წყვდიადში მივქრივართ, მაგრამ ხელები სულ დაბუჟებული მაქვს და ვერაფერს ვხედავ, რკინის უნაგირს ძლიერად ვებღაუჭები და ცხენის ფლოქვების თქარული შემზარავად მესმის, მერე წვიმის ხმა, სადღაც გაიელვა დაიჭექა და ბიჭმა ცხენს კიდევ შემოუძახა, რა ჯანდაბას ვაკეთებ ან რა ხდება ვერ ვხდვდები, მაგრამ მხსნელად მომევლინა და ახლა ჩემ ზურგს უკან ზის და მკერდით ზურგზე მეკვრის თავს ხრის და ლამის მხარზე მადებს ნიკაპს.
-გასწი- შეუძახა ცხენს და ჟრუანტელმა დამიარა, ცხენი არ ჩერდებოდა, სად მივდივართ ისიც არ ვიცი, ხელი გამეყინა, ვეღარ ვსუნთქავ, ძლიერი წვიმაა და სულ დავსველდი.
სიბნელეში ქალის სილუეტი გამოკრთა, აკვანი ხელში ეჭირა, მასაც ხევსურული ფორმა ეცვა და განხვავება მხოლოდ ის იყო რომ თეთრი თვალები ჰქონდა, გვიმზერდა, საიდან დავინახე ვერ მივხვდი, მაგრამ სიბნელეში ჩანდა, ჩავუქროლეთ და ისევ თვალს მაყოლებდა.
-არ უყურო- გამოცრა ბიჭმა და წინ სწრაფადვე გავიხედე
-ეს რა იყო?
-მაძახურ გაშინებს.
-რა?
-მაძახურა.- ისე თქვა თითქოს ვიცოდე რა ჯანდაბა იყო ეს, ვეღარ ვსუნთქავ, გონება მებინდება და წამიერად სადღაც ვიკარგები, ძლიერად მხვევს წელზე ხელს და სხეულზე მიკრავს, ისე ამოვისუნთე თითქოს წყალში ჩავყვინთე, სახე სულ სველი მაქვს და მცივა, მივქრივართ, მდინარის ხმა ძლიერდება, მერე ცხენი სვლას ანელებს და წყალში დგება, უცნაურად იქცევა.
-ნუ გეშინია, დადექ- შეუძახა ბიჭმა, მაგრამ ცხენი ადგილიდან არ დაძრულა
-რაი?- შეეკითხა ვაჟი და გავაცნობიერე რომ ადიდებულ მდინარეში ვიდექით
წყლის ხმა განელდა, ვაჟმა ცხენის სადავეს მოქაჩა და მერე ისეთი ხმა გაისმა თითქოს მთელი მდინარე თავზე გვემხობოდა. წლიდან რაღაც ამოდის, ცენს და ჩემ ფეხებს ეხვევა.
-ღმერთოოო- ვღრიალებ და ბიჭი თბილ ხელს სახეზე მაფარებს, წითელთმიანი ქალი ჩვენ წინ დგება და ცივ უსახურ სახეს გვანათებს.
-საით?- დაისისინა ქალმა
-სიმურ დამეხსენი- ჩაიდუდღუნა ვაჟმა და ისევ დავკარგე გონება, მერე მახსოვს წყალი, ძლიერი დინება, ცხენის განწირული ჭიხვინი და ტკივილი, ფეხი მივარტყი ლოდს და გონზემოსული სიპ ქვას ჩავეჭიდე.
-ქალავ?- გაისმა ღრიალი მდინარეში
-აქ ვარ- ვიღრიალე
ისევ ის შემზარავი ხმა, წლის ხმა, რომელიც არასოდეს მსმენია, ქვას ისე ჩავეჭიდე მეგონა ხელში შემომემტვრეოდა.
-მამკიდე ხელია- მოცურდა ჩემთან ბიჭი
-რა ჯანდაბა ხდება?
-სიმურ, წლის მცველი
-რა სიმური, რა წლის მცველი კარგად ხარ?
-წამოდ- თქვა და მხარში ხელი მომკიდა და სადღაც ნაპირზე გადამათრია, ვახველებ, პირიდან ბინძურ წყალს ვღრი და ისევ მიჭირს სუნქვა, ვკანკალებ.
-ადექ- ღრიალებს ბიჭი
-რა ხდება?
-ცხენს ადი- ისე მიღრიალა რომ ცხენზე მის დაუხმარებლად ავედი, ისევ უკან მომიჯდა ცხენი პატარა ბილიკს გაუყვა, არაფერი ჩანდა, წყლის ხმა ისევ მესმოდა, მაგრამ სადღაც მივდიოდით, სულ კლდეები იყო, ქარი ძლიერად ქროდა და შემოდგომის ცივ წვეთებს გაბრაზებული მახეთქებდა სახეზე.
-მცივა- ვოხრავ და ხელები მიკანკალებს, ვეღარ ვეჭიდები უნაგირს და ისევ ბიჭი მიჭერს.
-მალე მივალთ- ამბობს უდარდელათ. ცხენი კიდევ უფრო უმატებს სიჩქარეს და თვალს მხოლოდ ქვის კედლებში ვახელ, ტანზე რაღაც უსიამოვნო მაგრამ თბილი ნაჭერი მეკვრის, არ არსებობს, ნაბადია. რა სისულელეა ესეც შეჩვენებულია თავს ვყოფ და ჩემ სხეულს ვუყურებ, ნახევრად შიშველი ვარ, ბიჭი კი წელზემოთ შიშველი ზის და ცეცხლის დანთებას ცდილობს.
-ამიხსნი რა ხდება?- თავს ვწევ და ფ მკრთალ შუქზეც კი ჩანს რომ ფეხი სულ გაწითლებული მაქვს და სისხლიც შემხმარია. კბილს კბილს ძლიერად ვაჭერ და ვღრიალებ. ბიჭი დინჯად ტრიალდება ჩემკენ და წარბებშეკრული მიყურებს.
-ვინ ხარ?
-ხევსური.
-სისულელეა, შენსავით არავინ დადის ამ საუკუნეში, თან ესეთი რამ როგორ შეიძლება მოხდეს.
-სად ახვედ იქა, რაი გინდოდა?- ფეხზე წმოდგა და თავისი სრულყოფილი სხეულით თავზე დამადგა
-რა?
-რა გინდოდა ხატში?
-რამე დავაშავე?- აღმომხდა და კედელს ავეკარი
-ბნელ ღამეებია, აქ არ უნდა იყვე, მარტუა.
-თარგმნე.
-საშიშია.
-რას ლაპარაკობ, რა არსებები არიან? ფილმს იღებთ და გადაწყვიტეთ გაერთოდ თუ რა ხდება?
სახლს თვალს ვავლებ და თანამედროვეობის ნასახიც არსად ჩანს, შუაცეცხლზე ისეთი ქვაბი კიდია, მუზეუმსაც რომ შეუშურდება, ყველგან ცხოველის რქები, ხმლები, ტანსაცმელი და ორნამენტებიანი ჭურჭელია.
-რა გქვია?- ვკითხე გულაჩქარებულმა
-ხახბო.
-ა, რა სახელია, ხევსურულია?
ისე მიბრუნდა თითქოს არც აინტერესებსო.
-არვის უპასუხო თუ სამჯერ არა დაგიძახებს.
-რას გულისხმობ?
-მაძახურ მხოლოდ ორჯერ იტყვის შენ სახელს, მეტჯერ ვეღარ, ადრე ხევსურები სამჯერ ეძახდნენ მასპინძელს. გარეთ შეშისთვინ გავალ.
-აქ ვერ დამტოვებ.- ვიკრავ ნაბადს სხეულზე.
-აქვე გავდივარ.
-სიმართლე მითხარი, მეხუმრები თუ რატომ გაცვია ასე?
-არ შეიძლება ქართულ სამოსი მიყვარდეს?
თავს ვაქნევ და ბიჭი გარეთ გადის, სხეული მიხურს, პირი გამიშრა, ნაბადის კბენა არ მომწონს, მაგრამ ვიტან, ამან გამხადა ტანსაცმელი თუ რა ხდება. კარის ხმა რომ მესმის ვხტები და შეშით დახუნძლულ კაცს ვუყურებ.
-ასე იყავი გარეთ?- ვკითხე გაოცებულმა
-როგორა?
-აი წელზემოთ შიშველი.
-აგრე გამოდის- ხმაურით ყრის შეშას შუაცეცხლთან, ნერწყვს ხმაურით ვყლაპავ და ტანზე მიკრულ მტვერს ხელით იშორებს, ახლა ამის დროა?
-შენ გამხადე?- ყბა მითამაშებს და სხეული მითთრთის. მცივა თუ ეს მაგიჟებს?
-მერე?- გამომხედა მკაცრად
-არაფერი- ისეთი სახე ჰქონდა ვიფიქრე კედელზე არ ამაკრასთქო, შავი თმა ჰქონდა, წვერივით შავი, მაგრამ სხეული სპორტდარბაზია გამოყვანილი, აუცილებლად.
-რატომ მატყუებ?- მცდება პირიდან სიტყვები
-რასა?
-იმასა რომა აი ეგრე...- გავჩუმდი
-რა?
-არაფერი- თავი ხელებში ჩავრგე
-რა არსებები იყვნენ?
-მაძახურა და წლის მცველ სიმური- ისე მელაპარაკება თითქოს თავის ძმაკაცებს მაცნობსო
-აქ სულ მარტო ხარ?
-კი.
-სულ?
ისევ გამომხედა და გავჩუმდი, ისევ ჩაიცვა, ცოტა გულზე მომეშვა და წვიმაც დაიწყო, ცეცხლი დაანთო და სითბომ ჩემამდეც მოაღწია.
-ხახბო- გაისმა ხმა და ნაბადში კანკალით ჩავძვერი
ბიჭმა გამომხედა, მერე წყალი დაასხა ცეცხლის ნაწილს, ნახშირი შიშველი ხელით აიღო და ჩემ წინ წრე კედლიდან კელდამდე გააკეთა
-რას აკეთებ?
-ხახბო!-გაისმა ისევ ხმა
ბიჭმა გრძელი თითი ტუჩებთან მიიტანა და გავჩუმდი, გარეთ გავიდა, წვიმის ხმაში დაიკარგა მისი ხმაც და რამდენიმე წუთში დაბრუნდა, სველი იყო, გამომხედა ისევ ნაბადში ჩავიმალე
-დაიძინე, გრძელ ღამეა- თქვა და კიბეებს აუყვა
ვკანკალებ, პირი გამიშრა ხმის ამოღების თავიც არ მაქვს, ვერაფერს ვამბობ, ცეცხლი კი უწყინრად გიზგიზებს, მოიცადე, შიშით ვხტები საწოლიდან, ორჯერ დაუძახა, ორჯერ. თავად თქვა სამჯერ სანამ არ დაგიძახებენ გარეთ არ გაიხედოო, რაღაც ხდება, ფეხზწე ვხტები, ნელა, ჩუმი ნაბიჯებით მივდივარ კარამდე და ჩემ მშრალ ტანსაცმელს ვიცვამ, კარს ვაღებ და სველ ბალახზე ვაბიჯებ, გარეთ უზარმაზარი თეთრი ძაღლი წევს, ნაბადში გახვეულს რომ მხედავს ფეხზე ხტება და ჩემკენ მოდის, ისაა რომ უნდა მომწვდეს და ჯაჭვი აკავებს, ნაბადშემოხვეული სიბნელეში უმისამართოთ გავრბივარ, არ ვიცი სად, მაგრამ ბიჭი რაღაცას მატყუებს. მივდივარ, უკან ვიხედები, კოშკიდან ისევ კმოჩანს სინათლე, მერე კარი იღება და ბიჭი გამორბის, ნაბადს ვიშორებ და მთელი სისწრაფით ვეშვები ბილიკზე, რაღაც მომსდევს, ძაღლია, ღმერთო მიშველე, ვოხრავ და ფეხი საშინლად მკივდება, თეთრი უზარმაზარი ნაგაზი მეწევა და ჯინსში ფეხს მწარედ მავლებს ძირს ვეხეთქები. ძაღლი ახლა ჩემ ფეხსაცმელს ებჟაუჭებდა და მხდის, წამოდგომას ვახერხებ, ვერაფერს ვხედავ, შიშველი ფეხით გავრბივარ, მალე ბიჭი ახლოს იქნება, კლდეზე ფეხი მიცურავს და ქიმზე ვჩერდები, წინ უფსკრულია, ბილიკზე კი ბიჭი.
-რა გინდა?- ვღრიალებ
ბიჭი ჩემთან მოდის, ხელს მკიდებს და ტომარასავით მხარზე მიგდებს, ისედაც უკუნეთი სიბნელეა, მაგრა კიდევ უფრო ბნელდება.