***

იმ საღამოს ნიკოლა ბარში იჯდა, ვისკის სვამდა და წინ გადაშლილ ფურცლებზე ახალ მუსიკას წერდა. ხელები საფეთქლებზე ჩამოისვა, თვალები ეწვოდა, დაღლილი და დატანჯული იყო, მაგრამ გაჩერება არ შეეძლო. ითხოვნენ, გასაყიდი ნივთივით მოითხოვეს მახარაძე და ისიც იძულებული იყო გათენებამდე ეწერა. სიმთვრალემ ფეხი მოიკიდა, ბურუსში ჩაცურდა და წინ გადაშლილი ფურცლები ორად ეჩვენა. კალამი გააგდო, სკამის საზურგეს მიეყრდნო და აკანკალებული სუნთქვა ამოუშვა.
ცხრა დღე.
ცხრა დღე გავიდა მას შემდეგ, რაც ნიკოლა მახარაძე ზურაბ ვაშაძემ დაკითხა პატარა, ნაცრისფერ ოთახში, სადაც რკინის მაგიდა იდგა, ზედ მხოლოდ ერთი ხმის ჩამწერი და ზურაბის გადაშლილი ბლოკნოტი იდო, ოთხივე კუთხეში კი კამერა. ცხადად ახსოვდა როგორ ცრუობდა, როგორ თამაშობდა რაღაც როლს მხოლოდ იმისთვის, რომ გასაიდუმლოებული დაკითხვა დამაჯერებელი ყოფილიყო მოსამართლე გეგეშიძესთვის, რომელიც მოვლენებს თვალს ადევნებდა ეკრანიდან და სინამდვილეში იცოდა, რომ ყველაფერი პირიქით ხდებოდა. გაახსენდა როგორ მძიმედ ჩამოჯდა მის წინ ვაშაძე, როგორ ნელა გადაშალა ბლოკნოტი და იქ დახვავებული კითხვებიდან თითო-თითოს დასმა დაიწყო. ახსოვდა საკუთარი ხმა. გაყინული და თითქოს ნამდვილი. სინამდვილეში, სიცრუე იყო. მხოლოდ ერთ სიმართლეს ამბობდა, რომ თათა მისი მიზეზით არ მომკვდარა, თუმცა დანარჩენი, რასაც ფარდა უნდა ჩამოფარებოდა, ფარსი იყო.
ყველაზე მტკივნეულად კი იქიდან გამოსულს მათეს სახე დაამახსოვრდა. კედელთან იდგა, ცალი ხელი შარვლის ჯიბეში ჩაედო, მეორე ხელში მობილურს ათამაშებდა და ნერვიულობისაგან სახე ერთიანად დაჭიმული ჰქონდა. ნიკოლასთვის ზედაც არ შეუხედავს, მხოლოდ იკითხა თუ დასრულდაო და უკანმოუხედავად წავიდა. იცოდა მახარაძემ, მათე ამ ყველაფრის წინააღმდეგი იყო და სიმართლის გარკვევას ცუდ მომავალსაც უქადდა, თუმცა საკუთარ თავში მხოლოდ ტყუილის თქმის ძალას გრძნობდა, ამჯერად.
ცხრა დღე გავიდა, რაც მათეს მისი ზარებისთვის არ უპასუხია, არც სახლში დახვედრია და არც დარბაზში მისულა. ცამეტი დღე კი იმ მუსიკიდან ამოიწურა, რაც საბოლოოდ შეასრულეს ერთად.

ნიკომ დაღლილ სახეზე ხელები ჩამოისვა, ვისკის ჭიქა შეათამაშა და მწარედ ჩაეცინა. ამდენი არ შეიძლებოდა, ამჯერად მათე არ მოაკითხავდა და წასვლა საკუთარი ძალებით მოუწევდა. ფურცლები მოკრიფა, მიმტანს ყავა შეუკვეთა და მათეს ნომერს საცოდავად დახედა. როგორ სჭირდებოდა მეგობარი, ის კი არსად ჩანდა.
თუმცა იყო ერთი ადგილი, სადაც შეიძლებოდა ის ყოფილიყო. ნიკო სწრაფად წამოდგა, ნივთები აიღო და შეკვეთა გააუქმა. მანქანის გასაღები ხელში შეათამაშა, სწრაფად დაეშვა კაფის კიბეზე. მთელი გზა იმაზე ფიქრობდა, სწორად იქცეოდა თუ არა. მთელი გზა ამზადებდა სიტყვას, რა უნდა ეთქვა მათესთვის, როგორ გაიმართლებდა თავს იმ სისუსტის გამო, რომელიც ცხრა დღის წინ გამოაჩინა.
მთელი საათი მიდიოდა ცარიელ გზაზე. მხოლოდ ლამპიონები ანათებდნენ და ყვითელ შუქებს სცემდნენ ნაცრისფერ ასფალტს. ნიკომ სიჩქარეს მოუმატა, რომელიღაც შესახვევში გადაუხვია, ტყის მხარეს. უსიამოვნოდ ირხეოდა მანქანა, ამობერილ ხის ფესვებზე გადადიოდა მახარაძე. ირგვლივ სიბნელე გამეფებულიყო, მხოლოდ ფარების შუქი ეცემოდა მწვანე ბუჩქებსა და ბალახს. მანქანამ გაუვალი ტყიდან გადაუხვია, სწორ გზაზე გადავიდა და წრიულად გაყვანილ გზაზე დაიწყო მოძრაობა. მოზრდილი ტბის გარშემო წრიულად გადიოდა გზა, რომელიც ისევ ტყეში შედიოდა და რომელსაც ერთ ადგილთან მიჰყავდა - მათეს სახლთან. ნიკომ დანანებით გადახედა ტბას.
არც შემცდარა. ტყის პირას შავი, პრიალა ჯიპი გაჩერებულიყო. ნიკოლა მანქანიდან გადმოვიდა, ბილიკი სწრაფად გადაკვეთა და შუაგულში ჩადგმული სახლისკენ გაემართა. მისი უზარმაზარი, წინა მხარეს მომრგვალებული აივნები ისეთივე თეთრი იყო, როგორიც მთლიანი სახლი. მხოლოდ ფანჯრები იყო დაბურული, მოქუფრული. ნიკოლამ ჭიშკარის კარი ჭრიალით შეაღო, ზურგსუკან ხმამაღალი ზათქით დაიკეტა. ფეხქვეშ არასასიამოვნოდ ახმაურდნენ კენჭები და ნიკოლამ ხმამაღლა შეიგინა. შავ კარს მიადგა, რამდენჯერმე დარეკა ზარი და სრული იგნორის შემდეგ, მუშტები დაუშინა. მცირე პაუზა იყო საჭირო, რომ ზღურბლს იქით მათეს სილუეტი გამოჩენილიყო. ხელში წიგნი ეჭირა, სახეზე ის მღელვარება აღარ ეხატა, რომელიც ნიკოლამ დაინახა ცხრა დღის წინ. ძალდაუტანებლად გაეღიმა მახარაძეს. ისეთი შეგრძნება გაუჩნდა, თითქოს პირველად ხედავდა და დიდი ხნის დაკარგული იყო. ზღურბლს გადააბიჯა, უსიტყვოდ გადაკეტა კარი მეტრეველმა და მისაღებ დარბაზში გაუძღვა. ნიკოს რაც ახსოვდა, მას შემდეგ არაფერი შეცვლილა. დარბაზის ერთ კედელზე წითელი ხალიჩა ეკიდა, დანარჩენი კედლები ნახატებითა და პატარ-პატარა ბიუსტებით იყო გადაჭედილი. უყვარდა მათეს ხელოვნება და ზოგჯერ გადამეტებულადაც კი. სამაგიეროდ, შუაგულში ბუხარი ენთო, მის წინ ორი დიდი სავარძელი იდგა, რომელთაგან ერთ-ერთი მათეს დაეკავებინა და მონდომებით კითხულობდა ალბათ ათასჯერ წაკითხულ წიგნებს.
-როგორიც წლების წინ ვნახე, ისეთივეა. -აღფრთოვანებულმა ნიკომ პიჯაკი იქვე მიაგდო და სავარძელში ჩაესვენა. მათემ წიგნში გადაკითხული ფურცელი მონიშნა, წიგნი თაროზე დააბრუნა და ნიკოს წინ ჩამოჯდა. ბუხრიდან სასიამოვნოდ იღვრებოდა სითბო. ტყეს ეტყობოდა, წინა ღამის ნაწვიმარი იყო და კიდევ იწვიმებდა. ნიკომ ხელები ერთმანეთში გადახლართა, მუხლებს იდაყვებით დაეყრდნო და წინ გადაიწია, მათეს მიაჩერდა.
-გამაგებინე, რაზე ფიქრობ. ცხრა დღე, მათე. არსად ჩანდი. -მათემ თავი გადააქნია, საპასუხოდ მხოლოდ წარბები ასწია და ძველებურად მოიღუშა.
-ამხელა კაცი თუ გაბუტვას აპირებ, შენი გადასაწყვეტია, მაგრამ წამოდი, მანქანაში გაიბუტე. აქ არაფერი დაგრჩენია. -წამოდგომა დააპირა მახარაძემ, თუმცა მათეს გაცოფებულმა მზერამ ადგილზე გააშეშა და ინტერესით მიაშტერდა.
-არც გაბუტული ვარ, არც გავრბივარ. შენ თუ გგონია, შენმა საქციელმა ჩემს ცხოვრებას დაღი დაასვა, ძალიან შემცდარხარ. -ირონიულად ჩაილაპარაკა მეტრეველმა და ნიკოს სახეზე წამიერად, წყენამ გადაირბინა. -გაიხსენე, რაც ლევანის ჩამოსვლის ამბავი შეიტყვე, როდის დაჯექი და დაფიქრდი?
-მათე, საითკენაც არ უნდა მიგყავდეს საუბარი, არაფერი შეიცვლება. მოსახდენი მოხდა.
-ზუსტად. ხედავ, რამდენად გაგხრწნა შურისძიების სურვილმა? -მათე ფეხზე წამოიჭრა, ბუხარს მიუახლოვდა, ზემოდან მოჩუქურთმებული ნაწილი გამოსწია, რომელშიც უჯრა გაეკეთებინა და იქიდან საკმაოდ სქელი საქაღალდე ამოაძვრინა. მათ წინ დადგმულ პატარა, ხის მაგიდაზე დააგდო და ისევ ჩამოჯდა.
-მიდი, გახსენი და ნახე, შენი დაუფიქრებლობით რამდენი რამ გამოტოვე. -ნიკოლა ავტომატურად დაიხარა საქაღალდისკენ, იქიდან საბუთები, ფოტოები და ჩანიშნული ფურცლები ამოაძვრინა. ერთხანს გაშტერებული უყურებდა, მერე მათე ჩაერია, ხელიდან გამოჰგლიჯა ყველაფერი.
-ეს ციხის ჩანაწერებია -ნიკოლას ერთად შეკრული ფურცლები ესროლა. -აქ წერია სამი წლის განმავლობაში როგორ იქცეოდა, რას აკეთებდა, რომელ საკანში იჯდა, რას ჭამდა, ვის ესაუბრებოდა და ა.შ. მანდვე, ბოლოში, მისი სამედიცინო ჩანაწერებია. ჩვეულებრივი, ჯანმრთელი პატიმრისთვის ასეთი ხშირი ვიზიტები უჩვეულოა.
-ლევანს ასთმა აქვს, თათასგან მახსოვს. -წარბშეკრულმა გააყოლა თვალი ჩანაწერებს და მათეს ახედა, რომელიც ჩაფიქრებული მიშტერებოდა რაღაც სურათებს.
-ინჰალატორს რამდენ ხანში ცვლიან, ყოველ ორ დღეში? -თქვა და გაიცინა მათემ. ნიკომ ახედა, უცნაურად ეჩვენებოდა მეგობრის ცვლილება. წარმოდგენა არ ჰქონდა საიდან შეაგროვა იმ ციხის მონაცემები, რომელზეც ხელი ერთ ან ორ ადამიანს მიუწვდებოდა მხოლოდ.
-ნიკო, დალიე?
-ვისკი.
-გეტყობა. ვერაფერს ამჩნევ. -მათე წინ გადმოიხარა, ნიკოლასკენ მიაბრუნა სურათები. ბუნდოვანი და გაურკვეველი იყო უცხო თვალისთვის, თუმცა კამერის ჩანაწერებიდან ამოღებულ ფოტოებშიც კარგად არჩევდა მახარაძე ლევანის სახეს. მწარედ ჩაიცინა.
-ნაბი*ვარი. ანუ, შენ გგონია, ლევანი ვადაზე ადრე გამოუშვეს? უფრო სწორად, „გააჩალიჩა“ მაგ ღორმა?
-ასე მგონია. არც შენი და ბებერი ვაშაძის ტყუილებით გატენილი ჩვენება უშველის და არც იარაღით მუქარა.
-რას მთავაზობ?
-წერილი. წერილი, ნიკო. -მახარაძეს თითქოს მეხი დაეცაო, წამოდგა და ბოლთის ცემა დაიწყო. თმაში ნერვიულად ისვამდა ხელს.
-გაგიჟდი, ხომ? თათას წერილს არ გავხსნი. იქ... იქ ათასი რამ წერია. თანაც არამგონია იმაზე მეტი ეწეროს, ვიდრე დანატოვარი ბრალდებებია. ალბათ, ხსნის რომ ვუყვარდი და თვითმკვლელობამდე მე მივიყვანე. -ანერვიულებული საუბრობდა მახარაძე. მათე წამოდგა, ფანჯარასთან მივიდა და დაეყრდნო.
-კარგი ერთი, აბა, ასე რამ აგანერვიულა? გამოსავალი მხოლოდ წერილია. რაც არ უნდა ეწეროს, ამ საქმეს საბოლოოდ დაასრულებს. შენ კიდევ, ვაშაძის ზურგსუკან დამალვას მოეშვი და სიმართლე ილაპარაკე! სიმართლის მხარეს დადექი, ნიკო. წლები გავიდა, რაც ის დაწყევლილი ფურცლის ნაგლეჯი შენახული გაქვს. წარმოდგენაც არ მინდა რა მოხდება, ვინმემ რომ გაიგოს, შენი საუბარი სრული ნაბოდვარი იყო. ამაზრზენ კაცად ჩამოყალიბდი, ნიკო. -მათემ ჯიბიდან სიგარეტი ამოაძვრინა და გააბოლა. -ადამიანისთვის ყველაზე დიდი ფუფუნება სამართლიანობაა. მე ვიცი, რომ იმაზე ძლიერი ხარ, ვიდრე ერთი შეხედვით ჩანხარ, მაგრამ ისე იქცევი, როგორც სუსტი, უნებისყოფო კაცი. შენს მტერს არაფრით სჯობიხარ.
-აღარ გინდა, მორალის კითხვას მოეშვი. ხომ ხედავ, აზრი არ აქვს. ლევანს ან კანონი დასჯის, ან - მე. გადაწყვეტილია.
-შენც დაისჯები. არც კანონი დაგსჯის, არც ტყვიას შეეწირები. ყველაზე მტკივნეულად დაისჯები და ის ერთადერთი იარა გულზე დაგაწვება. ვეღარ მოიშორებ, რაც დრო გავა უფრო აგეწვება და მარილი მოგეყრება. დაისჯები, ნიკო. -მათემ სიგარეტი ფანჯრიდან მოისროლა, ბოლოჯერ გააბოლა და ნიკოს გახედა. ერთ წამში დაბერებულიყო. თვალები ჩამუქებოდა, მუდამ დაჭიმული სახე მოშვებოდა და ტკივილით ახამხამებდა გრძელ, შავ წამწამებს. ისე მძაფრად შემოიჭრა სევდა, თითქოს სახლის სიმყუდროვე იგრძნო და კედლებს შეეზარდა. დანანებით შეჰყურებდა მათე ნიკოლას და მთელი გულით სურდა, რაიმე შეეცვალა. იცოდა, ამ უკანასკნელმა იცოდა, რომ უბედურებად სწორედ ისინი რჩებოდნენ, ვისაც სიყვარული შეეძლოთ. გული ეწურებოდა, როცა ხვდებოდა, რამდენი წვეთი სისხლი იღვრებოდა ნიკოს გულიდან და ქრებოდა. ნიკოლა იყო ის მუსიკა, რომელიც ყოველთვის, დაბალხმაზე ჟღერდა. მუსიკა, რომელსაც გულის სიღრმეში ყველა წერდა. ნიკოლა იყო ამბავი, რომელზეც საუბრობდნენ. სწორედ ის იყო, ვისაც ცა და დედამიწა ხელისგულზე ამოეზარდა. მათესთვის რომ გეკითხათ, ვინ იყო ნიკო, იტყოდა, რომ - ბუნება. ბუნება იყო ნიკოლა და ის ყველა ძალა, რაც მას ჰქონდა. სწორედ ნიკოლას შეეძლო პატარა სხეულში დიდი სამყაროს დატევა, მისი ახმაურება, მისი წამება, ცრემლებამდე ახარხარება. ნიკოს შეეძლო ამბავი, რომელიც მოკვდავებს გვიკვირს, დაეჩრდილა და მწვერვალზე ასულიყო. მაგრამ, ერთადერთი, ვინც იცოდა რა უსაფრდებოდა ყველა ცოცხალს, მათე იყო. უყურებდა ნიკოლას და მის უკან მომღიმარ სიკვდილს ხედავდა. სიბნელეს, რომელიც ყოველ ნაბიჯში უახლოვდებოდა და შორიდან იცინოდა, თავს უკან აგდებდა და ხარხარებდა. იცოდა, ან ყველაფერი უნდა გადარჩენილიყო, ან - არაფერი. მათ შორის სივრცე არ არსებობდა.

***
განათებულ დარბაზში ძვირფას ტანსაცმელში გამოწყობილი ქალბატონები და მამაკაცები შეკრებილიყვნენ. ყველა ელოდა ნიკოლას გამოჩენას. ერთმანეთს ესაუბრებოდნენ, ძვირფას ღვინოს და შამპანურს წრუპავდნენ, მიმტანებსა და გამვლელებს მუსიკოსის ამბავს ეკითხებოდნენ და რიგის ნომრებს ნერვიულად ათამაშებდნენ ხელში. მხოლოდ მათე გამოჩნდა იმ საღამოს დარბაზში. ღვინო შეუკვეთა და აივანზე გავიდა. ნერვიულობდა. ცხოვრებაში პირველად, ეს საღამო ანერვიულებდა. ხელისგულებზე ოფლს გრძნობდა, მუხლები ეკვეთებოდა და უნდოდა ბოლო წვეთამდე ჩაეცალა ღვინო.
ნიკოლა არ იყო.
თეთრ დარბაზში ხელშეუხებლად იდგა შავი როიალი. მართალია, საოცარ მუხტს დაატარებდა, თუმცა ნიკოს გარეშე მაინც არარაობა იყო, თითქოს. იმ საღამოს შემდეგ, რაც ნიკოლამ უსიტყვოდ დატოვა მათეს სახლი, მისი ამბავი არავის გაუგია. მოლოდინი კი ისეთი იყო, იმედგაცრუება ყველა ადამიანს წააქცევდა. ხუთი წუთი რჩებოდა,სანამ დასხდომას გამოაცხადებდნენ. შემდეგ, კიდევ თხუთმეტი წუთი, რომ დარბაზში სამარისებური სიჩუმე ჩამომდგარიყო და ალბათ კიდევ ხუთი, რომ ნიკოლას საკუთარი ადგილი დაეკავებინა. მათემ ასჯერ მაინც დახედა მაჯის საათს. თერთმეტის შესრულებამდე შვიდი წუთი რჩებოდა.
-მიდი ნიკო, არ დამაღალატო. -ჩურჩულებდა თავისთვის და ჰორიზონტს უშტერებდა თვალს. მთვარე დაღვრემილი იყურებოდა, თითქოს სამყაროს ყველა ბოროტების მომსწრეს ციდან ჩამოვარდნა და მიწაზე მოკალათება მონდომებოდა. მართალიც იყო. მათემ იმ წამს, საოცარი მსგავსება და სიახლოვე იგრძნო მთვარესთან. ისიც უბრალო, კუთხეში მიმწყვდეული სხეული იყო, რომელიც სიბნელეში ცდილობდა გამონათებას, მაგრამ სანამ მზის სხივები არ მისწვდებოდა, არაფერი გამოსდიოდა. მხოლოდ უყურებდა, ისმენდა, ივსებოდა, ზოგჯერ ნახევრდებოდა, ცარიელდებოდა, საცოდავად ეკიდებოდა და საბოლოოდ, მაინც იქ რჩებოდა, სადაც პირველად გაჩნდა. ჩრდილი იყო მათე, რომელიც შემაწუხებლად მზიან ამინდში ეცემოდა. დამღლელი იყო, მაგრამ საჭირო. ყველაზე მეტად კი ის დაღლიდა, თუ ნიკოლა არ გამოჩნდებოდა და ყველაფერს მიატოვებდა. ღვინო გამოცალა, მიმტანს ვერცხლის ლანგარიდან კიდევ ერთი ააცალა და ხარბად მოსვა. ტვინში სისხლი ჩაექცა გამყინავ ხმაზე, როცა სტუმრებს დარბაზში შესვლა რამდენჯერმე სთხოვეს. თერთმეტს სამი წუთი გადასცილებოდა, კიდევ ჩვიდმეტი და ყველაფერი დასრულდებოდა.შეეზლო წარმოედგინა იმედგაცრუებული, საყვედურებად ქცეული სტუმრების სახეები, მათი განცდები, მაგრამ ვერაფრით აცნობიერებდა თვითონ რას იგრძნობდა, რა სახეს მიიღებდა, როცა მძიმე ფარდა გადაიწეოდა და რაც თვალსაწიერს მისწვდებოდა, როიალი და მასთან ცარიელი ადგილი იქნებოდა. იმედგაცრუება? - არა. ალბათ, მიტოვება, ან დატოვება.

***
მათე ფარდის უკან იდგა, საბოლოოდ შეავლო თვალი როიალთან მიტოვებულ ადგილს და თავი გააქნია. ხუთი წუთი და იმას მოისმენდა, რაც ყველაზე მეტად სძულდა. შეშფოთების ამოძახილებს. ხელი გადაუსვა როიალის პრიალა ზედაპირს და დანანებით დახედა. სულ ეს იყო. ნიკო არ გამოჩნდა, კონცერტი უკვე ჩაშლილი იყო. შეუძლებელი იყო, ნიკოს ადგილი სხვას დაეკავებინა, რადგან ათასობით ადამიანი სწორედ იმ გენიალური მუსიკოსის სანახავად მოსულიყო, რომელიც მსმენელის აზრს სანახევროდ ისმენდა. შებრუნდა, კულისების ფარდა გადასწია და თვალი შეავლო დარბაზს. ერთი ადგილიც აღარ დარჩენილიყო თავისუფალი. აღტაცებულები ელოდნენ მუსიკოსს, რომელიც არ ჩანდა და არც გამოჩნდებოდა. მათემ თავი გააქნია, ფარდას ხელი გაუშვა და შებრუნდა. ნელი ნაბიჯით აიარა კიბე, მსმენელის რიგებს შეუერთდა და სცენაზე დაშვებულ ფარდას თვალი გაუსწორა. რამდენჯერ იგრძნო ამ სცენისადმი სიყვარული და სიამაყე, თუმცა იმ დღეს ზიზღს გრძნობდა. დარბაზში ზარის ხმა გაისმა. კონცერტი იწყებოდა. მათე შებრუნდა, კიბის ბოლო საფეხურზე დადგა ფეხი. ხმადაბალი შრიალით მიხვდა, რომ ფარდა გადაიწია და სწორედ იმ წამს ელოდა გაოცებული მსმენელის შეძახილებს, თუმცა რამდენიმე წამის განმავლობაში არაფერი ხდებოდა. პანიკის უზარმაზარ ტალღას არ გადაუვლია. პირიქით, ის-ის იყო კარის სახელური უნდა ჩამოეწია და სასცენო დარბაზიდან გასულიყო, მუხტმა სხეულში გაუარა და რეფლექსურად მოაშორა ხელი სახელურს. იგრძნო, როგორ აუკანკალდა სხეული, მუხლები ეკვეთებოდა და ვეღარ იმორჩილებდა. შებრუნების ეშინოდა, რადგან ილუზიად თვლიდა ბგერას, რომელმაც დარბაზს გადაუფრინა. გაფართოებული თვალებით მიბრუნდა სცენისკენ, თავზარდაცემული აეკრო კედელს და აკანკალებული ხელი გულზე მაგრად მიიჭირა.
ნიკოლა იჯდა როიალთან. შავი პიჯაკი სკამის უკან გადაეგდო, თეთრი პერანგის საყელოები კოხტად ამოეწია და თმაც უკან ჰქონდა გადავარცხნილი. მუდამ მკაცრი ნაკვთები, შეკრული ყბები საოცრად მოდუნებული ჰქონდა, სიმსუბუქით ასრიალებდა ხელებს როიალზე. ეს იყო, სწორედ ეს იყო მწვერვალი.
ნიკოლა ახალ მუსიკას უკრავდა.
მათემ ინსტიქტურად დაიხედა ფეხებზე, საიდანაც თეთრი გველი გამოსრიალდა და სცენისკენ გასრიალდა. სინამდვილეში, მის ფეხებთან სიცარიელე იყო. გველი სცენის კიბეზე ასრიალდა, როიალს შემოეხვია და მის ზედაპირზე დაიკლაკნა. წამოიწია, ნიკოლას გაუსწორდა სიმაღლით. დარბაზში მსხდომთ შეყვირება აღმოხდათ, როცა მსუბუქი ნოტები ჭექა-ქუხილმა შეცვალა. ნაზად მოსრიალე ხელები სიკვდილის მტევანს დაემსგავსა, რომელიც ბოლო წამებს ითვლიდა როიალთან. მოდუნებული ნიკოლა გაიმართა, ყურში ჩაესმა მათეს რა ხმა გამოსცა მისმა ხერხემალმა, რომელიც წამში აჰყვა გაფანტულ მუსიკას.
მოღრუბლულ ცას ჰგავდა. ღრუბლებს შორის დაჭერილი მთვარე და მასზე მოსრიალე ელვა, აქა-იქ ჩამოცურებული მეხი, ჭექა-ქუხილის დამანგრეველი ხმა. წვიმის ოკეანე წარმოქმნილიყო სცენაზე. მათემ იგრძნო, როგორ ჩაუსისხლიანდა თვალები. დარბაზში მყოფთ გადახედა, სათითაოდ დაეკრიფათ გულზე ხელები და აუტანელი გამძლეობით ცდილობდნენ იმ ტკივილთან შეხვედრას, რომელსაც ნიკოლა მახარაძე მუსიკით უწყობდა.
ცეცხლი წაეკიდა ერთ გროვად ქცეულ მოგონებებსა და გრძნობებს. ცამდე აიჭრა აგიზგიზებული, ლავად ქცეული მასა. იქ დაიფერფლა, ერთად შეგროვდა და თავზე დაეყარა ყველას, ვისაც კი შეეძლო ეგრძნო, რას განიცდიდა ნიკო. დარბაზში კვნესა ისმოდა. დაუკითხავად ტოვებდნენ ცრემლები ჩასისხლიანებულ თვალებს. ისინი ხდებოდნენ მოწმე სასწაულისა, რომელიც სხვაგან არასდროს ენახათ. ისინი იქცნენ ადამიანებად, რომლებსაც ესმოდათ რამდენად ძლიერია სუნთქვისაგან მოყენებული ტკივილი. ისინი შეხვდნენ უდაბნოს, სადაც ყვავილები იზრდებოდა. ისმენდნენ მუსიკას, რომელიც ძალიან ჰგავდა წვიმას. ნიკოს სამყაროში მუდამ ციოდა, მუდამ ქარი ქროდა და წვიმდა. გული ყელში მიებჯინა მათეს, უნდოდა საკუთარი ხელებით გამოეგლიჯა, გამოეწურა და შორს გადაეგდო. ღალატი იყო ნიკოლას მუსიკა.
ნაზ ბგერებში გაფანტული ტკივილი, სევდა, ნაღველი, დარდი. იგრძნობოდა, რომ უსამართლო იყო ცხოვრება.
თითქოს მუსიკასაც ამოედგა ენა. მსმენელთა შორის დაძრწოდა და რაღაცას ჩურჩულებდა, ხავერდოვანი და ამავდროულად, დამანგრეველი სილამაზის ხმა ჰქონდა. ყვებოდა ამბავს რწმენის შესახებ, რომელიც ტურასავით დაძრწის მიტოვებულ სასაფლაოზე. სიკვდილზე, რომელზეც, რა თქმა უნდა, ნიკოლას სმენია. ყვებოდა ისტორიას გოგონებზე, სიყვარულსა და ძალიან, ძალიან ფერმკთალ ვარდისფერზე. და ბოლოს, მუსიკა, რომელიც იმ ღამეს კედლებს შეეზარდა, კედლების ძარღვებში დაიწყო სისხლად დენა, განუწყვეტლივ იმეორებდა - „ევვა! ამ მუსიკაში ხარ, ევვა!“.


***
და ის-ის იყო დაცარიელებულ დარბაზში სიჩუმე უნდა გამეფებულიყო, ნიკოლამ მიახლოებულ, შეძრწუნებულ მათეს წინ ფურცელი აუფრიალა. მთელი კონცერტის მანძილზე, მახარაძე ღრიალებდა, შიგნიდან იგლეჯდა ყველაფერს, რაც კი შემორჩენილი ჰქონდა. მათემ აკანკალებული თითები მოჰკიდა ფურცლის ბოლოებს და მასში ამოიცნო წერილი, რომელიც წლების წინ დატოვა თათამ, ვიდრე სიკვდილს შეხვდებოდა. ნიკოლამ ჩაწითლებული, ჭაობისფერი თვალები გადაატრიალა, როიალის კუთხიდან რაღაც გამოასრიალა და მათემ არაჩვეულებრივად გაარჩია მოწითალო ფერის შუქზე გაბრწყინებული იარაღი. ნიკომ თვალები დახუჭა, გადათეთრებული ტუჩები ერთმანეთს დააშორა და მთრთოლვარე სუნთქვა ამოუშვა. იარაღი საფეთქელთან მიიდო, რამდენჯერმე შეახო და მოიშორა.
-ვისჯები. -ამოიხრიალა ბოლოს და ფერფლად ქცეული თვალებით გადახედა შეძრწუნებულ მათეს.