თავი 1
რეის არასდროს ეგონა ეს თუ დაემართებოდა. რას იზამდიტ რომ თქვენი ქორწილის დღეს გაგეგოთ რომ საქმრობ გიღალატა, გრეის კი მხოლოდ ერტი გამოსავალი ქონდა.
აეროპორტიდან გამოდის, ჰაერს ისუნტქვა სდა ტაქსში ჯდება, პარიზშიო პირველად იყო არ იცოდა რა ექნა, უბრალოდ იმ ყველაფერის შმდეგ რაც მის ცხოვრებაში მოხდა უბრალოდ მისი ცხოვრებიდან უნდა გაქცეულიყო და მან ეს საქალი აარქჩია. პარიზი ამ ქლაქის არცევის მიზეზი ოპარიზში მცოვრები ბავშობის დაქალი ჯულსი იყო.
აეროპორტიდან გამოსული გრეისი ოცდაექვსი წლის გოგო იყო, ახალ ახალც ცხვოვრებას კიტხვითი ნოიშნის ქვეშ აყენებდა, ის ეცვა რაშოც კომფორტულად არ გრძნობდა ტავს, მისის ქორწილის რამე მიატოვა, სახლში მივიდა და ხელში პირველი რაც მოხდა ის ჩაიცვა.
გრეისი ტაქსის ფანჯრიდან გაჰყურებდა ქალაქს, რომელიც უცხო და მაინც თითქოს ნაცნობი ეჩვენებოდა. პარიზს თავისი აურა ჰქონდა თითქოს ჰაერში და რაღაც სიმშვიდე, რომელსაც გულით გრძნობდი, სანამ ტკივილი კვლავ არ შეგახსენებდა თავს.
ტაქსი ქალაქის ქუჩებში ნელა მიიწევდა. გრეისს ხელში ჰქონდა ჩაბღუჯული პატარა ჩანთა, რომელშიც მისი ცხოვრების ერთადერთი დარჩენილი ნარჩენი ეგულებოდა პასპორტი, ბარათი და სამგზავრო ბილეთი, რომელსაც დაჟინებით უყურებდა, თითქოს იქ რაიმე პასუხი გამოკვეთილიყო.
გულში უამრავი კითხვა უტრიალებდა. როგორ შეძლო? რატომ იმ დღეს? რატომ ასე?
საიდანღაც ისევ მახვილივით ეჭრებოდა ტკივილი, როცა ახსენდებოდა, როგორ იდგა თეთრ კაბაში, მორთმული თაიგულით, ბედნიერების მოლოდინით… და შემდეგ როგორ გაიგო, რომ ქმარი, რომელსაც სიცოცხლეს უძღვნიდა, უკვე დიდი ხანია სხვა ქალთან ატარებდა ღამეებს.
ტაქსი გაჩერდა პატარა, ძველებურ ქუჩაზე. გრეისი ფანჯარაში გაიხედა სახლის ფანჯრებიდან ყვავილები ჩანდა, კარის ზედა მხარეს კი ოქროსფრად ბრწყინავდა სახლის ნომერი. ეს იყო ადგილი, სადაც ჯულსი ცხოვრობდა. ბავშვობის დაქალი. მისი ერთადერთი უსაფრთხო harborი ამ დიდ, უცხო ქალაქში.
— Merci… — ძლივს წარმოთქვა გრეისმა და თანხა ტაქსის მძღოლს მიაწოდა.
კარი ნელი ნაბიჯებით მიუახლოვდა. ხელები უკანკალებდა. რა ვუთხრა? როგორ ავუხსნა?
მან ზარი დარეკა. რამდენიმე წამში კარი გაიღო და იქ იდგა ჯულსი — თმა აწეწილი, oversized ჰუდში, თვალებგაფართოებული.
— გრეის?.. გრეიიიიიიიიიიიი!!! — წამოიკივლა და მასზე გადაეხვია. — ღმერთო ჩემო, რა ხდება? რატომ არ გამაფრთხილე?!
გრეისს ხმა ვერ ამოეღო. მის ნაცვლად ცრემლები მოშალა — ჩუმად, მაგრამ მძაფრად.
ჯულსმა ჩაეხვია, სახეზე ხელები მოკიდა და მშვიდად უთხრა:
— შემოდი… ყველაფერი კარგად იქნება. რაც არ უნდა იყოს — შენ აქ ხარ, ჩემთან.
გრეისი სახლში შევიდა, კარი დაიხურა და პირველად იგრძნო, რომ უსაფრთხოდ იყო.
რეისი მისაღებში შიდა სიჩუმესავით მშვიდ გარემოში აღმოჩნდა. ოთახს მსუბუქი ვანილის სუნი ასდიოდა, მუსიკა ფონს ოდნავ ისმოდა ჯულსის საყვარელი ფრანგული რადიო. ყველაფერი იმდენად თბილი და დამამშვიდებელი იყო, რომ გრეისს კვლავ ცრემლები წამოყრიდა, მაგრამ შეიკავა.
ჯულსი მის წინ მდგომ სავარძელზე დაეშვა და თვალებში შეაცქერდა.
— კარგი, ახლა მითხარი… ყველაფერი თავიდან. — უთხრა რბილად, ისე, თითქოს შიშობს, ცოტათი მაინც რომ გაკაწროს გრეისის უკვე დაღლილი გული.
გრეისმა ღრმად ჩაისუნთქა. თითქოს ჰაერს ევედრებოდა ძალების დაბრუნებას.
შემდეგ ნელა დაიწყო:
— დღეს… ჩემი ქორწილი უნდა ყოფილიყო. — ხმაში სიმწარე და სირცხვილი შეპარვოდა.
— ოჰ ღმერთო… — ჩუმად თქვა ჯულსმა, მაგრამ ხმა არ გააწყვეტინა.
— ტომი… — გრეისმა სახელი ძლივს წარმოთქვა — …მოგვიანებით მოვიდა. ყველა წინა დღეებში რაღაც უჩვეულო იყო, მაგრამ მეგონა, დაძაბულობის გამო.
წარმოგიდგენია? — თქვა და მწარედ გაეცინა — თურმე მე ვარ სულელი.
— გრეის… — დაიწყო ჯულსი, მაგრამ გრეისმა თავი გადააქნია.
— არა, გამაგრძელებ… მან მეგობარი გვერდით გაიყვანა და მითხრა, რომ "უნდა გესაუბროო". და შემდეგ… თქვა, რომ ღალატობდა. რომ "ერთჯერადი სისულელე" იყო. მაგრამ… — ხმა ჩაუწყდა — …მაგ „ერთჯერადს“ უკვე თვეები აქვს.
ჯულსი ფერი ეცვალა.
— არ არსებოს…ეგ .
გრეისი ძალით გაეღიმა — არა, ეს სიცილი არ იყო, უფრო ტკივილიანი ამოსუნთქვა.
— აღარ შემეძლო იქ დარჩენა. თაიგულიც კი იატაკზე დავაგდე. დედაჩემის კივილი, სტუმრების ხმები… ყველაფერი ერთ წერტილად იქცა. ერთადერთი, რაც მოვახერხე, იყო ავსულიყავი ტაქსში, აეროპორტში წავსულიყავი და პირველივე რეისი, რომელიც მომხვდა თვალში, ეს იყო პარიზი.
ჯულსმა სიჩუმე დაარღვია და წამოდგა. გრეისს გვერდით მიუჯდა, ხელები შემოხვია.
— მე შენთან ვარ. და შენ აქ ხარ, სადაც გინდა. რასაც გინდა, იმას გააკეთებ. შეგიძლია დარჩე რამდენ ხანსაც მოგესურვება… და გპირდება: ერთად მოვუვლით შენს გატეხილ გრძნობებს.
გრეისი მარტო არ იყო — მაგრამ გულში ისეთი ქაოსი ტრიალებდა, რომ ფიქრობდა, ვერცერთი სიტყვა ვერ შეეხება მის ნაიარევს.
— ჯულს… შენ არ იცი, როგორ მადლიერი ვარ. მაგრამ…
— მაგრამ რა? — ჰკითხა დაქალმა.
გრეისმა ფანჯარაში გაიხედა, სადაც ქუჩის ნათურები ანათებდნენ ორ სართულს ქვემოთ მდებარე კაფეს, სადაც ადამიანები იცინოდნენ, ღვინოს სვამდნენ, თითქოს ცხოვრება მათთვის არ გაჩერებულა.
— მაგრამ მგონია, რომ აღარ ვიცი ვინ ვარ. და… არ ვიცი, რა უნდა გავაკეთო ახლა.
ჯულსი მიუახლოვდა, მასთან თვალის სიმაღლეზე დაჯდა და თქვა:
— მაშ ასე… პირველ რიგში, ხვალ დილით გამოვიღვიძებთ, გემრიელ კროუსანებს შევუკვეთავთ და ქალაქში გავისეირნებთ. პარიზს ყველამ უნდა გაჩვენოს, რომ ახალი დასაწყისები არსებობს.
— და მეორე? — მოღუშული ხმით იკითხა გრეისმა.
— მეორე… — ჯულსმა მისი თმები კისრის უკან გადაუწია — …შენ ახალ თავს იპოვი. და მას ვეღარავინ გატეხს.
გრეისმა პირველად ღამით იგრძნო, რომ, შეიძლება ოდნავ, მაგრამ მაინც იწონებდა გულს.
გრეისი იმ ღამეს ჯულსის პატარა, მაგრამ კომფორტულ გადამწყვეტ ოთახში წვებოდა. ფანჯრიდან ეიფელის კოშკის შორეული ნათება მოჩანდა ზუსტად იმდენად, რომ გახსენებოდა, სად იყო, მაგრამ არა იმდენად ახლოს, რომ თავი ტურისტად ეგრძნო.
საწოლი მაღალი არ იყო, საბნებიც მსუბუქი, მაგრამ მისი სხეული მძიმე და დაღლილი გრძნობდა თავს. ამდენ ემოციას შემდეგ შიში, შოკი, სიმწარე, ზიზღი და ბოლოს… უცნაური სიმშვიდის ნაპერწკალი გრეისი თვალებს ხუჭავდა და გააზრებას ვერ ახერხებდა, რომ ახლა უკვე სრულიად სხვა წერტილში იწყებდა ცხოვრებას.
მაგრამ ძილი მაინც არ მოდიოდა. სინათლე ფარდის მიღმა ციმციმებდა და გონებაში კვლავ და კვლავ იმ დღეს გადიოდა: თეთრი კაბა, სიმღერა, სტუმრების ხმაური, ენას ვერ ამოვლებული ტკივილი… და ტომის თვალები თვალები, რომლებშიც ვერაფერს ხედავდა, გარდა ცარიელ სინანულის, რომელიც ძალიან გვიან მოვიდა.
დილა პარიზში უცნაურად მშვიდი იყო, თითქოს ქალაქს საერთოდ ვერ გაეგო, რომ გრეისი ქერა, ნაზი და ლამაზი გოგო, რომელსაც შეყვარებულმა საქორწილო დღეს უღალატა ახალი ცხოვრების კართან იდგა.
საწოლში გატარებული ღამე გრძელი და მძიმე აღმოჩნდა. მიუხედავად იმისა, რომ ბალიში რბილი იყო, ოთახი თბილი, ფანჯრიდან კი ნაზი სინათლე აღწევდა, გრეისი მაინც გრძნობდა, როგორ ეკვროდა გულზე წუხილის უხილავი წონა.
თმები ოქროსფრად ქერა, ოდნავ აჩეჩილი და მორღვეული ლოყებზე ეცემოდა.
სახეზე ჯერ კიდევ ეტყობოდა უძილობის კვალი, მაგრამ სილამაზე მაინც ჰქონდა ისეთი სილამაზე, რომელიც თვალებიდან ამოდიოდა, თუმცა ახლა ეს თვალები დანაღვლიანებული, უფერო და გადაღლილი ჩანდა.
გრეისი ნელა წამოდგა, თითქოს მთელი სხეული მოღალატე მოგონებებისგან ეწეწებოდა. საკუთარ თავს სარკეში რომ გახედა, ვერ იცნო.
ის გოგო, რომელიც იქ ედგა, აღარ ჰგავდა არც ქორწილის დღეს ბედნიერ საქმროს და არც იმ გოგოს, რომელიც ყოფით ცხოვრებაში ყველაფერს ლამაზად ალაგებდა.
ახლა მის წინ იდგა ქალი, რომელსაც მოულოდნელი ტკივილი სწვევოდა მაგრამ თვალებში მაინც უარდუღალებლობა ელავდა, თითქოს თავის მესამედი ნაწილი უკვე იბრძოდა, რათა ფეხზე დარჩენილიყო.
სამზარეულოდან ჯულსის ხმაური ისმოდა ჭახაჩუხი, ტაფაზე შრიალი და რაღაც ბედნიერი, არაფრით შეშფოთებული მელოდია.
გრეისი ქვემოთ ჩავიდა და ამ მარტივმა, სახლისეულმა ენერგიამ ოდნავ მოუშუდა გულის სიმძიმე.
სამზარეულოს პატარა მაგიდაზე გადაშლილი იყო ორი ფინჯანი ყავა, თეფშზე ნახევრად შეჭმული ბლინები, ხოლო გვერდით ჯულსის დაუდევრად დადებული ტელეფონი, რომელშიც პარიზული მუსიკა.
ჯულსი იყო თავისი სტიქიით მომღერალი, ენერგიული, დაუდგრომელი.
გრეისი კი მის ფონზე თითქოს ჯერ კიდევ ფიქრებში დაკარგული იდგა, მაგრამ ჰაერი მაინც უფრო მსუბუქად ეჩვენებოდა, ვიდრე გუშინ.
პირველი ლუკმის მიღებისას ატყობდა, რომ სხეული ცოტათი მაინც ატკბა.
ყავის არომატმა, ჯულსის სამზარეულოს სურნელმა, და იმ ფაქტმა, რომ ამ ქალაქში ჯერ კიდევ არავინ იცნობდა მის ტკივილს, გრეისი ოდნავ დააწყნარა.
თუმცა გულში ვერაფერს ცვლიდა: ყოველი ამოსუნთქვა როგორც ჭრილობის გახსნა იყო.
მაგრამ მაინც იქ, ამ პატარა პარიზულ ბინაში, რაღაც ნელა, ძალიან ნელა იწყებდა განკურნებას.
როცა ისინი სახლიდან გამოვიდნენ, დღის სინათლე უკვე ძლიერად ჩანდა.
პარიზის ქუჩები ყოველთვის რაღაც სხვანაირად ბზინავს თითქოს თითოეული ადამიანი, თავისი სურნელით, თავისი ნაბიჯებით და თავისი ისტორიით ერთ მთლიან მუსიკას ქმნის.
გრეისი ამ ყველაფერს შორიდან უყურებდა, როგორც კადრს ფილმიდან.
ქერა თმა ოდნავ ქარში ეფანტებოდა, მზის სხივი კი შეიძლება ოდნავ აძლიერებდა მის ლამაზ, მაგრამ დაღლილ პროფილს.
— რაღაც… ძალიან ხმაურიანია, არა? — ჩუმად თქვა გრეისმა.
— პარიზია, ბეიბი, — გაეცინა ჯულსს, — აქ ხმაური ცხოვრების ნაწილია.
ქუჩაზე გადაბიჯებისას გრეისი პირველად იგრძნო, რომ აქ ჩამოსვლა იქნებ სირცხვილ იყო, არამედ — საჭირო შესვენება.
მის გონებას სჭირდებოდა სუსტი ნაპირი, სადაც ტანი წყლიდან ამოსვლის შემდეგ თავს მოიყრიდა.
პარიზი კი ამ ნაპირს ჰგავდა.
უკვე ნახევარ ქუჩაზე რომ ჩადიოდნენ, პატარა ბულანკერიიდან მომავალი ტკბილი სურნელი დაეტაკა.
მთელი ქუჩა საოცრად სასიამოვნო ქაოსს ჰგავდა:
ვინმე მაგიდასთან ახარხარებდა მეგობრებს, ვიღაც გრაფით ხელში მორბოდა, ბავშვი სიცილით გარბოდა დედის კაბის უკან დამალული.
— აი ეს არის ჩემი ბავშვობა, — ჩაილაპარაკა ჯულსმა.
— და შენი თავისუფლება, — გაუღიმა გრეისმა.
— ახლა უკვე — შენი თავშესაფარიც, — მხარზე ნაზად წავიდა ხელი ჯულსმა.
გრეისი ამ ყველაფერს ისე ათვალიერებდა, თითქოს პირველად ხედავდა სამყაროს, რომელიც ჯერ კიდევ არ იყო გატეხილი.
ჯულსმა კროუსანი და pain au chocolat იყიდა.
— გასინჯე, ამას ვერავინ უგულებელყოფს, — გაუწოდა ის გრეისს.
გრეისმა პატარა ლუკმით გასინჯა და მაშინვე შეჩერდა — ტკბილი, ცხელი შოკოლადის გემო თითქოს პირდაპირ გულს ეხვეოდა და მასში ჩარჩენილი სიმწარის ნაწილი ამლაშებდა.
— ღმერთო… — ჩურჩულით თქვა გრეისმა.
— მცირედი ბედნიერება, — თვალი ჩაუკრა ჯულსმა, — ჯერ კიდევ არსებობს.
ეს თითქოს სიმშვიდის პირველი ნიშანი იყო — და გრეისმა იგრძნო, რომ მზად იყო ცოტათი მაინც წინ წასულიყო.
მათ დაიწყეს ხეტიალი, ჯერ მშვიდად, შემდეგ უფრო თავდაჯერებულად.
მონმარტრისკენ მიმავალი გზა გრეისისთვის ახალი აღმოჩენებით იყო სავსე: ქუჩაში მჯდომი მოხეტიალე მხატვრები, ფერადი გაღიმებული სახეები, მაღაზიების ვიტრინებში გამოფენილი ათასი წვრილმანი.
— საოცარია… თითქოს ყველაფერი ცოცხალია, — თქვა გრეისმა.
— იმიტომ, რომ აქ ყველა რაღაცას ეძებს, — უპასუხა ჯულსმა, — სიზმარს, მუზას, ან უბრალოდ კარგ კაფეს.
პარიზს ჰქონდა ის მახასიათებელი, რომ აქ ყველაფერი ისტორიას ჰგავდა კედლებიც კი, რომელთაც შეხედავდი და ფიქრობდი, რამდენი სიყვარულის, ტკივილის, განშორების თუ შეხვედრის მოწმეები იქნებოდნენ.
მონმარტრში ასული ერთ-ერთი პატარა მოედნის კიდესთან გრეისი გაჩერდა.
ქარი უფრო მსუბუქი იყო, ჰაერი უფრო გადამწიფებული, მუსიკა უფრო ძლიერი.
მხატვრების გვერდით ტილოზე ჩასხმული ფერები ერთდროულად მონაცრისფრო და ცოცხალი ჩანდა.
გრეისი მიუახლოვდა ერთ მხატვარს, რომლის ხელები შეუჩერებლად მოძრაობდა.
ტილოსზე თითქოს ძლიერი ქალი იყო გამოსახული — მკაფიო პროფილით, ნაზად გადადებული თმით, მაგრამ მტკიცე მზერით.
— ლამაზია, — თქვა გრეისმა.
მ მხატვარმა ოდნავ დაუქნია თავი, თითქოს მისასალმებლად.
— ეს ქალი ძალას ატარებს, — მღიმარი ფრანგული აქცენტით თქვა მან.
გრეისი გაკვანძულ ყელში ძლივს ამოთქვა:
— ნეტავ მეც მქონდეს ასეთი ძალა.
— უკვე გაქვს, — უპასუხა მხატვარმა, — უბრალოდ ჯერ არ იცი.
ამ სიტყვებმა გრეისს გულზე უცნაური სიმძიმე და ამავდროულად სიმტკიცე მოუტანა.