ორი სხვადასხვა მოკლე ისტორია.

***
პატარა ვიყავი, დედამ სოფელში რომ დაგვტოვა მე და ჩემი ორი ძმა და თბილისში წავიდა, მამასთან, რამდენიმე დღით. მახსოვს, მეგონა სამუდამოდ დაგვტოვა და დედას მოსაცმელს ყოველ ღამე გულში ვიკრავდი. მაშინ, პირველად დავუკვირდი იმას, რომ დედას ტანსაცმელს დედას სუნი ასდიოდა. რომ დაბრუნდა ვკითხე, ასე რატომ ხდება-მეთქი და მიპასუხა, ყველა ადამიანს თავისი სუნი აქვსო. მას შემდეგ, ადამიანებს სუნით ვიმახსოვრებ.
მე დედას სუნი მახსენდება ყველგან, ყოველთვის. ჰოდა, წლების შემდეგ, როცა საზღვარგარეთ წავედი და ჩემი მოხუცი საქართველოში დავტოვე, თან მისი სუნი წავიყოლე. გავიდა წლები და სუნიც შემოდგომასავით შემომეძარცვა. დავრჩი ასე, ყველაფერი მშობლიურის გარეშე.

სანამ წასვლის გადაწყვეტილებას მივიღებდი, ჩემს მეგობართან ვიჯექი და ყავაზე ვმკითხაობდი. ჩემმა მეგობარმა გულისტკივილით მითხრა არ წახვიდე, დედას რა უნდა მოუხერხოო. მაშინ გავბრაზდი და „რა, ჩემ გარდა შვილი არ ყავს-მეთქი?“ ვუთხარი. სახლში რომ მივდიოდი, ჩემი სიტყვები ვინანე.

მე რომ გამიჭირდება ან რამე მეტკინება, სახლში მიმეჩქარის,
დედასთან გავრბივარ ხოლმე. უცხო ქვეყანაში რამე რომ გეტკინოს მარტო მყოფს ან დედას სად ნახავ, ან მშობლიურ სახლს.

ბავშვობაში დედამ თბილისობაზე წაგვიყვანა. ვიქნებოდი სადღაც 7-8 წლის. ერთ მაღაზიაში სუვენირი ვნახე, საქართველოსი. მაგნიტური სუვენირი იყო, აი, უმეტესად მაცივრებზე რომ აკრავენ ხოლმე, ისეთი. ჰოდა, დავავლე ხელი, მინდა-მეთქი, თან შევხედე, ბოლოღა იყო დარჩენილი. სანამ დედამ იქაურობა მოათვალიერა, მე თავზე ერთი რუსი წამადგა, რუსულად რაღაცები მითხრა და მერე ხელში მწვდა, თან გიჟივით მოთქვამდა, მარტო შეძახილებს ვიგებდი. არ ვიცი, ამ პატარა ბავშვს ამხელა გამბედაობა საიდან აღმომაჩნდა, მაგრამ ფეხები ავაბაკუნე, ყვირილი მოვრთე და წასართმევად გამზადებული ნივთი ჩემკენ მოვქაჩე. ამასობაში, დედაც მოვიდა. დამიყვავა, შენ რათ გინდა, უცხოელია, დაუთმე, წაიღოსო. დავიწყე ტირილი, ჩემი საქართველო სხვამ რატომ უნდა წაიღოს-მეთქი. იმდენი ვქენი, მაინც ვიყიდე. მაღაზიიდან გამოსვლისას, შევტრიალდი და რუს ტურისტს ენა გამოვუყავი. სიამაყის გრძნობამ წელში ლამის გადამტეხა.

რამდენიმე წლის წინ, ერთი ამერიკელი მეგობარი ჩამომივიდა. გაცვლითი პროგრამით ვიყავი გერმანიაში და იქ გავიცანი. დამადგა თავზე, საქართველოში. სიურპრიზიო, დამჩხავლა და სახლში შემოაჭრა. თან მოჰყვა ქართველი ხალხის ქება-დიდებას იმაზე, თუ როგორ გამოართვა ტაქსის მძღოლმა 30 ლარის ნაცვლად 25, მას შემდეგ, რაც ეს გრძელფეხება ამერიკა დაინახა. გოიმი სუფთა.
მოიარა მთელი სახლი და მაინცდამაინც მაცივარზე მიკრულ საქართველოს გადააწყდა. ვაიმეო, შეიცხადა დრამატულად, ეს რა სილამაზეა, მოვკვდები რომ არ მაჩუქოო. თან ხო იცი, უცხოურ ნივთებს ვაგროვებ, გაქანებული (იქნებ, გამოქანებულიც?) კოლექციონერი ვარო. გაიკლა თავი, ჩამოიღო და პირდაპირ ჩანთაში ჩააგდო, შენ ასეთს სხვასაც იშოვიო.
ჩემი საქართველო ამერიკას ვაჩუქე.
იქნებ, მაშინ მოკვდა ჩემში სიამაყე.
მხრებში მოვიხარე.

ავდექი და წავედი.
უცხო ქვეყნის მიწა მესხვაფერა. ბავშვობაში აჩემებული სიმღერა გამახსენდა.
კარგია პატარაობა.
დედა, გყაავს? გყავს! მამა, გყაავს? გყავს! დადიხარ ბედნიერი. პრობლემა შენ არ გაწუხებს, საზრუნავი შენ არ გაქვს, ჩაცმა-დახურვაზე შენი მშობლები იხარჯებიან, თამაშობ ათასნაირ თამაშს. წრეშიბურთი ყველაზე მაგარი გასართობი გგონია. “ბლატაობ“ ყველაფრით, რაც გაგაჩნია. ყველაზე „საბლატაო“ მომენტში იყენებ სიტყვებს: „იცი,მე დედამ დღეს რა მიყიდააა?“
სიგიჟეა.
„ის დრო მენატება ძალიან, ფურცლის კიდეში მზეს რომ ვხატავდი“.

ამერიკელმა მეგობარმა დამირეკა და ჩემი საზღვარგარეთული გულაობის ამბავი რომ შეიტყო, როგორც სჩვევია ხოლმე, ტანზე ყველაფერი შემოიხია, ბილეთი გამომიგზავნა და თავისთან მიმიპატიჟა. სახლში დამხვდა ანნა (მზარეული) და ძაღლი- პრინცი. ამ პრინცმა ერთი შემომყეფა, მერე უკანალი მომიშვირა და გარეთ გაბრძანდა. „101 დალმატინელში“ ძაღლი და პატრონი ერთმანეთს რომ ჰგვანან, ზუსტად ეგ სიტუაცია შეიქმნა.
ანნამ უგემრიელესი კერძები გამასინჯა. სანამ მე მაგიდის ალაგებაში ვეხმარებოდი, ჩემმა ამერიკამ საძინებელში აირბინა. მე კერძები მაცივარში შევაწყე, კარი მივხურე და საქართველო დავინახე. გული ყელში მომებჯინა.

ორი დღის შემდეგ, San Diego-ს აეროპორტში ბილეთი ავიღე.
ჩემმა მასპინძელმა ცრემლები გადმოყარა, კიდევ ჩამოდი და მინახულე, თორემ დაგადგები ისევ მაგ შენს საქართველოში და ნახავ მერეო.
შევტრიალდი და წამოვედი.
თვითმფრინავში ასვლისას ვიგრძენი, როგორ დამძიმდა მანტოს ჯიბეში ჩადებული ჩემი საქართველო.
„ცისარტყელებიიი, ათასფერებიიი...“


***
2.

კაცი მოვკალი.
სიტუაციიდან თავი ვერ დავიძვრინე და მაშინვე პოლიციაში გამაქანეს. მხოლოდ ჩემკენ მოშვერილ თითებს ვხედავდი. იმდენი უცხო სახე ტრიალებდა და არსად არ იყვნენ ნაცნობი თვალები.
მამაჩემმა გვიან გაიგო. უკვე მასამართლებდნენ. მოვიდა და ძლივს ვიცანი. ციხის კართან ჩემი ნაჩუქარი ჯვარი მოიხსნა და მესროლა. მე ავიღე და გულში ჩავიკარი. იმ წამს ღმერთის გარდა არავინ მყავდა. მამამ, შენ რანაირი ჩემი შვილი ხარო, ცრემლებს გადმოაყოლა და წავიდა. მას შემდეგ რვა წელი მაინც გავიდა. ვერ დავამტკიცე ჩემი უდანაშაულობა. წლები ვცხოვრობდი გაურკვევლობაში და უსამართლო სამართალი მკლავდა. ახალგაზრდობის რვა წელი შევწირე სასჯელს, რომელიც არ დამიმსახურებია. რა, თავის გადარჩენა დანაშაულია? სიცოცხლე რომ მინდოდა და ჩემთვის მოქნეული ცივი იარაღი სხვას მოხვდა, ჩემი ბრალია? გამასამართლეს. მე კი ამ გასამართლებაში სამართალი ვერსად ვიპოვე.
28 წლისა გამოვედი გარეთ. რვა წლის უნახავი ცა ლამის გულში ჩავიკარი და მეასედ ავტირდი. ისეთი საშინელი ამინდი იყო. ყველაფერი ჩემს საცოდაობას გლოვობდა იმიტომ, რომ წასასვლელი არსად მქონდა. რვა წელი იყო გასული მამაჩემის ზურგშექცევიდან და მე გუშინდელივით მტკიოდა მაშინდელი წყენა. ვიჯექი და ვფიქრობდი. სხვა რა საქმე მქონდა. ვფიქრობდი და ეს უფრო მანადგურებდა. ვიცოდი, რომ ვერ მიშველიდა, მაგრამ თანადგომა სიცივეში სითბოსავით შემომეხვეოდა მხრებზე. არ გავიყინებოდი.

ჰოდა, ყოველი ბედნიერი მომენტი, ბავშვობა და ერთად გატარებული წლები ღილებივით მცვიოდა. მე კი არავინ მყავდა, უკან რომ დაეკერებინა.

დედა ხუთი წლის რომ ვიყავი, მაშინ გარდაიცვალა. დავრჩით მე და მამა. მაშინ ჯერ კიდევ შავი და ხშირი თმა ჰქონდა. ციხის კართან უკანასკნელად რომ ვნახე, ვხედავდი როგორ უთეთრდებოდა თმები.

მთელი ბავშვობა კატისტს მეძახდა. ერთხელ, მეზობლის კატა (რომელიც მანქანამ გაიტანა შემთხვევით) სიკვდილს ხელებიდან გამოვტაცე. ჩემს საწოლში ვაძინებდი. აბა, მამამ რა იცოდა, რომ ღამეებს ვუთენებდი და თითოეულ ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვას ვუთვლიდი. ასე ვიქცეოდი დედასთანაც, სანამ უკანასკნელად არ ამოისუნთქა.

ჩემი ძველი მეზობელი შემომხვდა გზად. გულთბილად მომიკითხა და სად მიდიხარო, ინტერესით შემათვალიერა. პასუხად დუმილი მივაგებე. ჩაიღიმა და მამაშენი მოინახულეო, მხარზე ხელი მომისვა. თავი დავუქნიე და სანამ გზას გადავკვეთდი მომაძახა, ახალი მისამართი თუ იციო. გაკვირვებული მივბრუნდი უკან, რა,სადმე გადავიდა-მეთქი?, თვალები ცრემლით აევსო და მამაჩემის სახლის ახალი მისამართი მითხრა.
ყვავილები ვერ ვიყიდე. ფული არ მქონდა. სასაფლაოს ჭიშკარი შევხსენი. გამეფებული სიჩუმე აფორიაქებულ ნერვებს მალამოსავით მოედო. პარადოქსია, სიკვდილის საუფლო მამშვიდებდა.

საფლავის წინ ვდგავარ. დაკარგული რვა წელი ყელში მიჭერს. მინდა საფლავში ვიწვე და ყოველი უჯრედით ვგრძნობდე ზედ დაყრილ მიწას. ვგრძნობ, შანსი რომ მქონდეს, ხელებით დავგლეჯდი მიწის ნარჩენებს.
-მამაჩემს ეფარები, შე ურჯულო, -ხელები გავშალე, -გაათბე მაინც.
ვუყურებდი საფლავის ქვაზე დახატულ მომღიმარ მამაჩემს და თავში მიკაკუნებდა აზრი, რომ მარტო ვარ. უსამართლობაში ჩარჩენილი სრულიად ობოლი ბავშვი. ბავშვობით, რომელიც წარსულში დავტოვე.

ავდექი და წამოვედი.
საფლავის კარი ჭრიალით დაიხურა.
მივდიოდი და არ ვიცოდი სად წავსულიყავი. თან მიმქონდა რვა წლის წინანდელი ნასროლი ჯვარი, რომელიც ამქვეყნად ერთადერთი იყო, რაც გამაჩნდა.
მხოლოდ ღმერთიღა მყავდა.