დარეჯანი,გამოვარდა გარეთ ,
-მიდიხარ და მიწაში წასულხარ, ფუი,შეიფურთხა და სახლში შესვლას აპირებდა რომ, დამინახა სკამზე.
-მოიცა, მოიცა თქვა და ჩემსკენ წამოვიდა,საშინელი კანკალი დავიწყე, ძალიან გულქვა და ენამწარე ქალი იყო, რაც ბებია მოკვდა,აღარაფერეს ერიდებოდა და ცემასაც არ გვაკლებდა, მე და ნინოს, ო თქვენ რომ იცოდეთ, რამდენჯერ გადამფარებია ნინო, ორმაგად უსწორდებოდნენ ამისგამო მერე კი, ჩემი დის გაღებულ მსხვერპლზე, ხარხალებდა ,
ვერ გამეგო,მაშინ რა ხდებოდა, ჩემს თავს, რატომ ხდებოდა ეს ყველაფერი,ვერ ვხვდებოდი, სიმართლეს და სიცრუეს, სიკეთეს და ბოროტებას, უბრალოდ მეგონა რომ ეს ასე იყო საჭირო, რადგან ეს ყველაფერი წამალივით იყო,ყოველ დღე ვიღებდით და ყოველ წამს, გვინდოდა თუ არა გვიწევდა იგივე შიშში ცხოვრება, ახლა კი მარტოდ ვზივარ და იმის შიში რომ,მისი ჩასუქებული ხელდბი, აღარ მომეშვებიან ვცახცახებ, ვიცი რომ მოვა, მოვა და იმდენს მირტყამს, სანამ ხელები არ დაეღლება, მე კი ის მტკივა რომ არავინ გადამეფარება, არავინ დამიცავს .
ასეც მოხდა, მომვარდა და იმდეხანს მირტყა,ორივე ხელი სანამ არ დაიღალა, ცხვირიდან სისხლი წამსკდა, მაშინ მომეშვა, ალბათ იმიტოომ რომ მეც არ შემოვკვდომოდი ხელში.
მამა გამთენიისას დაბრუნდა, საშინლად მთვრალი, სახლში მოიტანეს, დედინაცვალმა ისევ უკურთხა სული ,საშინელი წყევლით და ოთახამდე მიათრია, კარიც მიიჯახუნა.
მეორე დღეს, ყველაფერი ისე დაიწყო,თითქოს არც არაფერი მომხდარა, ეს ჩვენი ოჯახის წესია .
ყველაფერი, წინა დღეში უნდა დაგვეტოვა,ან ვის ქონდა იმაზე ფიქრი, გუშინ რა ეტინა, როცა დღეს შეიძლება უარეს გამოჰკრას ხელი.
სკოლაში დავდიოდი, უკვე მესამე კლასში ვიყავი რომ, დედინაცვალს ახალი აზრი დაებადა.
-თენგიზ,ყოველ თვე ვიხდით გზის ფულს,სკოლაში რომ იაროს, არ ჯობია აგერ,ჩემმა ვახომ რომ ატაროს? მაინც დაყავს, მისი ბავშვები და ამას არ დაგვამადლებს, ვუთხარი უკვე და წამომყვესო.
-რავიცი, თუ ატარევენ ყოვედღე, რატომაც არა.
-ატარებენ მაშ , ხომ იცი მაგათი, ზურა კარგად სწავლობს და ბეჯითია, არ აცდენს, შენი ანასავიით გაეღიმა ღიმილიც კი შეგიქანებდათ გულს.
-კარგი მაშინ, ისე გადაწყვიტეს ყველაფერი, ჩემსკენ არც შემოუხედიათ.
ის დღე იყო და სულ, დარეჯანის ბიძაშვილს დავყავდი სკოლაში,მას ორი შვილი ჰყავდა, გოგო და ბიჭი, მათ ურთიერთობაზე,ყიველთვის ცრემლი მადგებოდა თვალზე,ძია ვახო, სულ შვილოთი მიმართავდა, შვილებს და თუ რამე არ მოსწონდა, ეტყოდა ხოლმე -ასე ხომ არ აჯობებს, იქნებ, ასე გვეცადა.
სანამ მანქანიდან ჩავიდოდნენ, მამა კოცნიდა ორივე შვილს და უსურვებდა წარმატებულ დღეს.
არ ვიცი, რას ვგრძნობდი, მათ ურთიერთობას რომ ვუყურებდი, შურს, ბოღმას, თუ იმედგაცრუებას? იმაზე რომ, მე ამის მეასედაც არ მთვლიდნენ, მაგრამ თვალები ყოველთვის მიცრემლიანდებოდა, სკოლაში მისვლამდე თავდახრილი ვიჯექი, რომ ჩემი ცრემლები არ შეემჩნია, ძია ვახოს, გოგო, ჩემზე ერთი კლასით უფროსი იყო, ბიჭი კი ოთხი კლასით . მე-9 კლასში გადასვლის, შემდეგ საჭესთან, ზურა დაჯდა და მას დავყავდით, მე და მისი და ...
ზურას მიმართ, ყოველთვის სირცხვილის გრძნობა მქონდა, მას რომ შევხედავდი,მისი თავხედი ღიმილი, თითქოს მეუბნებოდა ვიცი რა ოჯახიც გაქვსო,ამის გამო, მანქანაში იშვიათად ვლაპარაკობდი.
მარისთან კი, ძალიან კარგად ვიყავი და ვმეგობრობდი კიდეც .
სწავლა, ჩემი გადარჩენის და ხსნის იმედი იყო ცხოვრებაში, ყოველთვის,ღამე მიწევდა სწავლა, მაგრამ არასდროს ვიზარებდი, დღისით, ბექაზე და სახლის საქმეზე უნდა მიმეხედა,მეტი გზა კი არ იყო,დარეჯანი იმასაც კი ვერ იტანდა,მასწავლებლები რომ მაქებდნენ, მშობელთაკრებაზე თუ დაესწრებოდა, იმ დღეს,ცრემლი და ცემა არ ამცდებოდა,მიზეზი გაიინტერესებთ?
მიზეზს რა გამოულევდა დარეჯანს? შეიძლება სახლში მისულს, პირველი წყალი რომ დამელია, ჩანთა მოუხსნელად მაგის გამო მომხვედროდა, მეც ამის გამო, რეჟიმში ვცხოვრობდი და თითოეულ ,,შეცდომას"მწარედ მინაზღაურებდნენ.
მე-6 კლასში გადავედი, ძალიან მიხაროდა სკოლის დაწყება, რადგან ვიცოდი რომ, მთელი დღე სახლში ყოფნა აღარ მომიწევდა, თან მეტს ვისწავლიდი, იმ დღეს ძალიან გახარებული და ბედნიერი, წავედი სკოლაში, როგორც ყოველთვის, ზურამ წამიყვანა.
-აბა, როგორ დაისვენე ქალბატონო ანნნაა ?
რამდენჯერმე გაიმეორა, ჩემს სახელში ასო- ნ და გაიღიმა,
-მადლობ ზურა,ჩვეულებრივად, ბევრი ახალი, წიგნი წავიკითხე და კარგი შთაბეჭდილებებით, მეტი ცოდნით,შეუდგები ახალ სასწაულო წელს ...
-ოჰ,ძალიან კარგი და რა წაიკითხე ?
სელმა ლაგერლოფის,, ლეგენდები ქრისტეზე"დუმბაძის ,,მე,ბებია,ილიკო და ილარიონი"
-ჯეიმს გრინვუდი ,,პატარა მაწანწალა"და
-ყოჩაღ, ყოჩაღ... მე ესენი, მე-5 კლასში წავიკითხე.
-მართლა, ძალიან კარგია, მე ყველაზე მეტად ,,პატარა მაწანწალა,, მომეწონა.
ალბათ იმიტომ რომ, ის ჩემს ცხოვრებას ჰგავს, მეც ბოროტი დედინაცვალი მყავ,ს გამიარა გულში.
-ხო კარგია ეგ , ისე ეუბნებოდა, აზრზეც არ იყო, რაზე იყო საუბარი.
-ჯიმის,დედინაცვალს რა ერქვა? ვთქვი და თვალები დავაწვრილე, თითქოს სადღაციდან უნდა ამომეკითხა.
-რა, ჩემი ფეხები ვიცი, რა ერქვა, რამდენი ლაპარაკი გცოდნია.
-ბოდიში თუ შეგაწუხე.
-შენ ამ ცხოვრების ,არაფერი იცი, მარტო, ბავშვის მოვლა და კითხვაა, შენი საქმე, ჯერ პატარა ხარ და უკვე, ბებერ ქალს გავხარ...
-ცრემლები წამომცვივდა, ფანჯარაში დავიწყე ყურება,რომ არ შეენიშნა .
ამის მერე, საერთოდ არ ვცემდი ხმას, ის კი სარკეში გამომხედავდა ხოლმე, დამცინოდა ჩუმად...
ის წელიც ასე გაიარა, ხან ვკინკლაობდით,ხან ხმას სულ არ ვცემდით ერთმანეთს ...
მას ბოლო წელი, დარჩა და სკოლას დაამთავრებდა, მე კიდევ 4 წელი, მიწევდა სკოლაში სიარული,მაგრამ მეტიც რომ ყოფილიყო ,უარს არ ვიტყოდი, რადგან სახლში ყოფნას, ყველაფერი მერჩია.
ახლა,ბექაც სკოლის მოსწავლე იყო, ისიც ჩვენთან ერთად დადიოდა.
-ეს წელი ,ბავშვებო და ისევ ავტობუსით მოგიწევთ სიარული,
ხმა არ გამიცემია,მაგრამ მისი ქედმაღლობა,კი ყელში იყო.
-კი გაგიტკბათ,რა გიჭირთ, უფასოდ მგზავრობთ, არ გცივათ, სახლის კართან გიჩერებთ მანქანას, აგრძელებდა ყბედობას..
-მაგრამ არაუშავს, რამდენიმე თვე და წარსულს ჩაბარდება, სკოლაც და თქვენც .
ასე,საყვედურებით და ბილწსიტყვაობით მიდი მოდიოდა .
სასწავლო წლის, ბოლო დგებოდა, ნიშნები შეჯამდა და მასწავლებელმა,თავისთან მიხმო,
-ანა ძვირფასო, სკოლის დასასრულს ზეიმი მოეწყობა,12 კლასის გასაცილებლად, მასწავლებლებმა გადაწყვიტეს მადლობა გადაგიხადონ ამ დღეს, შენი სიბეჯისათვის და მომდომებისთვის,მინდა ლამაზად გამოეწყო და მადლობის სიტყვა მოამზადო.
-კარგით პატივცემულო,თვალები ამენთო,გახარებულმა გამვვარდი კლასისკენ .
დროც მოვიდა, სკოლის გვერდზე, დიდი დარბაზი იყო, ეს დარბაზი ხალხით იყო სავსე, მორთული და გალამაზებული ყველაფერი.
მასწავლებელს, მამასთვის ეთქვა რომ,ნორმალური კაბა ეყიდა, რადგან სიტყვით მთელი სოფლის წინაშე, უნდა გამოვსულიყავი, მამაც თავმოყვარე იყო ,ამიტომ ლამაზი კაბა მომიტანა. თმა მაღლა აწეული მქონდა, გამოსვლისას კი, დარეჯანის სიტყვები:
-ფრთხილად იყავი, მაინც...ჩაიცინა უხეშად ...
სცენაზე დირექტორი გამოვიდა, მისალოცი სიტყვა თქვა
და ჩემს,დამრიგებელსაც უთხრა მადლობა, ჩემი სწავლისთვის და სცენაზე მოიწვია.
-გილოცავთ ბავშვებო, სკოლის დამთავრებას და გისურვებთ წარმატების, უმაღლეს მწვერვალზე მენახეთ, ამასთან მინდა,სკოლის პედაგოგების სახელით, მადლობა ვუთხრა,ანა დავითაძეს,რომ სკოლის სანიმუშო მოსწავლეა და ჯილდოდ, გადავცე ყვითელი დიპლომი, ანა მოდი .
სცენაზე, მორიდებით ავედი.ვგრძნობდი რომ, წყვილი თვალები, ჩემსკენ იყო მომართული. ჩავიბარე ჩემი დიპლომი, რომელზეც ყველა პედაგოგს და დირექტორს,ჰქონდა ხელი მოწერილი.
-დიდი მადლობა, ამ დღისთვის, ჩემო საყვარელო ,პედაგოგებო. რომ არა,თქვენი ყურადღება, ჩემს მიმართ, რომ არა ,თქვენი მუხლოუდრეკი მუშაობა, იმისთვის რომ,მე ყველაფერი სწორად გამეგო, არ ვიქნებოდი, ამ ყველაფრის ღირსი, მადლობა თქვენ, და კიდევ, ვულოცავ სკოლის დამთავრებას, ბავშვებს და ბევრ წარმატებას ვუსურვებ, მინდა განსაკუთრებული, მადლობა ზურას გადაუხადო,ამ კლასიდან, რომ სკოლის ეზომდე და სახლის ეზომდე,მისი მანქანით მატარებდა, სკოლა რომ არ გამეცდინა, მადლობა ზურა.
ზურა, ჩემს უკან იდგა,გაიღიმა და თავი დამიქნია. სახე აუწითლდა, მივხვდი რომ მიხვდა,მის შეცდიმას, თუ ადამიანს სიკეთეს გაუკეთებ , მერე ეს არ უნდა დააყვედრო.
ხალხმა ტაში დამიკრა და სცენიდან ჩავედი, დარბაზში,ჩემი კლასელები ვნახე, მათთან ერთად განვაგრძე, ბავშვების ყურება.
ეს დღე, ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, ამ დღეს, ხალხმა გაიგო რომ,მე ვარსებობ, მათგან ტაში და თბილი,ღიმილი ვიჩუქე.
კონცერტი დასრულდა, მასწავლებლებს დავემშვიდობე და სახლის გზას დავადექი.
ერთი საათის გზა იყო, მზიანი ამინდი, გახარებული და თვალებ ანთებული, მივდიოდი შინისკენ.
მანქანის, ხმა გავიგე და გავიხედე, ვიცანი ეს,ზურას მანქანა იყო, მაგრამ წინ გავიხედე ისევ, მანქანა, გზიდან გადმოუხვია და ფეხებთან გამიჩერა.
-წამოდი, მეც სახლში მივდივარ.
-იყოს, ფეხით მიჯობს, გავისეირნებ.
-წამოდი, ეხლა რომ გეუბნები, ეს ბოლოა და ამის მერე, ხომ იცი .
არ მინდოდა ჩაჯდომა, მაგრამ ...
-ეს მადლობა,რა იყო?
-უბრალოდ, მადლობა იყო.
-მე,რატომ მგონია, რომ დილის, პასუხი გამეცი.
-არ ვიცი და რატომ გგონია?
-კარგი, კარგი...გაზს ბოლომდე მიაჭირა.
-ძალიან გთხოვ, მეშინია.
ის კი, ისევ მიჰქროდა.
მე შიშისგან ავტირდი, ისე რომ, არც დამიმალია ცრემლი.
სარკეში დავინახე, მისი მზერა და უცებ დაატორმუზა, თავი ვეღარ შევიკავე, წინ გადავვარდი, ნახევარი ტანით, ცოტაც და შუშას თავით გავიტანდი.
სწრაფად ჩამავლო ხელი,მერე კი, კარების საკეთს,დააჭირა ხელი,ოთხივე კარი დაიკეტა.
-რატომ ტირიხარ?
-მე, მე უბრალოდ შემეშინდა.
-შენ, გეშინია ჩემი?
-მე ,სისწრაფის მეშინია.
-მოდი ჩაგეხუტო.
-ძალიან გთხოვ,კარი გააღე,ჰაერი მჭირდება.
-ცოტახანს,მინდა დაგელაპარაკო და წავიდეთ.
-რაზე უნდა ვილაპარაკოთ?
საჭიდან, მთელი ტანით მოტრიალდა,ფეხები გადმოყო, მერე კი,მთელი ტანით გადმოიწია და გვერდით მომიჯდა.
გული საშინლად მიცემდა მეშინოდა მისი საშინელი თვალების რომელიც ჩემს თვალებს არ შორდებოდა,
-იცი დიდი ხანია მომწონხარ
-მე ჯერ მერვე კლასში ვარ.
-მერე რა, სარკეში არ იყურები ნახე როგორი ლამაზი სახე გაქვს თვალები მმმ ეს ტუჩები ყელი მკერდიც კი მშვენიერი
-ძალიან გთხოვ მანქანა გააღე და გამიშვი.
ხელი ფდხზე დამადო და ფრთხილად ზევით ასრიალა,
მე სახეში ვუთავაზე.
-მამას ვეტყვი ,ყველაფერს და ცოცხალს არ დაგტოვდბს,
ხელები,სახეზე აიფარა და ხარხალი დაიწყო.
-მამას ეტყვის , ჰაჰაჰაჰა, კარგი ერთი დაგიჯერებს მამა? არ დაგიჯერებს არა, შენი და ხომ იცი, როგორ მოიშორა, იმაზე ნაკლები არც შენ მოგივა, ჰაჰაჰა, თურმე მამას ეტყვის, შენც არ გყავდეს.
-ზურა, რა გინდა ჩემგან?
-მინდა,გაგრძნობინე სიამოვნება, მინდა განახო, რის გამო გიმეტებს, შვილებს,თქვენი ხეპრე მამა.
-მე ხომ, შენთვის არაფერი დამიშავებია,გთხოვ ,შენ ნუღა მომკლავ.
-ამით არავინ კვდება და ნუ გეშინია,არაფერი შეგეტყობა. ისევ მისი ირონია, დაძალებული თვალები და
ახლა, ორივე ხელი წამოიღო, ხელებზე ჩამავლო, მიმიწყვრია და კოცნა დამიწყო, ვყვიროდი, ვწიოდი ,მაგრამ ღმერთსაც არ ესმოდა ჩემი ხმა, მე სამყარომ გამიმეტა, მე მამამ გამიმეტა, ზურამ დარეჯანმა, მე ყველამ გამიმეტეს, ამ დღისთვის ისე რომ ღმერთმაც ,არ მიშველა, გესმით, ერთადერთი ვისი იმედიც არ დამიკარგია, ღმერთი იყო ,მან კი არ მიშველა, არ მიხსნა, მისი დამპალი მკლავებიდან .
გული წამივიდა, გონს რომ მოვედი, გვერდით იჯდა.
-მოწესრიგდი ახლა, ვიცი რომ მოგეწონა, მაგრამ უნდა, წახვიდე სახლში.
ტირილით ავდექი, ჩავიცვი.
-კარი გამიღე ,შენ ნამდვილად ღორი ხარ, არაფრით განხმსხვავდები მამაჩემისგან, შენ მე ბოლო იმედიც წამართვი,რომ წავიდოდი ამ სახლიდან და ბედნიერი ვიქნებოდი, ღმერთმა დაგწყევლოს,ჩემი გაწამებისთვის, ორივე ხელს ვურტყამდი, ის კი თავჩაღუნული იჯდა...
-მომისმინე, თუ რამეს იტყვი, მოგკლავენ იცოდე, მე მაინც, ისე გამოვძვრები აი შენ კი მოგკლავენ, ჯობს დატკბე,ყოველი დღით, რაც იყო იყო, თან შეხედე, მანაქანა დამისვარე,ისევ მისებური, ირონიული სიცილი წამოიწყო და კარი გამიღო.
ეშმაკსაც წაუღიხარ.
დაე, შენ საყვარელ,ადამიანს ხედავდე, ამაზე უარეს დღეში და ვერ შველოდე, იმ წამს კი, მხოლოდ ჩემი ნატანჯი სახე, გქონდეს თვალწინ.
სახლში მივედი, ყველაფერი მტკიოდა,ოთახში ავედი, გავიხადე და წყლის ქვეშ დავიწყე ტირილი ,
განა შეიძლება, ამდენი უბედურება ერთმა, ადამიანმა გადაიტანოს?! ღმერთო, რისთვის დამსაჯე, ახლა როგორ ვიცხოვრო ღმერთო.
დედა, დედა ,შენ რომ ჩემთან ყოფილიყავი ,ეს ყველაფერი არ მოხდებოდა,
ნინოც ჩვენთან იქნებოდა,ერთად ვივლიდით სკოლაში, წასვლისას მაკოცებდი, მოსვლისას თბილ საჭმელს დამახვედრებდი, ახლა კი შეხედე,დედა შენს საცოდავ შვილს, სულ მთლად წაბილწეს დე, ამოხადეს სული და რა ქნას ახლა? დედიკო, შენმა უპატრონო,შვილმა რა ქნას ახლა? ნეტა მე მომკვდარვიყავი ნონოს ნაცვლად, არა ,არა ,უდედობაა დედა უბედურება, არც გაჭირვება,არც ავადმყოფობა,უდედობა გვხვდის უბედურებად დედიკო.