“წარსულის დემონები“ ეს სიტყვები უტრიალებდა გონებაში მთელი საღამო, როდესაც უკვე ყველა ხარჭამ თავისი საქმე მოათავა და დაბინავდნენ, ოთახში შევიდა და მიწვა სარეცელზე. დარაბები შეხსნილი იყო და მთვარის შუქი დაგნათვოდა სხეულზე. ვერცხლისფრად აალებული იყო იმ წამს.
თვალები მოხუჭა და მაინც, კვლავ „წარსულის დემონები.“ წამოდგა. თასში ცივი წყალი ჩამოისხა, დალია. ვერ ისვენებდა. თითქოს ჰაერი არ ჰყოფნიდა, იცოდა უნდა გაცლოდა იქაურობას სანამ საკუთარი თავის აღსასრული, თავადვე იქცეოდა.
ერთი კვირა გასტანა, ამ ფიქრებში ჩაფლულიყო, გეგმებს აწყობდა. მეფის ვაჟი იმდ ღის მერე მხოლოდ ორჯერ იხილა, ერთხელ სრულიად შემთხვევით მეცადინეობიდან ხარჭების ოთახში ბრუნდებოდა. უფლისწული კი თავისი ამალით მიემართებოდა სადღაც. სასახლის ქალბატონმა უბრძალა წელში მოხრილიყო, რომ უფლისწულისთვის პატივი მიეგო, თუმცა ასე არ მოიქცა და მოგვიანებით ზურგში ამის გამო, კაკლის თლილი ჯოხიც მიიღო. მეორედ კი თავად უფლისწულმა იხმო იგი ოთახში, შევიდა თუ არა უხმოდ დაუწყო დაკვირვება და მტანჯველი სიჩუმის საათის შემეგ გაბრაზებულმა დაითოვა, თითქოს თავად ყოფილიყოს რაიმეში დამნაშავე. ამ დღეების განმავლობაში ისკანდერისთვის არცერთხელ მოუკრავს თვალი.
ჩუმად გაიპარა ოთახიდან, სასახლის ყველაზე დიდ ტერასას მიადგა. უჩუმრად გავიდა და ცივ ფილებზე ჩამოჯდა. მარმარილოს ქვით ნაგები ტერასიდან მოჩანდა სასახლის შემოგარენი. საღამოს გრილი სიო არხევდა მის დალალებს, თვალებანთებული გაჰყურებდა სიშავეში ჩაძირულ მიდამოს. შორს, გალავნისაგან დაშორებით თეთრად აელვებული ტყე მოჩანდა, მისი ორი ზამთარი.
ნაბიჯების ხმა მისწვდა ყურთასმენას. არ შეშინებია, მხოლოდ ინტერესის, ჟინის დასაკმაყოფილებლად გახედა. დერეფნის ბოლოდან მოდიოდა, მძიმე ფეხსაცმელებს ისე ამოძრავებდა, ისე მჩატედ თითქოს სულაც არ ემოსა. მხრებზე მოგდებული ატლასის, მეწამული ლაბადა შრიალით მოსდევდა. ჩირაღდნის შუქზე ელავდა კრისტალისებრი თვალები. დაბალი წვერით შემოსილი პირ-სახე ისევე მოღუშვოდა, როგორც ცა ჭუჭყისფერი ღრუბლებით შემოსილი. თავბრუს ხვევა იგრძნო. თითქოს გააბრუეს. ლოყა მარმარილოს ცივ მოაჯირს მიადო. ბრინჯაოსფერი კარი სიცივით დაეხორკლა წამეულად გაშორდა სიცივის საგანს. თვალები ნათლად გაახილა და თავბრუსხვევა გაქრა. გაქრა ყოველივე, მის წინ აღმართული კოშკების გარდა, კოშკების რომლებიც გარშემო უკუნითი წყვდიადი ელავდა. მზერა აარიდა მის თვალებს, აფორიაქებდა მათში არსებული კოშკების ელვარება.
-მეშვიდე მთვარე ჩაესვენება ამ საღამოს, მეშვიდე მთვარეა ამ სასახლში ფეხი შომოდგი, მეშვიდე მთვარეა, ძილი შემერღვა; ღამეული ვარსკვლავების მაგიერ, შენს სფეროებში აკიაფებულ ელვარებას ვითვლი. დიახ, მეშვიდე მთვარეა უცხომიწიდან, ბურუსიანი წარსულით მოხვედი ჩემს სასახლეში და ჩემს სულში ისე ჩასახლდი, გააზრებაც არ დამაცადე. მისი სრული ქაოსი მოახდინე!... ახლაც, ასე არხეინად, ეულად დაბრძანებულხარ ჩემს სანუკვარ ადგილას და გაჰყურებ ხედს, რომლის ყურებისას მე აღარ მძალულს სილამაზის აღქმა, ვინაიდან შენი ხატება ჩემს სულიერებაში მშვენიერების ერთადერთი შესატყვისია. შენ რჩები, მხოლოდ შენ... ვფიცავ, არასოდეს მერგოს მეფის გვირგვინი თუ სიმართლე არ იფრქვეოდეს ამ წამს ჩემი პირიდან, თუ ყოვლი სიტყვა გულის წიაღიდან არ ამომქონდეს შენთვის. შენ, უცხომიწელმა ისე მიმისაკუთრე, რომ თავად სულს გავყიდი შენთვის. მე შენ გეკუთვნი, ელისაბეტ. მფეთქვი ორგანო შეუტოკდა, წამიერად სუნთქვაც კი დაავიწყდა. დეფორმირდნენ ბაგენი მისნი, არ იღიმოდა, არც ბრაზობდა, უცნაურად შეერხა ტუჩის კუთხენი. ალიონის ცისფერი თვალები ერთ ფენად დაეცვარა სითხით. გვერდით გაიხედა, ერთმა კურცხალმა მაინც იჩინა თავი. ეს არ იყო ბედნიერების გამოვლინების ცრემლი. ეს ბოღმისა და ზიზღის დაუფარავი ნიშანი იყო. წამოდგა, აბრეშუმის ქსოვილისათვის არ დაუხედავს, წინ აღემართა უფლისწულს და ნამიანი თვალები მიანათა. შიშმა შეიპყრო ვაჟი, ეშინოდა გოგოს თვალებში ამოკითხული უსახელო გრძნობების, რომლებიც ნელ-ნელა სიძულვილად დეფორმირდებოდნენ. ნაბიჯით წინ წაიწია, იმდენად მიუახლოვდა აჰმედს, რომ ვეფხის ტყავის საფარველში ჩაძირული, მზისფერად შემოსილი სხეული წამიერად აუთრთოლდა უფლისწულს. -ნუთუ უგულოს სძალულს გულის გაცემა? -იმხელა ღვარძლი, ბოროტება, ავსიტყვობა ჩააქსოვა ამ ერთ კითხვაში, უფლისწულს წამით საყრდენი გამოეცალა და რომ არ წაქცეულიყო ტერასის ცივ მარმარილოს მოაჯირს დაეყრდნო ხელით. თავს ისე გრძნობდა, თითქოს გოგოს თვალებში ამოკითხულმა გრძნობებმა, ერთიანად, წყლის ჭვავლივით შეუტია. -ადამიანის განსჯა შეცნობის გარეშე გძალულს?... აღმაფრთოვანებს შენი უგულობა, ნუთუ შეიძლება სხვას დააბრალო გრძნობებისა და ემოციების არქონა, როდესაც თავად საკუთარ თავში კლავ ყოველივეს, კლავ და ამით შენს თავზე მეტად მე მანადგურებ; მომილოცავს ელისაბეტ, შენ საწადელს მალე მიაღწევ. იმდენად მტკიცე, შეუვალი და ამავდროულად ემოციებით გაჟღენთილიყო მისი ბაგედან წარმოთქმული სიტყვათა ტემბრი, საკვირველში ჩააგდო გოგო. უფლისწულს წამითაც აღარ დაუცდია, იქაურობას ისევე დიდი ნაბიჯებით და „თავადური“ მიხვრა-მოხვრით გაშორდა, როგორც გაჩნდა. არ უფიქრია მასზე დიდხანს, იჯდა და გაჰყურებდა ალიონშეპარულ მიდამოს, რომელიც თანდათან ნათდებოდა. მზის სხივები ეფერებოდა გარემოს, ისევე როგორვც დედა მიეალერსება ხოლმე ჩვილს,
ოთახში დაბრუნდა; არ გამოუძინია, მაშინვე საქმეს შეუდგა. მეცადინეობაზე წავიდა და პირველად მართლა ისმენდა მასწავლებლის რჩევა-დარიგებებს. უნდოდა ადგილობრივი ენა კარგად შეესწავლა, რომ აღარაფერი გამორჩენოდა. შემდეგ სხვა ხარჭებთან ერთად ქარგვას სწავლობდა. სადილად, რომ გაიყვანეს სასახლეში დიდი ფუსფუსი ატეხილიყო. უჩუმრად გამოჰკითხა ერთ-ერთ ხარჭას რა ხდებოდა და ისიც შეიტყო, რომ სასახლეში დედა დედოფალი ბრუნდებოდა. ზიზღით აივსო მაშინვე. თუ აქაურ მეფეზე ძლიერ ვინმე სძაგდა ცხოვრებაში, სწორედ დედოფალი იყო. დაუნდობელი, სასტიკი ქალი, რომლის სისხლიანმა სამართალმაც ცხოვრება გაუმწარა.
ლუკმა არ გადასვლია ყელში. იჯდა თვალებგაშტერებული და ფიქრობდა იმაზე თუ, როგორ აღმოჩნდა სასახლეში. ახლა, როდესაც დედოფალი მასთან ასე ახლოს იმყოფებოდა, ნუთუ ვერაფერს მოიმოქმედებდა, დიდი ხნის განმავლობაში მის მიზანს, ხომ სწორედ ამ ქალის განადგურება წარმოადგენდა. უნდოდა ისეთი ნაწამები ენახა როგორც თავად იყო.
გასვლის დრო, როდესაც მოვიდა ჰანუმი შემოვიდა სასადილოში, ყველას აცნობა, რომ ჯერ ვერ გავიდოდნენ, ვინაიდან დედა-დედოფალს უნდა ჩაევლო ამ დერეფანში. ელისაბეტმა არ იცოდა რამ მოუარა, თუმცა, როდესაც ოდნავ გამოღებული კარიდან დედოფლის სილუეტს მოჰკრა თვალი, რომელსაც ათობით მოსამსახურე მიჰყვებოდა ფეხდაფეხ, რომელიც თავაწეული, სიამაყით მიაბიჯებდა, გულმა ვერ გაუძლო და გასასვლელისკენ გაიქცა. სულ ცოტა აკლდა, დერეფანში გასვლამდე, შემდეგ ალბათ დედოფალთან მივარდებოდა და რას იზამდა თავადაც არ იცოდა, თუმცა მთავარი იყო გაღია აქედან.
რათქმაუნდა სასახლის ქალბატონებმა მაშინვე გააკავეს უცხომიწელი და დედოფლის გაშორების შემდეგ გაათრიეს კიდეც სასადილოდან. უდავოა, დასჯა არ ასცდებოდა.