ანტიკვარიატის მაღაზიაში მომუშავე ჩვეულებრივი გოგონა იყო. ფული ძალიან ჭირდებოდა და იქ დაიწყო მუშაობა. მხოლოდ 17 წლის იყო. 17წლის მართა.
მამა არასდროს უნახავს. მან მართა და თამარი(დედამისი) მართას დაბადებამდე მიატოვა. მარტო ზრდიდა თამარი შვილს. უჭურდა მაგრამ მაინც ამაყი იყო. 17 წლის ულამაზესი და ძალიან კეთილი გოგონა იყო მართა. მისი ჟღალი თმები და მწვანე თვალები, ისეთი ლამაზი იყო რომ ანგელოზსაც კი შევადარებდი. უკვე 5თვე იყო რაც მუშაობდა და დედას ეხმარებოდა. ანტიკვარიატის მაღაზიაში ყოველ დღე მიდიოდა სკოლის შემდეგ, ათ საათზე კი დაღლილი ბრუნდებოდა სახლში. დილით ისევ სკოლა, მაგრამ უძლებდა, უძლებდა დედის გამო. მან ხომ 17 წელ გაძლო მარტომ. მთელი ეს დრო არავინ დახმარებია. არავის უკითხავს როგორ იყო. გვერდშიც კი არავინ ყავდა...
ერთ საღამოს მართა ანტიკვარიატის მაღაზიაში ერთ სარკეს წააწყდა, რომელიც აქამდე არასდროს ენახა. უზარმაზარი ფარდა გადაეფარებინათ და საშიშიც კი ჩანდა. მართამ იფიქრა რომ უბრალოს ძვირფასი იყო და ნახვა გადაწყვიტა.ფარდას ხდიდა როცა ამ მაღაზიის პატრონი მოვიდა
-არ გაბედო!
-მე.. ბოდიშით.. უბრალოდ დამაინტერესა-დაიბნა და მოხუცი ქალის ხმამ შეაშინა კიდეც.
-ეს სარკე..ეს სარკე ყველაფერს წაგართმევს. ისე მიეჩვევი რომ ვერც გაიაზრებ. როცა აღარავინ დაგრჩება გვერდით უკვე გვიან იქნება ,მას ყველაფერი შეუძლია.. მაგრამ არა ადამიანების დაბრუნება...
მოხუცის სიტყვებმა შეაშინა. იმ დღეს არც შეუხედავს სარკისთვის. მთელი ღამე მოხუცის სიტყვები უტრიალებდა თავში "მას ყველაფერი შეუძლია" "ეს სარკე ყველაფერს წაგართმევს" რა უნდა წაერთვა მისთვის? ერთადერთი დედა ყავდა. როგორ წაართმევდა ერთი უბრალოს სარკე დედას? ამას ფიქრობდა და ბილოს იმ დასკვნამდე მივიდა რომ უნდა ეცადა.. სკოლაში ვერაფერი გააკეთა მხოლოდ სარკეზე ფიქრობდა. შემდეგ მაღაზიაში წავიდა. მოხუცი ქალი იმ დღეს არ მუშაობდა. მხოლოდ იმ დღეს ისვენებდა. იმ წყეულ დღეს. მივიდა თუ არა სარკესთან გაჩნდა წამში. არც დაფიქრებულა ისე მოხსნა უზარმაზარი ფარდა. ის ჩანდა... ჩვეულებრივი იყო.. თუმცა ის არ იყო მართა.. უფროსწორედ მართა იყი მაგრამ სარკეში გამოკეტილი მართა იღიმოდა.. მართა რომელიც სარკის წინ იდგა, ჩვეულებრივი სახით იდგა, შეშინებული და დაბნეული.
-ნუ გეშინია, მე მართა ვარ. მე შენ ვარ, ასე გამოვიდა.რადგან სარკეში ჩაიხედე ახლა მას თავს ვეღარ დააღწევ. მე შენ აგისრულებ ყველაფერს გარდა ადამიანის გაცოცხლებისა. მაგრამ ყველაფერი მსხვერპლს მოითხოვს. მხოვე რაც გინდა. და დატკბი იმით რომ ყველაფერს მიიღებ. თუმცა შედეგები შენთვის არც ისე კარგი იქნება. ვერ გაიქევი, ისევე როგორც მე ვერ გავიქცევი აქედან.
-ანუ ყველაფერს შემისრულებ?
-ყველაფერს არა, ვიმეორებ..ადამიანის გაცოცხლება არ შემიძლია მხოლოდ.
-კარგი. პირველი თხოვნაა რომ მინდა მამაჩემი მანახო. ახლა როგორიცაა ისეთი.
-თვალები დახუჭე.
მართამ თვალები დახუჭა. მართლაც დაინახა კაცი, ეცნო ის ხომ მხოლოდ ფოტოებში ყავდა ნანახი. ცოლი ყოლია და 2შვილი. ბედნიერად ცხოვრობდა. მართა და თამარი მის მეხსიერებაში მიკუჭული იყო. მიეგდო სადღაც კუთხეში და იშვიათად თუ გაიხსენებდა..
ატირდა.. ახლა უკვე იცოდა როგორი იყო მამამისი.. აქამდე უნდოდა ენახა და ეკითხა რატომ მიატოვა ის და თამარი. მაგრამ ახლა სურვილი გაუქრა. ბოღმამ და ზიზღმა შეიპყრო. მან მისი შვილი და მეუღლე ვიღაც ქალში გაცვალა და ახლა მასთან იყო ბედბიერი. მხოლოდ მისი გამწარება უნდოდა. მხოლოდ ის უნდოდა რომ, მამამისიც დატანჯულიყო, როგორც მართა იტანჯებოდა მის გარეშე. მეორე დღეს ისეც ჩამოხსნა სარკეს ფარდა.
-მინდა რომ დაიტანჯოს.. მამაჩემი მინდა რომ ისევე დაიტანჯოს როგორც მე დავიტანჯე მისი არყოფნით.მან ჩვენ მიგვატოვა ახლა მინდა რომ დაისაჯოს ყველა იმ ცრემლისთვის რაც დედაჩემმა დაღვარა მის გამო.
- კარგი. და ზეგ საღამოსთვის მოემზადე. წასასვლელი გექნება სადღაც.
- სად?
-ზეგ საღამოს გაიგებ.
2 დღის მერე სახლში მისულს ატირებული თამარი შეხვდა და უთხრა მივდივართო. იცოდა.. კითხა სადო პასუხად კი "მამაშენთან" მხოლოდ ეს ერთი სიტყვა მიიღო. სახლიდან გავოდნენ. დაახლოებით ერთი საათი მიდიოდნენ. მანქანა დიდ სახლთან გაჩერდა.. კიდევ უამრავი მანქანა იდგა სახლთან ახლოს. ტირილის ხმა მოესმა. სახლისაკენ წავიდნენ და შინ შევიდნენ...3 ადამიანი იყო ჩასვენებული ,ყინულები კი მათ ქვემოთ ისე აცივებდათ, რომ თითქოს სახის გამომეტყველებაც შეცვლილი ჰქონდათ.
სამი მიცალებული...
სამი გაჩერებული გული...
სამი ნაადრევად მომსპარი სიცოცხლე..
ორი ბავშვი.. ორი პატარა ბავშვი და დედა.. სამი გაყინული, უსიცოცხლო სხეული. კაცი რომელიც ისე ტიროდა რომ ყველა ირგვლივყოფს გული ეწვოდა მისი მოსმენით. მთელი ოჯახო დაკარგა ერთ დღეს. ორი ანგელოზი, ოთხი წლის გოგონა და 7წლის ბიჭი და ცოლი.. ქალი რომელიც სიგიჟემდე უყვარდა. მართა კი იდგა და ამ ყველაფერს უყურებდა. უყურებდა და ვერ იჯერებდა.. მისი ბრალი იყო. მან შეიწირა სამი ადამიანის სიცოცხლე. მის გამო ჩაქვრა ცაზე სამი ვარსკვლავი. არაფერს გრძნობდა. საკუთარი თავი ძულდა.. ვერ გამოასწორებდა.. დემეტრემ კი ოჯახის დაკარგვა ვერ გადაიტანა... უცნაურად იქცეოდა, ძალიან უცნაურად,თუმცა როგორ უნდა ყოფილიყო? ერთ წყეულ დღეს სამი ადამიანი დაკარგა. მოსალოდნელიც კი იყო მისი ეს მდგომარეობა.მისი უცნაური საქციელების ბოლო წვეთი იყო გასვენების დღე. უკვე სამი კუბო, სამი მიცვალებული, სამი ანგელოზი მიაბარა მიწას. თავისი ხელით წაიღო სამივე სასახლე. სამივეს თავისი ხელებით დააყარა მიწა. ტკიოდა. რამდენჯერაც დააყარა სასახლეს მიწა იმდენი ისარი ჩაერჭო გულში.. ტიროდა. არ ჩერდებოდა. ახლა ულვე მუხლები მოეკვეთა და მისი გოგონას საფლავთან დაემხო. მუჭებით აყრიდა მიწას.ყვიროდა,ყიროდა შემდეგ სიცილი აუტყდა. ისტერიული სიცილი. იცინოდა და ყველა მას უყურებდა. შემდეგ მხოლოდ ორი სიტყვა თქვა"რატომ ღმერთო" და სიცილი განაგრძო. საშიში იყო, ყველას აშინებდა. მეორე საფლავთან მივიდა,მის ვაჟთან.
-მამი, რატომ? მარტო რატომ დამტოვეთ ამ არაადამიანებთან. როგორ წახვედით შვილო. მე რატომ არ წამიყვანეთ? რატოოომ ? რატოოომ?
ბოლო ხმაზე გაჰყვიროდა.მიწა აიღო და თავზე დაიყარა. კიდევ.. კიდევ აიღო. არ ჩერდებოდა.
-მეც უნდა წაგეყვანეთ. არ უნდა დაგეტოვებინეთ მარტო.
ახლა მესამე საფლავთან მივიდა. მის ცოლთან. აი აქ უკვე არ იცოდა რას აკეთებდა. დანა აიღო და ყელზე მიიბჯინა. ხალხი ახმაურდა. ცაში იხედებოდა და ღმერთს ადანაშაულებდა.
- მე რატომ დამტოვე? რატომ წამართვი ისინი? არ შეგეცოდა? ანგელოზები როგორ წამართვი. ამხელა ტკივილი როგორ ვატარო. ახლა რავქნა? მარტო დავრჩი. რატომ წამართვი. რა დააშავეს? შენ არ არსებობ. შეუძლებელია შენ ეს დაგეშვა.მეც მათთან მივდივარ. აქ აღარაფერი დამრჩენია. უკვე დანა ყელს ჩააჭირა. მაგრამ ვიღაცამ დააგდებინა. არ აცადეს.. არ აცადეს ოჯახთან წასვლა. მუხლებზე დაეცა და ხელებს თავში ირტყამდა გაუჩერებლად. ხორციელ ტკივილს ვერ გრძნბდა, სული ტკიოდა. შეიშალა.. გაგიჟდა.. მანქანა მოვიდა და პირდაპირ სასაფლაოდან წაიყვანეს საგიჟეთში. მართა ამ ყველაფერს უყირება. ნანობდა მაგრამ სინანული რას უშვიდა. მოხუცი ქალის სიტყვები გაახსენდა."ეს სარკე ყველაფერს წაგართმევს" მოსვენება წაართვა. სიმშვიდე წაართვა. ვერ იძინედა კოშმარებს ხედვდა. სამი კუბო ესიზმრებოდა სამი მიცვალებილი რომლებიც მღეროდნენ. შემდეგ ეკითხებოდნენ"რატომ" და იღვიძებდა,ტიროდა მაგრამ უკვე გვიანი იყო. დილით ადგა სკოლაში წავიდა. შემდეგ მაღაზიაში. სარკესთან მივიდა გადასაფარებელი მოხსნა. იმ წამსვე დაავწყდა ყველაფერი. ისევ ზიზღით იყო სავსე. სარკე მოქმედებდა მასზე. როცა მასში იხედებოდა მხოლოდ სიძულვილს და ზიზღს გრძნობდა. ყველაფერი კარგი მასში იკარგებიდა.გონება დაებინდა..
- მინდა რომ დავისაჯო იმ ყველაფრისთვის რაც მე გავაკეთე.
- დაისაჯო? ისედაც დაისჯები. ახლავე არა... მოგვიანებით. ახლა კი შენი სასჯელი ის იქნება რომ არ გეცოდინება"მოგვიანებით" როდისაა.
- მკლავ თუ მაძლიერებ?
- მე მხოლოდ შენს სურვილებს ვასრულებ.
- შენ მე მკლავ, მაგრამ ვერ გეშვები. ვერ მივდივარ. ბოლოს ისევ აქ აღმოვჩნდი სულ. როგორ დავაღწიო ამას თავი?
- ადამიანები რა სულმდაბლები ხართ. მე თავიდანვე გითხარი რომ ვერ გააღწევ.
სარკეს შორდებოდა თუ არა ცუდად ხდებოდა.ასუსტებდა.. თან ძალიან ასუსტებდა. ხელები ისე დაუჭკნა რომ 18 კი არა 80წლის ქალის ხელებს გავდა.ნანონდა მაგრამ არაფერი შეეძლო. სარკეს ხედავდა თუ არა მისი ორეული თითქოს სიცოცხლის ძაფებს უწყვედა.
2წელი გავიდა..2საშინელი წელი. მართა სწორედ ახლა ისჯებოდა მისი ქცებებისთვის. 20წლის იყო. სარკე აღარც კი ახსოვდა,უკვე პროფესია და საყვარელი ადამიანები ყავდა გვერდით. ისევ ისეთი გახდა როგორიც ადრე იყო. თუმცს მხოლოდ სხვას უხვევდა ამით თვალებს. თავად იტანჯებოდა.. კოშმარები ტანჯავდა. მამამისთან გადაწყვიტა წასვლა. ვერ გეტყვით როგორ შეძლებდა მისთვის შეხედვას მაგრამ წავიდა. დაინახა მამა რონელსაც ერთადერთი სურათი დარჩენოდა წარსულისგან. სურათზე 4მომღიმარი სახე იყო. მისი ცოლი , ორი შვილი და თვითონაც მათთან იდგა. უბრალოდ იჯდა, სურათს უყურებდა და ტოროდა. დასაფლავების დღიდან ერთი ღამეც არ ძინებია, მხოლოდ წამლებით თიშავდნენ. ერთი წამითაც არ შეშრობია მის თვალზე ცრემლი. ისიც არ იცოდა თვითონ რატომ იყო ცოცხალი. რა დაუტოვა ღმერთმა? არც არაფერი. მაშინ რატომ დატოვა ის? რატომ გაიმეტა ამხელა ტკივილისთბვის? არცერთ კითხვას პასუხი არ ქონდა. მაგდა იდგა და ფანჯარასთან მჯდომ კაცს უყურებდა. ცრემლები ახრჩობდა. ყველაფერი მისი ბრალი იყო.
-მამა- ცხოვრებაში პირველად დაუძახა ასე
-ვინ ხარ?
-მაგდა, შენი შვილი ვარ. არ გახსოვს? დედაც არ გახსოვს? თამარი
-მე ცოლი და ორი შვილი მივაბარე მიწას. შენ კი არვიცი საიდან მოხვედი. ახლავე წადი.
-მე შენი შვილი ვარ. სანამ დავიბადებოდი იქამდე მიმატოვე.
-ხომ ლამაზია ეს ყვავილი?
-ყვავილი?
-ხომ ლამაზია თქო
-ლამაზია
-ისინიც ასეთი ლამაზები იყვნენ. იცი ? ეს ყვავილი მხოლოდ სამ წითელ ყვავილს ისხამს. მაგრამ.. მე მხოლოდ ყვავილები დამრჩა. ჩემი სამი ანგელოზი კი ღმერთმა წამართვა. ახლა წადი აქედან და არასოდეს მოხვიდე აქ. მე მხოლოდ ორი შვილი მყავდა და ისიც მიწას მივაბარე. უსამართლო ცხოვრებამ წამართვა.
სახლში იყო. დილის სამი საათი. დედამისი მის გამოღვიძებას ცდილობდა. ის კი განუწყვეტლივ იმეორებდა"მაპატიე"მხოლოდ ერთ სიტყვას.საბანზე იყო ჩაფრენილი თითებით. უკვე ისე უჭერდა ხელებს რომ ყველა ძვალი ტკიოდა, მაგრამ ვერ გრძნობდა. ტიროდა, ცრემლები არ შრებოდა მის თვალებზე. მართა ხედავდა როგორ მიდიოდა უზარმაზარ ხიდზე. ხიდზე რომლის ბოლოც უფსკრული იყო. არ შეეძლო გაჩერება, არც ყვირილი, თითქოს მოძრაობის გარდა ყველა უნარი წაერთვათ მისთვის.ბოლო ნაბიჯს დგამდა..მის იქეთ კი უზარმაზარი სივრცე იყო. ძალაინ მაღლა იყო, თითქოს ღრუბლების შეხებას გრძნობსო.მაგრამ ის მხოლოს ტკივილს გძნობდა.შინაგანად ყვიროდა, უკან იხევდა მაგრამ გარეგნულად ძალიან მშვიდად მიდიოდა წინ. ბოლო ნაბიჯი.. გრძნობდა როგორ მიქროდა ჰაერში.. ბოლოს კი უზარმაზარი ქვის ლოდები იყო. მისი სასჯელი იყო ეს. ისჯებოდა 3 გაჩერებული გულის გამო და ერთი გაგიჟებული სულის გამო. ქვასთან სულ რამდენიმე სანტიმეტრი აშორებდა... უკვე იცოდა რომ ძალიან ეტკინებოდა...მაგრამ არა.. გამოეღვიძა...
სიზმარი იყო..
ეს ყველაფერი სიზმარი იყო...
გული ისე უცემა გეგონებოდათ მალე საგულედან ამოხტებაო. დედა ეჯდა გვერდით და ხუტებოდა. სრულიად ძალაგამლცლილი იყო.. მაგრამ ბედნიერი.
ყველაფერი კოშმარი იყო.
არარეალური..
რეალურად კი არაფერი მსგავსი არ მომხდარა. დედას ჩაეხუტა.
-დამშვიდდი მართა, მხოლოდ სიზმარი იყო, ყველაფერი კარგად იქნება დე.
-ამ სიტყვებმა რეალობაში დააბრუნა. დედას ისე ჩაეხუტა გეგონებოდათ ვინმე მის წართმევას ცდილობსო.
-მამაზე მომიყევი გხოვ. რატომ წავიდა?
-ამ თემაზე არ ვსაუბრობდი მაგრამ კარგი...მამაშენი ძალიან მიყვარდა და მასაც ვუყვარდი. ერთ საღამოს მოვიდა და მითხრა უნდა წავიდე ძალიან ცუდად არის საქმეო. ვკითხე რამოხდა თქო და მომიყვა. თურმე მის ცოლს, რომელიც მაშინ მხოლოს ბარის მოცეკვავე იყო სასმელში რაღაც გამაბრუებელი ჩაუყრია...ის ორსულად იყო. მე მაშინ არ ვიცოდი რომ შენ ჩემში იყავი. ამიტომ გავუშვი. მას არ უნდოდა წასვლა, მას ვუყვარდი მაგრამ არ მინდპდა ბავშვი მამის გარეშე გაზრდილიყო... მაგრამ სწორედ ეს შემემთხვა მე... ყოველდღე ცდილობდა ჩემთან ყოფნას მე კი არ ვაძლევდი ამის საშუალებას მინდოდა დავევიწყებინე.. შეძლო თუ არა ვერ გეტყვი.. მე ერთ თვეში გავიგე რომ შენ მყავდი, მაგრამ გვიანი იყო. რომ მეთქვა ვიცი დაბრუნდებოდა მაგრამ სიჩუმე ვარჩიე. სამუდამოდ გავუშვი. ბევრი იწვალა რომ მისი ცოლი სწორ გზაზე დაეყენებინა და შეძლო კიდეც. არ უყვარს.. ვიცი რომ არ უყვარს მაგრამ ბავშვებს ვერ დატოვებს. შენი არსებობის შესახებ არაფერი იცის. აქამდე არ მითქვამს მისთვის.
-მინდა რომ მივიდეთ მასთან. გთხოვ. გავიცნოთ მისი ოჯახი. მეორე ოჯახი. მინდა რომ მიცნობდეს.იცოდეს რომ მოსო სიყვარულის ნაყოფი ვარ. შეიხლება მასთან მივიდეთ?
-როგორც გინდა. ახლა დაიძინე მხოლოდ სამი საათია. დღეს შუადღეს ვესტუმოთ.
აღარაფერი უთქვამს დაიძინა. ისევ 17წლის იყო და არა 20 ის. ისევ ბედნიერი იყო და არა ტკივილებით სავსე.დილით მოწესრიგდნენ და სახლიდან გავიდნენ. ზუსტად ისეთ სახლი იყო როგორიც სიზმარში. ზარი დარეკეს. ქალმა გააღო კარები.
-გამარჯობათ, დემეტრე სახლშია?
-დიახ და ვინ ბრძანდებით.
-მისი პირველი ცოლი.
ამის გაგონება და კარიდს დაკეტვის მცდელონა ერთი იყო, მაგრამ მართა უკვე იქ იყო და არ აპირებდა მამოს ნახვის გარეშე შინ დაბრუნებას. სახლში შევარდა და ყვირილი დაიწყო"გამოდი" მამა ვერ დაიძახა. მალევე კიბიდან დემეტრე ჩამოვიდა. თამარი რომ დაინახა თოთქოს გაიყინა. სახე წაეშალა
-თამარ.
-მოვედი, არ მინდოდა თვენი მყუდროება დამერღვია მაგრამ ეს უნდა იცოდე. შენი წასვლიდან ერთ თვეში გავიგე რომ ორსულად ვიყავი. მაგრამ ვერ გავბედე თქმა. რადგან ვიცოდი რომ მე ამირჩევდი. გოგონა შეგვეძინა, მართა. მას უნდოდა რომ მისი არსებობის შესახებ გცოდნონა.
-მართა.. შვილო..
მხოლოდ ორი სიტყვა და მართა მამის მკლავებში აღმოჩნდა.
-მაპატიე, გთხოვთ მაპატიეთ. რამდენი რამ გადაიტანე მარტომ.
-არავის ბრალი არ არის. უფლის ნება იყო ასეთი.
გასაკვირი არ არის რომ ერთი კაცის ორმა ცოლმა ეთმანეთს გაუგეს? ვერ ვიტყვი რომ დამეგობრდნენ, მაგრამ ლიკამ თამარს გაუგო. ლიკას რცხვენოდა კიდეც. მისი წარსულის რცხვენოდა. მაგრამ თავიდან დაიწყო ცხოვრება დეტრესთან ერთად. სინანულის გრძნობა ჭამდა მისი ქცევის გამო. წარსულში დაშვებული შეცდომის გამო. მართა მის და-ძმას ისე მიეჩვია და შეუყვარდა რომ. ნახევარ და-ძმა კი აღა ნამდვილი ოჯახი გეგონებოდათ. ახლა ის შეიცვლა რომ მთელი ოჯახი ერთად იყო. უკვე მართა 23წლის იყო. თამარი 45 ის, დემეტრე 47. ლილია(დემეტრეს პატარა ქალიშვილი 11 ის ხდებოდა, ხოლო ნიკოლიზი (დემეტრეს ვაჟი) უკვე 15 წლის იყო. ლიკა.. ლიკამ ვერ ნახა როგორ გაიზარდნენ მოსო შვილები. ის 1წლის წინ გარდაიცვალა გულოს შეტევით. ყველად ტკიოდა მისი წასვლა. ყველა ტიროდა. რომარა დემეტრე არც კი ვიცო ასეთი ბედნიერი წავიდოდა თუ არა იმ ქვეყნად. დარჩა დემეტრე და თამარი სამი შვილით. თამარი არასდროს განარჩევდა მათ. სამივე მისი იყო. მისი და დემეტრესი. მართა სამსახურიდან წამოვიდა. ახლა არა, კოშმაროს ნახვიდან მეორე დღეს. ცხოვრება გააგრძელა... ახლა მამაც ყავდა. და-ძმაც და დედაც . ბედნიერი იყო. მაგრამ ვინ იცის რა მოხდებოდა,რა მოხდებოდა სარკეში რომ ჩაეხედა. იმ დაწყევლილ სარკეში. მაგრამ არა... გაუმათლა.. ახლა კი ცხოვრებას აგრძელებს...