი, სადღეგრძელოები, შეზარხოშება ალაგ-ალაგ...და შიგა და შიგ გონება გინათდება...ხვდები, რომ სწორედ ეს გაკლდა ამდენი წლის განმავლობაში...საინგილოსაც ვნახულობ გიორგობას. აღფრთოვანებული ვრჩები იქაურობით. თან კახში არაჩვეულებრივი ახალი მეგობარი შევიძინე...როგორ? მე და ჩემი თანა-მეოთახე ჩემს წაღებულ ჭაჭას "ვაგემოვნებთ" სასტუმროს ჩვენს ოთახში, კახში, ამ დროს ტურის ხელმძღვანელის მეგობარი და იმ მომენტისთვის დამხმარე მუდამ მომღიმარი გოგონა გვიკაკუნებს იმის გასაგებად, კარგად მოვეწყვეთ თუ არა. ჩვენ კი აღარ ვუშვებთ უკან და რამდენიმე წუთის შემდეგ, უკვე 3 გოგო ვუჭახუნებთ ჭიქებს ერთმანეთს...სასმელი, საოცრად აახლოებს ხოლმე ადამიანებს ერთმანეთთან-გამოგაქვს მეორე დღეს ნაბახუსევზე კიდევ ერთი ბრძნული დასკვნა შენთვის და დიდი ხნის ნაცნობივით ესალმები ადამიანებს.
დრო და დრო ვხვდები სოციალურ ქსელში ვიღაცეების ქვეყნის ფარგლებს მიღმა გადაღებულ ფოტოებს, მაგრამ ვფიქრობ რომ ალბად არასდროს მექნება იმის თანხა, რომ მეც წავიდე სამოგზაუროდ... ვნახო ბევრი ლამაზი ადგილი, ქალაქი, ქვეყანა...
წლის ბოლოს იდეა მომივიდა, ყოველ თვე, გარკვეული თანხა გადამედო, შემეტანა ანგარიშზე და იტალიაში წავსულიყავი...და ნელ-ნელა ვახორციელებ გეგმას...თუმცა, მაინც არ ხერხდება იმდენი თანხის შეგროვება, რომ ყველა ხარჯი დაიფაროს...მშველელად -ემიგრანტი დედა მევლინება და მეუბნება, რომ დამიმატებს სამოგზაუროდ საჭირო თანხას...
აი, 2015 წელიც დადგა...კმაყოფილი ვარ წინა წლით...თან, სამეცნიერო შრომა დამიფასდა და წინანდლის პრემიის ნომინანტებს შორის მოვხვდი, სამეულში. ეს, ჩემთვის ბევრს ნიშნავს...ლოცვის დროს, არ შევთხოვ უფალს, რომ ლაურეატი გავხდე, უბრალოდ ჩემთვის ვამბობ რომ , დაე ღირსეული გახდეს პრემიის მფლობელი და მართლაც, არაჩვეულებრივი ადამიანი და ფიზიკოსი გადის პირველ ადგილზე...
რაც უფრო მეტი დრო გადის, ვგრძნობ რომ ვიცვლები...ახლა უფრო მეტს ვიღიმები, ვიდრე ადრე...უფრო მეტი მეგობარი მყავს, ვიდრე რამდენიმე თვის წინ...და ვცდილობ, ადამიანების ნდობა ვისწავლო, თუმცა მაგ მხრივ არაფერი გამოდის...კიდევ ერთი წარუმატებელი და ცალმხრივი "ლავ-სთორი" მარტივად გადამაქვს...მეგობრებად ვრჩებით...
გაზაფხული იწურება და იტალიაში მოგზაურობის გეგმას ვუბრუნდები ისევ. მარტო, ჩემით რომ დავგეგმო მოგზაურობა, მაგის არც გამოცდილება მაქვს და არც სამაგისო ცოდნა, ჰოდა ყოველ დღე ინტერნეტში ნანახ 5-6 ტურისტულ კომპანიასთან ვრეკავ...


რომი, ბარი, ვენეცია-2015
საოცნებო მოგზაურობა იტალიაში... რამდენიმე ტურისტული კომპანიის უაზრო შემოთავაზებების შემდგომ, ვპოულობ შედარებით ნორმალურ ტურისტულ კომპანიას და ვთანხმდებით დეტალებზე. რამდენიმე დღეც და აი, უკვე ვიზაც ხელში გიჭირავს...ღრმად ჩაისუნთქავ მერე კი თვალებს ხუჭავ რამდენიმე წამით და აჰა. ალიტალიის პირდაპირი რეისით-რომისკენ მიფრინავ...ცნობისმოყვარე თვალებით ვათვალიერებ მგზავრებს...თვალები მელულება...გამოვერკვევი და უკვე, თვითმფრინავი აეროპორტის დასაფრენი ბილიკისკენ ეშვება... მთელი ცხოვრება მესმის, რომ ქართველს არ უნდა ენდო ქვეყნის ფარგლებს მიღმა და ტრაპიდან ჩასვლამდე, ჩავიფიქრებ რომ ეს თეორია აუცილებლად უნდა შეამოწმო...საბაჟო კონტროლის რიგისკენ მივემართები და ცოტათი მეშინია, იმიტომ რომ სრულიად მარტო ხარ, ახლობლებისგან და ნაცნობი ადგილებისგან ძალიან შორს, თუმცა შიშზე უფრო დიდი გრძნობა მეუფლება...ეს გრძნობა ბევრნაირი ემოციების ნაზავია-სიხარულის, ცნობისმოყვარეობის, სიამაყის...საკუთარ თავს ვეუბნები, რომ ყველაფერი გამომიგივა და აი, უცებ ქართული საუბარი მესმის საპასპორტო კონტროლის რიგში...არცთუ ისე ახალგაზრდა წყვილი დგას ჩემს წინ. სიმორცხვეს და უხერხულობის შეგრძნებებს ღიმილით ვანაცვლებ და ვესალმები...კონტაქტური ადამიანები აღმოჩნდნენ. კონფერენციაზე ჩამოსულან რომში. რუკის გარკვევაშიც მეხმარებიან ღიმილით. თან გაოცებულები არიან, რომ მარტო წამოსვლა გავბედე უცხო ქვეყანაში. მოგვიანებით ყავაზე, მერე კი ქალაქამდე მატარებლის ბილეთზეც მეპატიჟებიან და სასიამოვნოდ გაოგნებულს მტოვებენ თბილი დამშვიდობების შემდეგ. მათი სასტუმრო შორსაა ჩემი გაჩერებიდან, ვატიკანთან ახლოს. დაჯავშნილ სასტუმროს მალევე ვპოულობ რუკის საშუალებით და სასტუმროშ რეგისტრაციის შემდგომ ციცქნა ოთახის კარებს ვაღებ ... სულაც არ მაღელვებს, რომ ოთახი პატარაა. ბოლოს და ბოლოს რომში ვარ...თან კიდევ სამი დღე აქ უნდა ვიყო, მერე ბარი და ვენეციაა სანახავი.
საღამოს, დაღლილი შემოვდარ ნომერში. ნახევარი რომი ფეხით მაქვს უკვე მოვლილი. ფოტოებიც უამრავი მაქვს გადაღებული. საოცარია რომი. თითოეული შენობა ცალკე ისტორიაა. ქუჩაში უამრავი ტურისტი ირევა.
სასტუმროს მომსახურებაში დილის საუზმეც შედის. შუადღისით და საღამოს-ქუჩაში მივირთმევ. ბევრნაირი პიცა მაქვს უკვე დაგემოვნებული. თუმცა, ფულს ზომაზე მეტად არ ვხარჯავ. მხოლოდ უახლოესი ადამიანებისთვის ვარჩევ სიმბოლურ საჩუქრებს. მეორე დღისთვის, მთელი რომი მაქვს მოვლილი. რუკებშიც კარგად გავერკვიე. უცებ ვპოულობ ხოლმე სანახავ ადგილებს. მუზეუმებისთვის თანხას არ ვხარჯავ, არც დროს-რიგში ჩასადგომად. არ ვარ, ის ადამიანი, რომელიც ასეთი ადგილებისთვის გაიმეტებს დროს და თანხას. რომში ყველაფერი ვნახე, რიც ნახვაც მინდოდა და ღირდა. არ გამომიყენებია საზოგადოებრივი ტრანსპორტი. სულ ფეხით მოვიარე ეს საოცარი ქალაქი. 3 დღის შემდეგ ბარში გავემგზავრე. წასვლამდე ბევრი მირჩევდა ბარშია რ წახვიდე, მანდა არაფერი სანახავიო, მაგრამ მე მინდოდა მენახა ეს ქალაქი...აქ წმინდა ნიკოლოზის ტაძარი და საფლავია...მოვილოცე ბედნიერმა ეს ადგილი და მატარებლით ვენეციისკენ გავემგზავრე. საოცრებაა ვენეცია. ვერცერთი სიტყვა აღწერს მისი ნახვით გამოწვეულ ემოციას. ეს ადგილი, პირადად უნდა ნახო...ვხეტიალობ ხიდებზე, ქუჩებში...ვჭამ პიცას, სასტუმროში ლუდი მიმაქვს და ძილის წინ ვაგემოვნებ. დიდი ვერაფერი შვილი გამოდგა იტალიური ლუდი...თუმცა ჩაძინებამდე, გამახსენდა ის ქართველები, ვინც ამ დღეების განმავლობაში ვნახე იტალიაში და ვისაც გამოველაპარაკე. ჩემდა სასიხარულოდ, თეორია-რომ „ქართველს არ უნდა ენდო ქვეყნის ფარგლებს მიღმა“ არ აღმოჩნდა მართალი. პირიქით... მეორე დილით, ვენეციური საუზმის შემდგომ, სასტუმროს მიმღების თანამშრომელს ვემშვიდობები და რადგან ფრენა ვენეციიდან შუადღისით მაქვს, ფეხით მივემართები რამდენიმე კილომეტრიანი ხიდისკენ. ეს ხიდი, ვენეციას აკავშირებს დანარჩენ სამყაროსთან. გაგებული მაქვს, რომ ვენეციიდან აეროპორტამდე მისვლა, არცერთი საშუალებითაა იაფი და რადგან, ცნობილი „ეკონომისტი“ ვარ, ჩავიფიქრე, რომ იმდენ მანძილს გავივლი ფეხით, რამდენსაც შევძლებ. 12-ოდე კილომეტრის გავლის შემდეგ, სხვა დასახლებაში ავტობუსს ვხედავ და სულ რაღაც 4 ევროდ ვყიდულობ მძღოლთან აეროპორტისკენ მიმავალ ბილეთს...აეროპორტში რამდენიმე ქართველი ემიგრანტი გავიცანი. დაახლოებით ჩემი მშობლების ტოლნი არიან და თავისებურად ზრუნავენ ჩემზე. ისინიც შკირებულნი არიან ფაქტით რომ მარტო გავბედე სამოგზაუროდ წამოსვლა. სამახსოვრო ფოტოსაც ვიღებ მათთან ერთად. ვენეციიდან რომში ჩავფრინდით. რომიდან კი თბილისის რეისზე უნდა გადავსხდეთ.
ჰოი, საოცრებავ და რომის აეროპორტში, აქეთ გზაზე, საპასპორტო კონტროლის რიგში გაცნობილ ექიმებს ვპოულობ. ისინიც თბილისისკენ მოემართებიან. გაუხარდათ ჩემი ნახვა. ერთად ვსხდებით, ვსაუბროთ და ფილმს ვუყურებთ. მერე კი ნომრებს ვცვლით...
თბილისში გვიან ღამით ჩავფრინდით. თბილად დავემშვიდობე ემიგრანტებს და ექიმებს. მერე , მეგობრებს ვნახულობ, რომლებიც დამხვდნენ ჩამოფრენილს...
ორიოდე კვირაში ხორვატია მელოდება. ამჯერად, კონფერენციაზე უნდა გავფრინდე.