მეთვრამეტე თავი
უცნაური შეგრძნება ყოფილა, როცა შენთვის ძვირფას ადამიანს უჭირს, შენ კი დახმარება არ შეგიძლია. იმ დროს გინდა მისი ტკივილი გაინაწილო, ან სულაც შენ გტკიოდეს და მას არა. კარგი იქნებოდა ამის უნარი რომ შეგწევდეს, თუმცა თავს ზევით ძალა არაა...
უდაოდ მძიმე რეალობის წინაშე აღმოვჩნდით. გარდაცვლილი აკაკი, დაუსრულებელი საქმე. თუმცა ეს უკვე მეორე ხარისხოვანი გამხდარიყო, აღარავის აღელვებდა აწ გარდაცვლილი კრიმინალი.
ქეთი მარცხენა მხარში იყო დაჭრილი, თუმცა აშკარად სასურველზე მეტ სისხლს კარგავდა, სავარაუდოდ სისხლძარღვი იქნებოდა დაზიანებული. დამხმარე ჯგუფი კი ჩამოვიდა დროულად, მაგრამ სამწუხაროდ სასწრაფოს მანქანა იგვიანებდა. ალბათ სხვა დროს ყოყმანს დავიწყებდი, ნერვიულობას, მაგრამ ამჯერად მხოლოდ მისი დახმარება მინდოდა.
შესაშური სისწრაფით დაჭრილი კაიშაურებთან ავიყვანეთ სახლში, ჩემსდა საბედნიეროდ პედაგოგს დავუჯერე, ექიმი ყველაგან ექიმი უნდა იყოსო და პირველადი დახმარებისთვის საჭირო მცირედი რაოდენობის სამედიცინო იარაღები ყოველი შემთხვევისთვის სახლში მქონდა წამოღებული. იარაღები კაიშაურებთან მისვლამდე რამოდენიმე წამით შინ შერბენისას ავიღე. საკუთარი წინდახედულობით აშკარად ბედნიერი ვიყავი.
საოპერაციოდ მისაღებს ვიყენებდი, წინასაოპერაციოდ პაციენტის მომზადებას დიდი დრო არ დასჭირდა, რაოდენ უცნაურიც უნდა ყოფილიყო, ასისტენტობას ჯაბა მიწევდა. სწრაფად ჩამოვბანეთ საპნით ჭრილობა, დავამუშავეთ კანი სპირტითა და ბეტადინით, საოპერაციო მაგიდად მისაღებში მდგომ მასიურ, ხის მაგიდას ვიყენებდი. ანესთეზიის შემდეგ ჭრილობა წყალბადის ზეჟანგით გავასუფთავე, იმედი მქონდა ეს ოდნავ მაინც შეამცირებდა სისხლდენას, მაგრამ ჩემი მცდელობა უშედეგოდ დასრულდა, სხვა გზა არ მქონდა, სასწრაფოსა და მასთან ერთად დამხმარეების ჩამოსვლამდე როგორმე რეზინის ლახტი უნდა დამედო, რაოდენ უცნაურიც არ უნდა ყოფილიყო უფროსი კაიშაური ნამდვილად კარგი ასისტენტი გახლდა. სტერილურ იარაღებს გაფითრებული მაწვდიდა. რეზინის ლახტი ძლიერად გადავუჭირე მხარზე და მიუხედავად იმისა, რომ იმ წუთში ეს ნამდვილად არ მჭირდებოდა, გადაჭერის დროც დავაფიქსირე. როგორც იქნა სისხლდენა შეჩერდა. დანა პირს არ გვიხსნიდა, შვებით ამოვისუნთქე, როცა ზუსტი დაზიანების ადგილი დავინახე.
- მეშველა, გვეშველა! - სიხარული ვეღარ შევიკავე.
აშკარად ვხედავდი სად იყო გაჩერებული ტყვია, მოხერხებულად ვცდილობდი მინიმალური ძალისხმევით ამომეღო ჭრილობიდან უცხო სხეული, რაც მოვახერხე კიდევაც. თუმცა სისხლდენა უფრო და უფრო მატულობდა, აშკარად დავინახე, ტყვიას საკმაოდ მოზრდილი სისხძარღვიც დაეზიანებინა. ფიქრი შევწყვიტე, მექანიკურად ვმოქმედებდი, რატომღაც ინსტიქტურად გონებაში საკუთარი ბრძანებების თვლა დავიწყე:
- სკალპელი! - არც კი გამიხედავს გვერდით ისე გამოვართვი იარაღი, ჯაბას დაძაბულ სახეს ვერ ვუყურებდი.
- ლანცეტი, ტამპონი, დრენაჟი!....- არ შეიმჩნიო, კიდევ, ცოტა, სულ ცოტა... - შეძლებისდაგვარად ვამხნევებდი საკუთარ თავს, ვხედავდი მკერდზე როგორ იჭერდა უფროსი კაიშაური ხელს, ისედაც გაფითრებული უფრო გათეთრდა, ტკივილისგან სახე დაეღრიჯა.
- კარგად ხართ?! - ხმაში ბზარი გამიჩნდა, შემეშინდა ნერვიულობაზე რამე არ დამართნოდა. - ორი, სამი ოთხი... - ამჯერად უფროსი კაიშაურის გულისცემას ვისმენდი მე.
- არაფერია, უკვე გამიარა... - ღრმად ჩაისუნთქა მან, როგორც იქნა სახეზე ოდნავ დაუბრუნდა ფერი.
- თითქმის დავასრულე, გავკერავ და... თქვენი დახმარება აღარც მჭირდება, ამას ჩემითაც მოვახერხებ!... - ვცდილობდი იქვე მდგომ სკამზე დამესვა. თუმცა კაიშაური მაინც არ მომშორდა:
- ძნელი ყოფილა შვილის ასეთ დღეში ყურება!... - ისე გამიღიმა, თითქოს სისუსტისთვის ბოდიშს მიხდიდა.
- ძნელი ყოფილა!... - საკუთარ ხმას ვეღარ ვცნობდი, ვგრძნობდი, როგორ მაწვებოდა ბოღმისგან გული ყელში, პატარა რომ ვყოფილიყავი ალბათ ავტირდებოდი, თუმცა ამჯერად ამის არც დრო იყო და არც ადგილი. მშვიდი სახით ვაგრძელებდი ოპერაციას. როგორც იქნა დავასრულე... არ მჯეროდა, ვხედავდი ლამაზად, საკმაოდ აკურატულად გაკერილ ხორცს და ვგრძნობდი, რომ შეუძლებელი შევძელი. უკვე დასრულდა ყველაფერი, პრინციპში ასეც იყო, ჩემს ხელთ არსებული იმ სამედიცინო საშუალელებით ამაზე მეტის გაკეთება პრაქტიკულად შეუძლებელი იყო.
ნელ-ნელა ვდუნდებოდი და უნებურად შიში მიპყრობდა. თითქოს ახლაღა გავიაზერე რა ჩავიდინე, ახლაღა შემეშინდა, რა შეიძლებოდა მოსალოდნელი შედეგების.
წესით ბედნიერი უნდა ვყოფილიყავი, მე კი თითქოს აქამდე შეკოწიწებული ძალა და ენერგია საბოლოოდ დავკარგე, მოვდუნდი და ყველაფერი ამტკივდა, თითოეული კუნთი, თითუეული ძარღვი.
ვუმზერდი გათიშულ ქეთას და ღმერთს მადლობას ვწირავდი, რომ ექიმად ყოფნის ბედნიერება მარგუნა წილად. ამ ეტაპზე უმცროსი კაიშაურის სიცოცხლეს საფრთხე აღარ ემუქრებოდა, სასწრაფო დახმარებაც როგორმე მოვიდოდა, გადაიყვანდნენ სტაციონარში და....
როგორც იქნა ოდნავ შვებით ამოვისუნთქე და იქვე მდგომ ჯაბას გახარებული მოვეხვიე, ხმას ვერც ერთი ვერ ვიღებდით, თუმცა ჩვენი დუმილი ბევრად მეტყველი იყო, სიხარულისგან ცრემლებს ვეღარ იკავებდა კაიშაური. ახლაღა შევნიშნეთ მისაღების ფანჯრებში დაძაბული სახით ჩვენზე მოჩერებული რამდენიმე წყვილი პოლიციელის თვალი და იქვე კუთხეში სალოცავ კუთხესთან მუხლებზე მდგომი დედა. ამაზე მეტყველი გრძნობა არ არსებობდა, შიში გადაზრდილი სიხარულში. ბედნიერების სხივით გაცისკროვნებული სახეები.
ვუმზერდი მეუღლესთან ჩახუტებულ ჯაბას, მის ტკივილს და ორმაგად მტკიოდა, დავქცეროდი წამლებისგან გაბრუებულ გოგონას, რომელიც ნელ-ნელა იწყებდა ნარკოზიდან გამოსვლას და უნებურად მისი სიტყვები მახსენდებოდა:
- ძალიან მალე, შენთვის ყველაზე საყვარელი ადამიანის გადარჩენა მოგიწევს!
ვიგრძენი როგორ გამაცია გაოგნებისგან: - შეუძლებელია, ის ამას ვერ დაინახავდა! - საკუთარ თავს ვუმეორებდი მე.
თითქოს ჯიბრით სწორედ ამ დროს გაახილა თვალები ქალმა, აშკარად ისევ ნარკოზის ზემოქმედების ქვეშ იყო, რამოდენიმე წამი მაკვირდებოდა, ოდნავ შესამჩნევად, ტკივილით გამიღიმა და თითქოს მხოლოდ საკუთარ თავს უთხრაო, ისე ჩაილაპარაკა:
- მაპატიე, მე არ მინდოდა... შენი ტკივილი არ მინდოდა!...
იმდენად გამიხარდა მისი ხმის გაგონება, რომ შემეშინდა. არანორმალურად მინდოდა ჩავხუტებოდი, მისი სითბო მეგრძნო. ამ უცნაურმა შეგრძნებამ დამაფრთხო, ზუსტად ვიცოდი, რომ იქ ჩემი გაჩერება აღარ შეიძლებოდა, დენდარტყმულივით გამოვვარდი გარეთ. ცივმა ჰაერმა თითქოს გონს მომიყვანა, მესიამოვნა. იქვე ჩავიმუხლე კიბის საფეხურზე და ამხელა კაცი ავტირდი, თითქოს ვიცლებოდი ემოციებისგან, ტკივილისგან და ჯერ კიდევ გაუცნობიერებელი უსახელო გრძნობისგან.
როგორც იქნა ეღირსა სასწრაფოს მანქანასაც მოსვლა, უკვე გონს მოსული პაციენტი საკაცით გადაიყვანეს ავტომობილში. მასთან ერთად ყოფნის უფლება მხოლოდ ერთ ადამიანს მისცეს, და ალბათ ძნელი მისახვედრი არაა რომ ის ერთი ადამიანი დედამისი იყო.
მე და ჯაბა კიდევ ერთხელ დავემშვიდობეთ აწუკვე კაიშაურებთან შეკრებილ წიფრანელებსა და ჩემს ოჯახს და პოლიციის დამხმარე ჯგუფთან ერთად სასწრაფოს მანქანას გავყევით.
ფიქრებში წასული კაიშაური დაძაბული უმზერდა გზას, საუბრის განწყობაზე არც მე ვიყავი, იმ დღევანდელი ემოციებით დატვირთულს საკუთარი ემოციები უფრო მაღელვებდა.
- „რამდენად შეიძლება მის მიმართ რამეს ვგრძნობდე?!“ - ფიქრებში ვეკითხებოდი ჩემს თავს, რომელიც ჯიუტად მიმეორებდა:
- „შეუძლებელია, ის ბავშვია, მართალი განსხვავებული, ცოტა გიჟი, რისკიანი, მაგრამ მაინც ბავშვი!... უბრალოდ ზედმეტი ადრენალინის შეგრძნების ბრალია!... საერთო თავგადასავალმა დაგაბნია, მისით აღტაცებული ხარ, სულ ესაა... გაივლის დრო და ისევე დაგავიწყდება, როგორც დანარჩენები დაივიწყე“...
- ალბათ! - უხალისოდ ვეთანხმებოდი საკუთარ ხმას მე.