ყველაფერი გაყვითლდა ირგვლივ… მოდის, მოფერადობს... ბუნებამ ყვითელი სამოსი მოირგო და თითქოს არაფერიო ისე დასცვივდა ხეებს ფოთლები. ყველაფერს ერთი ფერი აქვს, ერთი სუნი, ერთი იერი. გწავიმდა… პატარა ქეთო ფანჯრიდან იყურება თავისი დიდრონი თვალებით და წამწამების ფახულით შესცქერის შემოდგომის ფოთოლცვენას, თუ როგორ ცდილობს ბუნება გათავისუფლდეს ზედმეტი მხურვალებისგან. გოგონას ცრემლის კურცხალი წასკდა და დაეკიდა წამწამის კიდეს. კოპებშეკრული თორმეტი წლის ქეთო ფიქრობდა, რომ კვდებოდნენ ახალგაზრდა წიფლის ხეები და მათი წვიმიანი ფოთლები იყო ცრემლები, რომლებიც ტკივილის ფონზე სცვიოდათ. ძალიან უხდებოდნენ ერთმანეთს პატარა ქეთო და შემოდგომის ფოთოლცვენა.
ისინი ხომ ჯერ ასეთი პატარები არიან? ჯერ ხომ ეხლა ამოუვიდათ ფოთლები? ჯერ ხომ ეხლა იწყებენ სიცოცხლეს? სულ ცოტა ხნის წინ მწვანე იყო... ეხლა კი... გაყვითლდა და კვდება! ცრემლმორეული ფიქრობდა პატარა გოგონა...
- ქეთო... ქეთო! წამალი გაქვს დასალევი ბე...
- მოვდივარ ბებია! მოვდივარ!
გოგონა მოსწყდა სევდიან ფიქრებს და გაეშურა წამლის დასალევად. მას იშვიათი გულის იშემიური დაავადება ჰქონდა, რომელიც არ ინკურნებოდა. ეს უბრალოდ დროის საკითხი იყო... უამრავი დამღლელ-დამქანცველი გამოკვლევების შემდეგ მას უბრალოდ აუკრძალეს, თავისი სიცოცხლის განმავლობაში, ყველანაირი ბავშვური სიცელქე... პატარა ქეთოს არ შეეძლო თავის მეგობრებთან წრეში-ბურთის თამაში... არ შეეძლო დაჭერობანას თამაში... არ შეეძლო თავის თანაკლასელებთან ერთად სკოლის ეზოში წვიმიან გუბეებში ჭყაპუნი... მას ხომ ასე ძლიერ უყვარდა წვიმა? ის ხომ ჯერ ასეთი პატარა იყო? ის ხომ მხოლოდ ეხლა იწყებდა ფერადი მოგონებების შეგროვებას? მას ძალიან უნდოდა გაქცევა... უნდოდა ერბინა და თავისი ბავშვური კისკისით გაეთბო დედამიწის გული, მაგრამ არ გამოსდიოდა... რამდენჯერაც დასძლევდა თავისი ბავშვური ბუნება და დაავიწყდებოდა, რომ ყოველივე ეს ეკრძალებოდა, იმდენჯერ აღმოჩნდებოდა თეთრხალათიანი ადამიანების გარემოცვაში, სადაც დიდი დროის გატარება უწევდა... მას ოცნება ჰქონდა... სურდა ექიმი გამხდარიყო, მაგრამ ქეთოს სძულდა თეთრხალათიანი ადამიანები...
სინათლის სიჩქარით მიჰქროდა დრო... დრო, რომელიც უტყვი და დაუნდობელია. ის უბრალოდ მიდიოდა და არ აპირებდა გაჩერებას. მხოლოდ უზენაესს თუ ხელეწიფებოდა მისი შეჩერება. პატარა ქეთოს პატარა გული სულ უფრო და უფრო პატარავდებოდა. გოგონას სტრესულ და დაუნდობელ სამყაროში გამოჩნდა პატარა ბიჭუნა, სახელად სისო, რომელმაც გაუადვილა რკინის ეკლებით მოფიენილ გზაზე სიარული.
სისო იყო მხიარული და სიცოცხლით სავსე ბიჭუნა, რომელიც არასდროს არ აგრძნობინებდა ქეთოს თავის განსხვავებულობას. როდესაც ერთად იყვნენ, გოგონას სულ ავიწყდებოდა თეთრხალათიანი მოჩვენებები. ისინი მეგობრობდნენ და მათი დიდი მეგობრობა, წმინდა, იასამნისფერ სიყვარულში გადაიზარდა.
ხუთმა წელიწადმა განვლო. პატარა ქეთო უკვე ჩვიდმეტი წლის გოგონაა, ხოლო სისო მასზე სულ რაღაც ერთი წლით უფროსი იყო. მათ ბავშვური სიყვარულით უყვარდათ ერთმანეთი. ხელიხელ ჩაკიდებულნი დადიოდნენ თბილისის ქუჩებში, სიყვარულით ავსებდნენ ერთმანეთსა და ირგვლივ მყოფებს. ქეთო მზეს ჰგავდა, რომლის სხივებიც მისი დიდრონი თვალებიდან იღვრებოდა, ხოლო სისო - მთვარეს, რომელიც მზის სხივებში კიაფობდა და ირეკლავდა მის სილამაზეს. ეს საოცარი წყვილი თოვლივით თეთრთმიან მოხუცებს ტკბილ მოგონებებს უღვივებდა. ისინი უყურებდნენ და თბილად უღიმოდნენ. ბეღურებიც ცვლიდნენ სიმღერებს. ვინ იცის? იქნებ ოდესღაც მათაც ასე ძლიერ ჰყვარებიათ? აბა როგორ? თუ ოდესმე გყვარებია, როგორ შეიძლება არ მოიწამლო ამ საოცარი სიყვარულით.
დრო... დრო... დრომ ზუსტად გათვალა! იცოდა... ის აკვირდებოდა... უყურებდა იასამნისფერ ლანდებს, თუ როგორ გამოდიოდნენ ორი ადამიანის შინაგანი სამყაროდან და ღებავდნენ ყველაფერს ირგვლივ... იცოდა... ხომ შეეძლო დაეგვიანა? შეეძლო! განა დრო იგვიანებს? მას ხომ არ აქვს გრძნობები? არა! ის არასდროს იგვიანებს... მან ყველაფერი იცოდა და დროულად მოვიდა...
პატარა ქეთოს, პატარა გულს, დიდი ოცნებები ჰქონდა... მას სურდა თავისი გულის ბოლო ფეთქვა მისთვის ეჩუქებინა. ის ოცნებობდა... განა შეეძლო ამ უკანასკნელს მათი ახდენა? განა ის ბევრს ითხოვდა? ის მხოლოდ ერთი ადამიანისთვის ფეთქავდა, მაგრამ მისთვის ეს საკმაოდ დიდი და აუხდენელი ოცნება აღმოჩნდა...
1997 წლის პირველი სექტემბერი იდგა. გოგონა იღვიძებს და მთელი ძალით ექაჩება თვალების ქუთუთოებს. ისევ თეთრი ოთახი... ისევ თეთრხალათიანები... ექიმი გამოდის რეამინაციიდან... ამჯერად საქმე სერიოზულად იყო:
- ქეთევან ბერიძეს ბებია ბრძანდებით?
- ექ… ექიმო...
აღმოხდა სიტყვა თოვლივით გათეთრებულ ბებიას, თავი ვეღარ შეიკავა და წასკდა ცრემლი. მას ხომ ყველაზე და ყველაფერზე მეტად უყვარდა თავისი ნანატრი შვილიშვილი... თორმეტი წელიწადის განმავლობაში არ უჩნდებოდათ ქეთოს მშობლებს შვილი და აი, ჩვიდმეტი წლის წინ, მოევლინა სამყაროს ერთი ციდა გოგონა, რომელსაც სამოთხის ვარდივით უვლიდნენ. გოგონას დედა მშობიარობას გადაყვა, მამა კი - მალევე გარდაიცვალა. ქეთოს მხოლოდ ბებია დარჩა, რომელსაც ისეთივე დიდრონი თვალები ჰქონდა, როგორიც მას. ბებიასგან გამოჰყვა...
- ექიმო! ჩემი ქეთო... ექიმო... გთხოვთ, ექიმო....
- მშვიდად ქალბატონო, მშვიდად. თავი ხელში აიყვანეთ. თქვენი სახელი? როგორ მოგმართოთ?
- მმმ... მან... მანანა
ძლივს ამოღერღა რკინის ბებიამ თავისი სახელი. რკინის ბებია? დიახაც რკინის! ის ყოფილი ნეირო ქირურგი გახლდათ. მთელი თავისი ცხოვრების განმავლობაში იმდენად სისხლიანი გზა გამოიარა, რომ წარბიც კი არ შეუხრია. ეხლა კი პატარა ქეთომ, მისმა საყვარელმა შვილიშვილმა გატეხა მისი უდრეკი ხასიათი.
- გოგონას აღენიშნება გულის მძიმე უკმარისობა. წამლებითა და სხვა ქირურგიული ჩარევებით მკურნალობა უშედეგო იქნება. სასწრაფოდ გულის ტრანსპლანტაციაა საჭირო, სხვა შემთხვევაში დიდხანს ვერ...
გაფითრებულმა ბებიამ არ აცადა სიტყვის დასრულება... ექიმს მკლავებში ჩააფრინდა და შეშლილი თვალებით შეევედრა:

- ჩემი... ჩემი წაიღეთ... ეხლავე დაგეგმეთ ოპერაცია... ჩემი ქეთო... ჩემი თვალებბრიალა ქეთო... ჩემი პატარა ქეთო... ჩემი თქო..! ექთანი..! ჩემი ქეთო... არ გესმით?! ჩურჩულით ემუდარებოდა, იმის ძალაც კი აღარ ჰქონდა, რომ ეყვირა.
ძვირფასო მკითხველო, მოგეხსენებათ, რომ გულის გადანერგვა ძალზედ რთული პროცესია: გულმკერდის განაკვეთიდან დაზიანებული გულის უმეტესობას იღებენ, თუმცა გულის ზედა მარცხენა კამერის უკანა კედელს ტოვებენ, რასაც შემდეგ დონორის გულს უკავშირებენ. ასევე საჭიროა შესაფერისი თავსებადი გული, რომლის მოძებნასაც გარკვეული დრო სჭირდებოდა. დრო... ისევ ეს წყეული დრო..! აქაც მოაკითხა... არა, ის არ გაჩერდება... ის არ ექვემდებარება არანაირ ბუნების კანონს... მიუხედავად ბევრი მცდელობისა, ბებია ვერ აკმაყოფილებდა სტანდარტებს. გვამური დონაციაც შეიძლებოდა, რომელიც საკმაოდ დიდ ხარჯებთან იყო დაკავშირებული. ამ უკანასკნელს სამი ბინაც, რომ გაეყიდა მაინც ვერ გასწვდებოდა ამხელა ხარჯებს...
გავიდა ერთი კვირა... გოგონა სულ უფრო და უფრო ჭკნებოდა. ალისფერ ტუჩებზე ნელ-ნელა გადაჰკვროდა უფერული... ძალაგამოცლილი იწვა პალატაში, ისე რომ დახმარების გარეშე ვერ დგებოდა, მაგრამ მისი თვალები... მხოლოდ მისი დიდრონი თვალები არ ჩამქვრალა... როგორც ჩაუქრობელი ლამპარი ისე ელვარებდნენ და იწვოდნენ სიცოცხლის წყურვილით.
სისო სოფელიდან ახალი ჩამოსული იყო. როგორც კი გაიგო ქეთოს ამბავი იმ წამსვე მიატოვა ყველაფერი და ელვის სისწრაფით გაიქცა საავადმყოფოში. ბებია არ იცნობდა პირადად სისოს, მაგრამ ქეთო ხშირად უყვებოდა მასზე და უახლოეს მომავალში გეგმავდა მის გაცნობას. ბებია არ ცილდებოდა ქეთოს პალატას... ის სულ მასთან იყო... ასე რომ სისო ვერ უახლოვდებოდა პალატას... მან მთელი ინფორმაცია ექიმებისგან გაიგო... როდესაც სისომ გოგონას ქირურგის ვინაობა გაიგო, ბიჭი წამითაც კი არ დაფიქრებულა და კარდიოქირურგის კაბინეტს მიაშურა.
- გამარჯობა ბესო ბიძია შეიძლება შემოვიდე? თავაზიანად მიმართა სისომ.
- ჩემო სისო! გაუხარდა ექიმს სისოს დანახვა და სიხარულით აღსავსე მზერით მიიპატიჟა.
კიდევ ერთმა მძიმე კვირამ განვლო. სისო არ მოშორებია საავადმყოფოს კიბეებს, ხოლო ბებო - პალატას, სადაც მზესავით მძინარე ქეთო იმყოფებოდა და ასხივებდა არემარეს. პალატის კარებზე კაკუნის ხმა გაისმა:
- გამარჯობა.
- გამარჯობა ბესო ექიმო... ძლივს-ძლიობით ამოილუღლუღა იმედჩამკვდარმა ბებიამ.
- სიახლე მაქვს თქვენთვის... ხვალ, თექვსმეტ სექტემბერს, დილის თერთმეტ საათზე ცოცხალ დონაციას დავიწყებთ...
ბებია წამოდგა, მიუახლოვდა ექიმს, რამდენიმე ნაბიჯი კიდევ უფრო ფრთხილად გადადგა, ისევ გაჩერდა, ისევ ექიმის ბაგეებს აკვირდებოდა და ყურებს არ უჯერებდა:
- გთხხ... გთხვვ.. გთხოვთ ექიმო... ხმის კანკალით ითხოვდა რაღაცას.
მიხვდა ბესო რასაც ითხოვდა და კიდევ ერთხელ გაუმეორა:
- არ მოგესმათ ქალბატონო მანანა... თქვენს შვილიშვილს ხვალ გულის ტრანსპლანტაცია ჩაუტარდება...
ბებიას სიხარულისგან აღარ იცოდა რა გაეკეთებინა. ტირილი უნდოდა, მაგრამ ამ უკანასკნელს უკანასკნელი ცრემლიც კი დამშრალი ჰქონდა, ვეღარ გაუძლო და გონება დაკარგა... კიბეებთან მდგარმა სისომაც გაიგო ეს სიახლე და სახეგაბრწყინებულმა ხტუნვა დაიწყო...
ოპერაციამ წარმატებით ჩაიარა... ქეთოს უკვე ახალი გული აქვს! გესმით ეს რას ნიშნავს? ის კიდევ შეძლებს თავისი წკრიალა კისკისით აამღეროს ბეღურები და გაათბოს დედამიწის გული... ის კიდევ შეძლებს სისოსთან ერთად ხელიხელჩაკიდებული თბილისის ქუჩებში სიარულს... მას ეხლა შეეძლება აიხდინოს აუხდენელი ოცნებები... გოგონას სიხარულს საზღვარი არ აქვს, მან ორი კვირა დაჰყო საავადმყოფოში რეაბილიტაციის თვალსაზრისით და რგოროც კი გამოწერეს სისოს დაუწყო ძებნა...
- ბე... ის სადაა?
- ვისზე ამბობ ბებია?
- ის... ბიჭი, რომელზეც მე გიყვებოდი... ქეთოს სულ დაავიწყდა, რომ ბებია სისოს არ იცნობდა...
- ვინ ბიჭი ბებია? მე ხომ ჯერ არ ვიცნობ მას? ღიმილმოგვრილმა ჰკითხა შვილიშვილს.
- ბე... როდესაც ცუდად ვიყავი და პალატაში ვიწექი ახლომახლოს არავინ შეგიმჩნევია? შეიძლება სისო ვერ მოდიოდა შენ რომ გხედავდა, მაგრამ უეჭველად აქ იქნებოდა! მაგან მასე იცის, ჩუმად, აჩრდილივით დაგვყვებოდა ხოლმე როცა ექიმებში დაგყავდი. ეხლა სადაა?
- არ ვიცი ბებია ალბათ სახლში იქნება და როგორც კი მოძლიერდები გაგიშვებ მის სანახავად. თბილი, მოალერსე ხმით უპასუხა ბებიამ.
გავიდა რამოდენიმე დღე... სექტემბრის ოცდაათი იდგა. ხეებს ფოთლები გაჰყვითლებოდა და ლამაზად ეფინებოდა არე-მარეს. ადამიანებს ფეხქვეშ ეფინებოდათ წითელ-ყვითელა ფოთლები, რომლებსაც თითქოს უხაროდათ ფეხზე ამბორი. სისო არ ჩანს...
8 სექტემბერი, სისო და ბესო კაბინეტში
სისო და კარდიოქირურგი ერთმანეთს ძალიან კარგად იცნობდნენ. კაბინეტში მათ ისაუბრეს იმპლანტაციაზე. ბევრი ხვეწნა-მუდარის შემდეგ დაითანხმა ქირურგი, რათა თვითონ ყოფილიყო ქეთოს გულის დონორი. ის მზად იყო ყველაფრისთვის. სისოს არავინ არ ჰყავდა. დედ-მამა ბავშვობაში გარდაეცვალა, ხოლო თვითონ ბავშვთა სახლში გაიზარდა. ამჟამად ცხოვრობდა ერთ მოხუცთან ერთად. ყველას უყვარდა სისო ბიჭი... მეზობლებს უანგაროდ ეხმარებოდა... მოხუცმა საცხოვრებელი მისცა სისოს, სამაგიეროდ ბიჭი შეშას უჩეხავდა და სახლის საქმეებს აკეთებდა. ასე რომ თავისი თავის პატრონი თვითონ იყო...


15 სექტემბერი, ოპერაციის წინა დღე
როდესაც ბესო ექიმი ელაპარაკა ბებიას და დანიშნა ოპერაცია, ამ დროს, სისო საავადმყოფოს კიბეებთან უცდიდა ბესო ექიმს მთავარი გადაწყვეტილების მისაღებად. ექიმი ნაღვლიანი მზერით გამოვიდა და უთხრა:
- სისო, ხვალ დილის 11 საათზე დავნიშნე ოპერაცია...
ბიჭს იმდენად გაუხარდა, რომ სახე გაუბრწყინდა და ხტუნვა დაიწყო... ექიმმა იასამნისფერი სიყვარულის ნაპერწკალი დაინახა და თავისი ცივი თვალებიდან მისდაუნებურად ცრემლის კურცხალი წასკდა...
16 სექტემბერი, დილის 11 საათი, ოპერაცია
ოპერაციამ წარმატებით ჩაიარა. სისომ და ქეთომ გულები გაცვალეს... რათქმაუნდა გოგონამ ეს არ იცოდა, ის ამას არასოდეს დათანხმდებოდა... ოპერაციიდან მესამე დღეს სისოს გული გაუჩერდა და გარდაიცვალა...
დასასრული
ქეთომ ყველაფერი გაიგო... ძვირფასო მკითხველო, ვფიქრობ იმის აღწერას, თუ რას განიცდიდა გოგონა, საუკუნეები დასჭირდება, მაგრამ ამით სიყვარულის ისტორია არ დასრულებულა! სისომ სამუდამოდ დაიმკვიდრა ქეთოს გულში ადგილი. ის მისი ნაწილი გახდა, რომელსაც გოგონა მთელი ცხოვრების განმავლობაში ატარებდა. ის ცდილობდა უფრო და უფრო დიდხანს ეცოცხლა... მის გამო ეცოცხლა და არ დაბნელებულიყო მთვარე, რომელიც მზის სხივებს ირეკლავს. იასამნისფერი სიყვარული გრძელდება... გრძელდება და ის თითოეულ ჩვენგანშია. დრო... ისევ დრო... განა გაიმარჯვა დრომ? შენ რას ფიქრობ ძვირფასო მკითხველო? დრომ შეიძლება შეგიმსუბუქოს წარსული ტკივილი... დრო გადის და კვდებიან ადამიანები, დრომ შეიძლება დაანგრიოს და ააშენოს შენობები, მაგრამ არსებობს ისეთი რაღაც, რასაც დრო ვერასდროს დაამარცხებს და ეს არის ბავშვური, მარადიული სიყვარული, რომელსაც თვით დრო მორჩილობს..!