25 ოქტომბერია, შემოდგომის სურნელი ტრიალებს ჰაერში და მზეც თანდათან უფრო სუსტად ანათებს, დღეებიც დაპატარავდა. ნოეს ერთ დროს მზის სხივები აღვიძებდა, როცა ეს უკანასკნელნი თვალებში უჭყუტუნებდნენ, მაგრამ კარგა ხანია ასე საამურად აღარ გაუღვიძია და უკვე აღარც ელოდება ხოლმე მზის ამოსვლას. ვიდრე მზე ამოიწვერება აღმოსავლეთიდან და მისი ოთახის ფანჯარაში შეიჭრება ვით უცხო სხეული, რომელსაც სიცივე ხვდება და ძალა არ ჰყოფნის, რომ იქაურობა გაათბოს, ნოე იქამდე იღვიძებს.
დღესაც ადრიანად ადგა. ბნელოდა და არემარე ნაცრისფერ ბუნდოვანებას დაეფარა. ადგომისთანავე ხატვას შეუდგა. სიზმარი, რომელიც უკვე მესამეჯერ ნახა, აუცილებლად უნდა გადმოეტანა ტილოზე და მისთვის ზეთის საღებავებით სული შთაებერა. ნოეს ჰქონდა განცდა, რომ თითქოს აცოცხლებდა თავის სიზმარს. 2 საათის განმავლობაში ხატავდა და როცა დაამთავრა, უკმაყოფილების შუქმა ფადაურბინა სახეზე. აშკარა შეძრწუნება დაემჩნა, აქამდე ვერ აცნობიერებდა როგორი შემზარავი სიზმარი ნახა, მაგრამ ნახატს იმ სამ წამზე მეტ ხანს უყურა, რომლის განმავლობაშიც ზოგადად სიზმრებს ვნახულობთ ხოლმე და ხელი ვეღარაფერმა შეუშალა დაენახა ის საშინელაება, რაც ზედიზედ სამჯერ ესიზმრა. ტილო კედლისაკენ შეაბრუნა და ღრმად ამოისუნთქა. ძალიან განერვიულებული იყო. ხელებიც აუკანკალდა. როგორც კი გათენდა, მაშინვე სახლიდან გავიდა და ერთ კაფეში შევიდა.
შუა დღე იქნებოდა, როცა კაფეში მაგიდასთან იჯდა და ქუჩაში მიმავალი ზოი დაინახა. სასწრაფოდ გაასწორა ანგარიში. გიჟივით გავარდა ქუჩაში. არ უნდოდა, რომ ზოის კვალი დაკარგვოდა. გზად ყვავილების გამყიდველი შეხვდა, სადაც დიდი თაიგული იყიდა. ეს იყო ყვითელი ვარდების თაიგული. ორი ნაბიჯი გადადგა თუ არა, უკან მიბრუნდა, თაიგული ყვავილების გამყიდველს უკან დაუბრუნა და მხოლოდ ერთი ყვითელი ვარდი გამოართვა. შემდეგ გაიქცა. ზოი პატარა ბიჭუნას ელაპარაკებოდა. დაუყვირა: -ჰეი! - გოგომ მოიხედა და სახე ღიმილისგან სულ გადაეხსნა. ნოესაც ჟრუანტელმა დაუარა ზოის ასეთი ბავშვურობის შემხედვარეს.
ფეხით გაისეირნეს. პარკში შევიდნენ, სადაც ადრე ზოი თავის ძაღლთან ერთად იყო და იმ დღეს ნოემ დახატა ისინი. ზოი ხვდებოდა მაინცდამაინც ამ პარკში რატომ მოვიდნენ, მაგრამ არაფრის დიდებით არ აპირებდა იმის აღნიღვნას, რომ იმ ნახატზე, რომელიც მხატვარმა აჩუქა, სწორედ ამ პარკში იმყოფებოდა. თუმცა ზოი ისედაც იშვიათად ამბობდა რამეს და ისიც მოკლედ. ამიტომ შეეცადა ცოტა გააქტიურებულიყო. მხატვარს სახელი ჰკითხა. მოუთმენლად მიაშტერდა ახალგაზრდა ბიჭს პასუხის მოლოდინში, მაგრამ მხატვარმა კითხვითვე უპასუხა: - შენ აქამდე ჩემი სახელი არ იცოდი, მაგრამ რას მეძახდი ხოლმე, როცა გახსენდებოდი ან ვინმეს უყვებოდი ჩემ შესახებ?
- დიდი წარმოდგენა გქონია საკუთარ თავზე. რატომ გგონია, რომ შენ შესახებ ვინმეს ვუამბე ან საერთოდაც გამახსენდი?
- განა შესაძლებელია, რომ ასე არ იყოს?
- კარგი, ვაღიარებ, რომ გამახსენდი და ამ გახსენებისას მხატვარი შეგარქვი.
- მაშ, ძალიან კარგი! მინდა, რომ ჩემისახელი არ გაგიმხილო და შენთვის მხოლოდ და მხოლოდ მხატვარი ვიყო. ძალიან მომწონს ის გარემოება, რომ ჩემი სახელი არ იცი.
- მაგრამ არც შენ იცი ჩემი სახელი; - გამომცდელი მზერა მიაპყრო ზოიმ.
- არაუშავს! როცა მახსენდებოდი, ჩემ წარმოდგენებში ქალღმერთი იყავი. ამიერიდან ქალღმერთს დაგიძახებ.
ზოი ჩაფიქრდა. არ მოეწონა მოვლენების ამგვარი განვითარება. ის ბიჭუნა გაახსენდა წეღან რომ შეხვდა და დახმარებას სთხოვდა. გაახსენდა, რომ როცა სახელი ჰკითხა, ბიჭუნა უკანმოუხედავად გაიქცა.
- მხატვარო, მე ზოი მქვია და არ მინდა, რომ ქალღმერთი ან რაიმე მსგავსი დამიძახო. შეურაცხმყოფელია ჩემთვის ამგვარი ეპითეტებით შემკობა; - ზოი არ აჰყვა მხატვრის მიერ წამოწყებულ თამაშს და იმ მიზნით, რომ როგორმე ეს თამაში ჩაშლილიყო თავისი სახელი უთხრა ბიჭს.
ნოეს, მართალია, ძალიანაც აინტერესებდა გოგონას სახელი, მაგრამ თამაშის წესებმა უფრო მოხიბლა. ზოიმ კი გზა მოუჭრა და თავისი სახელი გაუმხილა. ასე, რა თქმა უნდა, ნოეს ცნობისმოყვარეობა დაუკმაყოფილა, თუმცა მაინც გული დასწყვიტა ბიჭს იმან, რომ ზოი თამაშის წესებს ამთავითვე არღვევდა. გადაწყვიტა, რომ ზოისთვის სახელი არ გაემხილა. ისედაც საკმაოდ ხიბლავდა ამგვარი მიუწვდომლობა და დისტანცია, რომელიც ზოისთან აკავშირებდა. თითქოს ის, რომ ზოიმ მისი სახელი არ იცოდა, მის განზრახვებს უცოდველს ხდიდა. ნოეს ამის გულწრფელად სწამდა.
გოგონა არ იყო ისეთივე ცანცარა, როგორი მანდილოსნებიც ძალიან ხშირად უნახავს ნოეს თავის ცხოვრებაში და მათ ვერ იტანდა, ეზიზღებოდა ისინი. ზოი კი თვით სათნოებას წარმოადგენდა მისთვის, წმინდა რელიკვიასავით იყო. ნოეს ეგონა, რომ არქეოლოგი იყო, რომელმაც ეს-ესაა გათხრების შედეგად რაიმე ძველი ნივთი იპოვა, საკმაოდ ღირებული და მნიშვნელოვანი. ახლა კი ფრთხილად და მოწიწებით უნდა დაამუშაოს - ისე, რომ არ დააზიანოს. სწორედ ასე ექცეოდა ზოისაც, რომელსაც თავის ყველაზე ძვირფას აღმოჩენად თვლიდა ცხოვრების არქეოლოგიურ გათხრებში. ცდილობდა არ დაეფრთხო ზოი და ისე ელოლიავებოდა, რომ თითქოს მართლაც რაიმე რელიკვია ყოფილიყო.
მას შემდეგ, რაც ამ პარკში ნახა, სულ ამ გოგოზე ფიქრობდა. ზოი ძალიან ცოტახნით იჯდა ერთ-ერთ სკამზე და მალე წავიდა, თუმცა ნოემ მაინც შეძლო დაეხატა ის. არანაირი ცდომილება არ იყო მის ნახატში. მას არ შეეძლო დაევიწყებინა ის სილამაზე, რომელსაც სულ რაღაც ხუთი წუთის განმავლობაში უყურებდა და ამიტომ არ გაუჭირდა მისი დახატვა. ზოის ზმანება ყოველდღე წარმოუდგებოდა თვალწინ და ოცნებობდა კიდევ ერთხელ როდის შეხვდებოდა ამ გოგოს. ზოგჯერ აუტანელი ხდებოდა ხოლმე სურვილი იმისა, რომ ჩახუტებოდა. მხოლოდ ჩახუტება სურდა, მეტი არაფერი. ვნებებით არ ბილწავდა თავის სუფთა გრძნობებს. წარმოიდგენდა როგორ ეხუტებოდა ზოის, გრძნობდა მის სხეულთან შეხებას და სითბოს, რომელსაც იგი ჩახუტებისგან იღებდა. ჟრუანტელი უვლიდა ზოის ტუჩების გახსენებაზე. როცა ეს ახსენდებოდა, გოგოს ბაგეებზე დაწაფება უნდოდა.
ყოველდღე დაეძებდა ქუჩებში, შენობებში, პარკებში თავის სატრფოს და აი, დღეს იპოვა.
- მხატვარო, ძალიან მაინტერესებს როგორ შეძელი ჩემი დახატვა? მე იქ ძალიან ცოტა ხანს ვიყავი.
- ზოი, მე შენი სახე დღემდე მახსოვს. ხოდა რატომ გგონია, რომ მაშინ შენი სახის ნაკვთების კონტურებს ვერ გავიხსენებდი?
- ალბათ, კარგი მხედველობითი მეხსიერება გაქვს, ხომ?
- არა, მე ვფიქრობ, რომ ნებისმიერი რამის დამახსოვრებაში ძალზედ სუბიექტური ვარ ხოლმე.
- რას გულისხმობ, მხატვარო?
- იმას ვგულისხმობ, რომ მხოლოდ იმას ვიმახსოვრებ კარგად, რაც მინდა.
ზოი მიხვდა, რომ საუბარი მისთვის არასასურველი ფორმით ვითარდებოდა და შეეცადა თემა შეეცვალა: - შენ მე ერთი ყვითელი ვარდი მაჩუქე. ამას აქვს რაიმე სიმბოლური დატვირთვა?
- ზოი, სიმართლე გითხრა, ცოტა ხნის წინ სწორედ მაგაზე ვფიქრობდი და მინდოდა, რომ აღნიშნულისთვის სიმბოლური დატვირთვა მართლაც მიმეცა, თუმცა ეს უბრალოდ იმიტომ გავაკეთე, რომ მომწონს, როცა არაორდინალური ვარ.
- ჰო, შენ მართლაც ძალიან არაორდინალური ხარ.
- აჰ, ძალიან გამახარე ამ სიტყვებით. მადლობა!
ზოი აღფრთოვანებული იყო მხატვრით. ჰქონდა განცდა, რომ სუბიექტური იყო მის მიმართ, რადგან ზუსტად იცოდა, მხატვრის ადგილას სხვა რომ ყოფილიყო, უფრო კრიტიკულად შეჰხედავდა და ტრადიციულად სარკაზმით გაირთობდა თავს. მაგრამ მხატვარში ვერაფერს ხედავდა ისეთს, რაც შეიძლებოდა მისი შავი იუმორის მსხვერპლი გამხდარიყო. მოსწონდა, რომ მხატვარი ამოუცნობი პიროვნება იყო მისთვის. ეს მაგნიტივით იზიდავდა ბიჭისკენ.
ნოე გრძნობდა რაოდენ წარმატებით ახერხებდა ზოის დატყვევებას და გულში ხარობდა ამ გამარჯვებას. ზოგჯერ ფიქრობდა, რომ ზედმეტი მოსდიოდა და საკუთარ თავზე საშინლად ჯავრობდა. მართალია, მისთვის წარმატებით მიმდინარეობდა ზოისთან შეხვედრა, მაგრამ დადებითი ემოციები გროვდებოდა და გროვდებოდა მასში, ეგონა მალე ბუშტივით გასკდებოდა.
ვინ იცის, ეს ორივესთვის თავბრუდამხვევი ილუზია იყო და არა სიყვარული. დღეს ზოიც და ნოეც თავიანთ სახლებში ბედნიერებისგან “გაჭყეპილები” დაბრუნდნენ.


მათესთან ლიკა მისულიყო. ეჭვებისგან თავის დასაღწევად ესღა მოუფიქრებია და იმაში დასარწმუნებლად, რომ ზოისა და მათეს შორის არც არაფერი ხდებოდა, “დანაშაულის ადგილის” შემოწმება გადაეწყვიტა. საღამოს რომ ზოი ვარდით ხელდამშვენებული დაბრუნდა, ლიკა სიხარულისგან ცას ეწია. მაშინვე ის დაასკვნა, რომ ზოი ვიღაც ბიჭს ხვდებოდა, გვიანაც ამიტომ დაბრუნდა და თან ვარდიც უჩუქნია უცნობ მიჯნურს. ე.ი. მათესთან არანაირი სასიყვარულო კავშირი არ ჰქონდა და ისინი მხოლოდ მეგობრები იყვნენ.
ლიკა მალე წავიდა. ისეთი ბედნიერი იყო, რომ არც კი დაინტერესებულა ვარდის ამბით. ალბათ, საშინლად დასწყდებოდა გული, თუ გაარკვევდა, რომ ზოი საერთოდაც არავის ხვდებოდა და ეს ვარდიც არაფერ შუაში იყო. მართალია, მათესა და ზოის ურთიერთობაზეც მცდარი წარმოდგენები ჰქონდა, მაგრამ როცა ზოის უცნობი მიჯნურის არ-არსებობის შესახებ გაიგებდა, ისევ პანიკური ეჭვები შეიპყრობდა.
მეგობრებმა გაისტუმრეს თუ არა ლიკა, მაშინვე ტკბილად “ჭორაობას” მოჰყვნენ. მათემ ჰკითხა რას ნიშნავდა ერთი ყვითელი ვარდით მისვლა სახლში. ზოიმ უთხრა, რომ აღნიშნული იმ მხატვარმა აჩუქა, რომელზეც რამდენიმე დღის წინ მოუყვა.
მას შემდეგ, რაც ვარდთან დაკავშირებით ყველა დეტალი გაარკვიეს, ცოტახანს ჩუმად ისხდნენ.
დუმილი მათემ დაარღვია და ზოის კვლავ კითხვით მიმართა: - შენ რაღაც სხვანაირი მეჩვენები. დილითაც პოზიტიურ განწყობაზე კი იყავი, მაგრამ ახლა ბევრად ბედნიერი და მხიარული ჩანხარ. ეს იმ მხატვარს ხომ არ უკავშირდება?
- მგონი, კი.
- ოჰო! საინტერესოა. მომიყევი, აბა, რა ხდება.
- არაფერი არ ხდება, მაგრამ მე ის ისე ძალიან მომეწონა.
მათეს თვალები გაუბრწყინდა და ჟესტიკულაციით ანიშნა გაეგრძელებინა საუბარი.
- მათე, ის ისეთი არაჩვეულებრივი იყო! ისეთი მომხიბვლელი და მომაჯადოებელი! მაგრამ არა მგონია, რომ მასაც ასეთივე შტაბეჭდილებები დარჩენოდა ჩემზე.
- რატომ ფიქრობ ასე? ეჭვიც არ მეპარება, რომ ის უკვე შენი ტყვეა. სხვანაირად მართლა შეუძლებელია. საერთოდ, ერთი ეს გამაგებინე, აქამდე მსგავსი არაფერი დაგმართნია და ახლა რა მოგივიდა?
- არ ვიცი, მართლა არ ვიცი. დღეს გრძნობებს ავყევი. სხვათა შორის, ისე თამამად მიმანიშნებდა ხოლმე, რომ მოვეწონე! ახლა ვფიქრობ, რომ შეიძლება გოგოების შებმის ასეთი მეთოდი აქვს და არ არის გამორიცხული სინამდვილეში დიდად არც მოვწონებოდი.
- ზოი, საიდან გამოაქანდაკებ ხოლმე ეგეთ სისულელეებს? საკუთარ ბედნიერებას თავადვე გამოუთხრი ხოლმე ძირს, ზოგჯერ ისეთი აზრები გაწუხებს. შენ ადგილას ეგეთ რამეებზე სულ არ ვიფიქრებდი. რა საჭიროა ამდენი ტვინის ჭ....ტვა?!
- ო! კარგი რა.
ზოიმ მათეს უჯიკა და ასე გამოხატა თავისი დარცხვენა. ხოლო ეჭვი იმისა, რომ კარგი სტრატეგის მახეში სულ ადვილად გაება, უფრო და უფრო უძლიერდებოდა. თავი ის ბუზი ეგონა, რომელიც ობობის ქსელში აიხლართება ხოლმე. ობობა კი აღფრთოვანებულია იმით, რომ საკვები გამოუჩნდა.
მათემ ზოის გაახსენა დილით რომ უთხრა, ამდენ ყავას იმიტომ ვსვამ, რომ მერე თავი იმით ვიმართლო კოფეინის ზემოქმედების ქვეშ ვარო. ჰკითხა ეგეთს რას აკეთებ ხოლმე ან რის გაკეთებას აპირებ, რომ ამაზე დაგიწყია ფიქრიო. ზოიმ კი მადლობა გადაუხადა, რადგან, როგორც თვითონ უთხრა, ეგ სულ დავიწყებოდა. ზოი ახლა თავის ძველ გეგმებს დაუბრუნდა და ამან მისი ფიქრებიდან მხატვარი მხოლოდ მცირე ხნით გააძევა.
- მათე, იცი, ბოლო ხანებში სულ რაღაცაზე ვფიქრობ, ჩემი ტვინი ყოველწამს მუშაობს და აბსოლუტურად ყველაფერს წერტილ-წერტილ აანალიზებს. უკვე ჩვევად მექცა, რომ ადამიანების თოთოეული მიმიკის უკან რაიმე კონკრეტული აზრი დავინახო; სულ ვცდილობ ხოლმე, რომ შევისწავლო ადამიანები; საკუთარი თავი კი რახანია კარგად მი-მოვჩხრიკე და თამამად შემიძლია განვაცხადო, რომ მსოფლიოში ყველაზე დიდი საიდუმლო ამოვხსენი - მე ზოი კალანდაძე ვარ.
- ზოი, მე ხომ სხვა რამ გკითხე!
- ჰო, მართალი ხარ, შენ სულ სხვა რამ მკითხე. არ იფიქრო, რომ პასუხის გაცემას თავი ავარიდე, უბრალოდ აგიხსენი ჩემში რა ცვლილებები მოხდა. ამ ცვლილებების შემდეგ ბევრი ძალიან ცუდი რამის გაკეთება მინდება ხოლმე. გთხოვ, არ მკითხო რა მინდება. სწორედ ამიტომ მოვიფიქრე ამგვარი თავის გასამართლებელი სიტყვები, რომელიც, ჩემი აზრით, ჭეშმარიტებას მოკლებული სრულებითაც არ არის.
- ზოი, გიჟი ხარ! მართლა ძალიან უცნაური პიროვნება ხარ. შენ ამბობ, რომ ჩემი გაოცება გინდა და თან მაფრთხილებ, რომ ცუდი რამის გაკეთებას მიპირებ. თავი რაც არ უნდა ვიტეხო, მაინც ვერ მივხვდები რა არის ის ცუდი, რის გაკეთებასაც იმით ცდილობ, რომ შენით გაოცებული ვიყო.
ზოის სიცილი აუტყდა. თავი მაინც ვერ შეიკავა. იმიტომ გაეცინა, რომ თვითონაც ვერ ხვდებოდა იმის მიზეზს, რაც მათეს ასე ძალიან აფიქრებდა და საგონებელში აგდებდა. უკვირდა მეგობარი ერთხელაც რომ არ დაეჭვდა მის სიტყვებში და ვერ მიხვდა, რომ ზოი იყტუებოდა. არადა, მათე ნებისმიერ სხვა ადამიანზე იფიქრებდა, რომ ეს იყო მსმენლის დაინტერესების მცდელობა, რომ თითქოს რაღაც ძალიან გრანდიოზულს გეგმავს და იმდენად ჭკვიანია, რომ ვერავინ ვერ ხვდება როგორი სტრატეგია დაისახა მან ამის გასაკეთებლად. ზოის ქცევებსა და სიტყვებში კი საერთოდ არ შეპარვია ეჭვი, რომ ეს ბავშვური გართობა იყო. ძალიან ცდილობდა მიმხვდარიყო რისი მიღწევა სურდა ზოის, მაგრამ უშედეგოდ. ეს იმას გავს, რომ საქართველოს რუკაზე მის ქალაქებს შორის საქართველოს ეძებდე, რადგან ეს ქალაქები ქვეყნები გგონია და საქართველოს რუკა კი - მსოფლიოს პოლიტიკური რუკა. რა თქმა უნდა, წარწერას “საქართველო” ვერცერთ შემთხვევაში ვერ იპოვი. ვერც მათე ვერ პოულობდა პასუხს თავის კითხვებზე. არც კი უფიქრია, რომ ეს პასუხი საერთოდ არ არსებობს და ერთადერთი სწორი დასკვნა ისაა, რომ ზოი უნიჭოდ თამაშობს.
ზოიმ გადაწყვიტა არ გაემხილა სიცილის მიზეზი და კიდევ დიდხანს დაეტანჯა თავისი მეგობარი. მისთვის ეს წარმატება მოულოდნელი იყო იმიტომ, რომ ფიქრობდა მათეს გასულელებას ვერ შევძლებო. ბოლოს ერთ რამეს მიხვდა: მათე მას იმდენად ენდობოდა, რომ დაუჯერა ყველაფერი, რაც კი ზოიმ მას უთხრა და არ გაატარა “რენტგენის” ქვეშ მისი სიტყვები. ამას რომ მიხვდა, გუნება შეეცვალა. მათესთან ჩახუტება და მადლობის გადახდა მოუნდა ასეთ კარგ მეგობრობას რომ უწევდა ზოის.
- მათე, უნდა ჩაგეხუტო, რა!
- მოდი, მოდი, ჩემო გადარეულო! აბა, რას იტყვი, ყავა ხომ არ დავლიოთ? - მათე ხმამაღალი სიცილით გავიდა სამზარეულო ოთახში და ყავის მადუღარა აამუშავა.
ზოი უკვე გრძნობდა, რომ არავითარი წარმატებისთვის არ მიუღწევია მათესთან თამაშში და განიცდიდა ამ მარცხს. განიცდიდა ყველაზე მეტად იმის გამო, რომ მეგობარმა ისე აჯობა, ხელიც არ გაუტოკებია, უბრალოდ მეგობრის მიმართ ნდობა გააჩნდა. ზოი თავს უსუსურად გრძნობდა და ეზიზღებოდა საკუთარი თავი, რადგან გვერდით საუკეთესო ადამიანი ჰყავდა და იგი ამ ადამიანს სისულელეებს ეთამაშებოდა. ყველაფერს დედამისს აბრალებდა; ფიქრობდა, რომ დედის გენები ხდიდა ასეთ ამაზრზენ ადამიანს და ძალიან განიცდიდა, როცა ხვდებოდა, რომ დედამისისგან არაფრით განსხვავდებოდა. გაახსენდა როგორ ღაპა-ღუპით სცვიოდა ელენეს ცრემლები და ამის გამო რომ გაიფიქრა, დედაჩემი ისეთი ცუდი სულაც არ ყოფილა მე რომ მეგონაო და გული მოულბა, მაგრამ მერე გაახსენდა სრულიად სხვანაირი ელენე, რომელიც ჯერ იცინოდა და შემდეგ კი უკვე ცოფებსაც ყრიდა. ზოი ვერ ხსნიდა რა მოტივით იმსახიობა დედამისმა. ნუთუ ამით დასცინა? თუმცა რაზე უნდა დაეცინა?!
ზოი აუცილებლად მიხვდებოდა რატომ მოიქცა დედამისი ასე, თუ მის ადგილას საკუთარ თავს წარმოიდგენდა.
როგორც უკვე ვთქვი, ზოის დედამისის გენები აქვს და ეს ორი ძალიან ჰგავს ერთმანეთს. ზოი ხანდახან უმიზეზოდაც თვალთმაქცობს ხოლმე - არაფრის მიღწევას არ ცდილობს თვალთმაქცობით. ეს იმიტომ, რომ სიამოვნებს თვალთმაქცობა, თამაში. ელენეც ზუსტად ასე იყო. მისი თამაშის უკან არავითარი განზრახვა არ იმალებოდა. უბრალოდ თვალთმაქცობდა, რადგან ეს უკვე ჩვევად ჰქონდა ქცეული. აი, რას უნდა მიმხვდარიყო ზოი.


დაღამდა. დედამიწას ნათელი ცა ჩამოსწოლოდა და მისი სინათლე ბუნტად აღწევდა მათეს ბინის ერთ-ერთ ფანჯარაში, რომლის წინ, დივანზე მათე იწვა და ეძინა.
ზოი ვერ იძინებდა, რადგან თავს არ ანებებდნენ ფიქრები მხატვრის შესახებ. თავდაპირველად მათეს საძინებელში საწოლზე იწვა, მაგრამ მერე ჩაიცვა და გასეირნება გადაწყვიტა. ღამის 3:36 იყო და შეეშინდა ქუჩაში მარტო გასვლისა. მათეს წინ სკამზე ჩამოჯდა. ბიჭის სახეზე ჩრდილებმა დაიწყეს თამაში - ზოი ფანჯრიდან შემოჭრილ სინათლეს ეღობებოდა და მისი ჩრდილი მათემდე აღწევდა.
ისევ ისე უყურებდა, როგორც გუშინ. ამჯერად დარწმუნებული იყო, რომ მათე არ გაიღვიძებდა და მის მზერას არ შეამჩნევდა. არადა, გუშინ მათი თვალები ერთმანეთს შეხვდნენ, როცა დილით მძინარე მეგობარს შესციცინებდა და უცებ ამ მეგობარს გაეღვიძა, ზოიმ კი გახედვა ვერ მოასწრო. მათემ დაინახა, რომ გოგო მას უყურებდა.
სკამზე იჯდა და შეგნებულად ირწეოდა ხან ერთ, ხან მეორე მხარეს, რათა მათეს სახეზე მისი ჩრდილი ამოძრავებულიყო. სხვა ყველაფერი ამ ოთახში უძრავად იყო. მხოლოდ ზოი ირწეოდა და ვინ იცის თავში რა აზრები უტრიალებდა. ჩრდილი მათეს ტუჩებზე შეაჩერა, თითებით თავისას შეეხო და მოულოდნელად წამოხტა, თითები მოშორებული არ ჰქონდა ტუჩებიდან, ცრემლები წასკდა და გეგონება, მათე ხედავდა როგორ ტიროდა, ქუჩაში გავარდა.
მაგრად გაეხვია ადიელაში, რომელიც მხრებზე ჰქონდა წამოსხმული. ცრემლები ღაპა-ღუპით სცვიოდა და თან ფეხებს ძლივს მოათრევდა. სციოდა, ძალიან სციოდა, მაგრამ სახლში მაინც არ ბრუნდებოდა. ადიელას უფრო და უფრო მჭიდროდ იკრავდა ტანზე, კანკალებდა, სახეს ცრემლები უსველებდა.
ქუჩაში მშრალი და ძალიან ცივი ქარი ქროდა, ხმელი ფოთლები ჰაერში ჰქონდა ატაცებული და ზღვაში შესული ნავივით აცურავებდა აქეთ-იქით, თითქოს ტალღების მოძრაობას მიჰყვებიანო. თავზე შიშველი ხეები დაჰყურებდნენ, ცა მოწმენდილი იყო, ვარსკვლავები არსად ჩანდა, მხოლოდ მთვარე ელვარებდა თეთრად და ზოის ეჩვენებოდა, რომ მისი ელვარება სიცოცხლესაც უთეთრებდა. ფოთლები სახეში ეყრებოდა და კანკალებდა, მაგრამ ადგილიდან არ იძვროდა. როგორღაც იქვე ჩაეძინა.
დილით მათეს საძინებელში გაიღვიძა.
სააბაზანოში, კბილების ხეხვის დროს უცებ შეჩერდა და საკუთარ თავს მაშინღა ჰკითხა, აქ როგორ მოვხვდიო. თავი მოიწესრიგა და სამზარეულოში გავიდა. იქ სუფრა გაწყობილი დახვდა. ერთხანს იდგა და სუფრას უყურებდა, შემდეგ კისერთან მათეს თბილი სუნთქვა იგრძნო და თითქოს უჩქმიტესო, დაიკრუნჩხა და მაგიდისაკენ წავიდა. სკამზე ჩამოჯდა. მერე მათესკენ გაიხედა. ოდნავ შეკრთა, რადგან წუხანდელის გამო შინაგანად ძალიან ღელავდა. მათეს დაჯდომა შესთავაზა. ისაუზმეს. არცერთს არაფერი უთქვამს.
ზოი იტანჯებოდა ინტერესით. უნდოდა გაეგო, ქუჩიდან აქ როგორ აღმოჩნდა. მათე კი დუმდა, საერთოდ არაფერი ეტყობოდა და ემჩნეოდა: თითქოს არაფერი მომხდარიყოს.
- ახლახანს იცი რა გავიფიქრე? - თქვა ზოიმ; - მგონია, რომ დუმილი შენი საუკეთესო იარაღია. ყოველთვის დუმხარ, როცა შენგან რაიმის გაგებას მოველი, მითუმეტეს მაშინ, თუ შინაგანად უდიდეს მღელვარებას ვგრძნობ. ასე იმხელა დისკომფორტში მაგდებ! მე გნებდები; ვაღიარებ, რომ უძლური...
- რა? - გააწყვეტინა მათემ და სიცილი ვეღარ შეიკავა.
ზოი დაეჭვდა. მათეს ნამდვილად არ სჩვეოდა თავის მოკატუნებები. მაშასადამე, წუხანდელ ამბავთან შესაძლოა არავითარი კავშირი არ აქვს. ზოიმ სიფრთხილე გამოიჩინა და ჰკითხა:
- არაფერი გაქვს ჩემთვის სათქმელი?
- აა, ხომ. ჯერ არ ვაპირებდი თქმას.
ზოის სახე გაებადრა, თვალები აუციმციმდა. როგორც იქნა, გაარკვევდა რა მოხდა წუხელ, თუმცა იმდენად მოულოდნელი რამ უთხრა მათემ, რომ იმედგაცრუებულისა და გაბრაზებულის გამომეტყველება გამოესახა სახეზე. მათემ დაბადების დღე მიულოცა.
- რა სახე გაქვს, ზოი?! საჩუქარს საღამოს გადმოგცემ, წვეულებაზე. ხომ გინდოდა, რომ მომელოცა? ხოდა, მოგილოცე! რას იჯღანები?! ჯერ რომ არაფერი გაჩუქე, მაგიტომ მოიღუშე ასე?
- ვაიმე, მათე, გაჩერდი! - ზოიმ დაიყვირა და ხელები თავში იტაცა. ტირილი დაიწყო.
- კი ბატონო, გავჩერდები! ვერ ვხვდები რა მოგივიდა.
ზოის სულ დაავიწყდა თავისი დაბადების დღე. მეგობარმა უდიდესი სითბოთი და სიყვარულით მიულოცა და მადლობაც არ გადაუხადა. უკმაყოფილო მზერა ესროლა მათეს. ვერ იჯერებდა, რომ ასეთი უმადური აღმოჩნდა. ძალიან კარგად იცოდა ყოველივე ეს რამაც გამოიწვია, მაგრამ არ უნდოდა თავის მართლება. ყველაზე მეტად ის აღიზიანებდა, რომ გუშინდელმა შემთხვევამ ისე შეიპყრო, რომ საკუთარ თავზე კონტროლი დაკარგა. ტირილის მეტი არაფერი შეეძლო. მხოლოდ ცრემლები უნდოდა, ახლა მისი საუკეთესო მეგობარი ცრემლები იყო.
- მათე, მალე უნდა წახვიდე?
- 8 წუთში უნდა გავიდე სახლიდან.
ზოიმ თვალები დაბლა დახარა, ხელი თმებზე გადაისვა. ისეთ შთაბეჭდილებას ტოვებდა, რომ თითქოს თავის თავში უდიდესი ნებისყოფისა და მოთმინების აკუმულირებას ცდილობდა, რათა მშვიდად გამკლავებოდცა მოძალებულ აგრესიას. თქვა: - გთხოვ, ახლავე წადი!
მათე არ შეწინააღმდეგებია, სამზარეულოდან გავიდა და სულ მალე კარის დახურვის ხმაც გაისმა; იმ კარის, რომელიც ზოის მყუდროებასა და გარე სამყაროს ქაოსის მიჯნაზე ეკიდა.
ზოიმ ეს კარი შიგნიდან ჩაკეტა.
ვივალდის “წელიწადის დროები” დამყრუებელ ხმაზე ჩართო, იმ სკამზე ჩამოჯდა, რომელზეც წუხელ იჯდა, როცა მძინარე მათეს უყურებდა, მცირე ხნის შემდეგ ფანჯრები ჩამოაბნელა, იატაკზე დაწვა და ხმამაღლა სიცილი დაიწყო, ცდილობდა მუსიკის ხმა გადაეფარა. მცდელობა ამაო არ იყო...
- მე ბედნიერი ვარ, ბედნიერი! - ყვიროდა იგი.
აცნობიერებდა თავის უსუსურობას და ებრალებოდა საკუთარი თავი. სიბრალული კი უმძაფრესი იყო. სწორედ სიბრალულის სიმძაფრის ექვივალენტური გახლდათ მისი ემოციები. ზოი ბედნიერია, როცა ჭარბ ფსიქიკურ საზრდოს იღებს...
საღამოს სახლში დაბრუნებული მათე შინ არ შეუშვა, არანაირ წვეულებაზე წასვლა არ მოისურვა. ეს ღამე მხოლოდ მისი იყო, მათე ხელს არ შეუშლიდა. იმ ღამეს მათეს სახლის ფანჯრებში სინათლე არ ანთებულა. ჩამი-ჩუმი არავის გაუგია.
ზოიმ საკუთარი თავი დაარწმუნა, რომ წუხანდელი ამბები მხოლოდ სიზმარი იყო და ამას დილით ვერ მიხვდა.